Een van de mooiste objecten op de expositie over de Utrechtse Domtoren, die met z'n grootsheid macht en trots uitstraalt, is het kleinste schilderij. Het is ongeveer 30 bij 50 centimeter groot, maar het panorama van het 17e eeuwse Utrecht, met natuurlijk als middelpunt de Domtoren, is prachtig.

De Domkerk en -toren horen op dit schilderijtje nog bij elkaar, op de voorgrond liggen kleine sloepen in wat nu de Biltsche Grift is en naast allerlei mensen zie je ook een schilder aan het werk. Misschien is het Herman Saftleven (1609 - 1685) zelf wel, de Utrechtse schilder die dit mooie kleinood maakte.

Gezicht op de stad Utrecht - Herman Saftleven ca 1664 Foto: Gemaldegalerie alte Meister Staatliche Kunstsammlungen Dresden

Het schilderijtje is speciaal uit een museum uit Dresden overgekomen voor de expositie De trots van de stad: de Utrechtse Domtoren. Een tentoonstelling die geen enkele Utrechter zou mogen missen, want het gaat over onze eigen toren, die zo bij ons hoort dat iedereen zegt dat als hij of zij van vakantie terugkeert, eerst even de Domtoren gezien moet hebben.

Er zijn tal van schilderijen en bijzondere boekwerken op de expositie te zien waarop de Domtoren en vaak ook de kerk afgebeeld zijn. Dit om maar te onderschrijven hoeveel indruk de toren door de jaren heen heeft gemaakt. En dat was ook altijd precies de bedoeling, vertellen de samenstellers van de expositie René de Kam (afdeling Erfgoed gemeente Utrecht) en Renger de Bruin (conservator stadsgeschiedenis Centraal Museum).

Vanaf de bisschoppen die met de toren macht uitstralen naar de graven en hertogen van Holland en Gelderland die hun zinnen hebben gezet op het Utrechtse Sticht, tot en met de spelers van FC Utrecht die in rood en wit de strijd aangaan op het voetbalveld. De toren is de trots van de stad, al meer dan 600 jaar lang.

Twee jaar terug was er al het boek en nu de expositie over de Domtoren. Beide volgen inhoudelijk dezelfde chronologische opbouw: van wat er vooraf ging aan de Domtoren met z'n Romaanse variant, de 62-jarige bouw van de huidige toren en daarna het latere verval maar ook glanzende terugkeer dankzij ingrijpende restauraties.

De stadhuisbru in Utrecht met een Domtoren in verval. Schilderij van Reinier Craeyvanger uit 1833. Foto: Centraal Museum

Zoals te verwachten is er veel te zien en ook te beleven. De bezoeker kan aan het eind van de expositie zelf nog aan de slag met 3D-pennen en zelf een Domtoren maken. Ook kan men er z'n reactie achterlaten, over wat die Domtoren met jou doet.

Zelf aan de slag in het Centraal Museum. Foto: Ton van den Berg

Kortom, een tentoonstelling die de Utrechter niet zou mogen missen als hij of zij meer over de Dom te weten wil komen. En een must natuurlijk voor iedereen die trots is op z'n stadsjie. Voordeel, voor wie geen echte diehard-museumbezoeker is, het is zeer goed te doen in een tot twee uur en wie dan nog meer wil, kan in de winkel van het museum nog altijd het gelijknamige boek kopen.

De expositie Trots van de stad, de Utrechtse Domtoren is te zien tot en met 2 oktober in het Centraal Museum.

De Dom omstreeks 1440. Illustratie Daan Claessen - Erfgoed gemeente Utrecht