Cultuurjournalist Henk Roozeboom bespreekt en presenteert (theater-)voorstellingen die in Utrecht plaatsvinden. Dit keer Beschuit met muisjes van theatergroep Oostpool.

Beschuit met muisjes is een bonte voorstelling over het wel en wee van de familie Bien Aimé. Maar het gaat voornamelijk over het wee. De familie zit aan de grond. ADAM E.V.A.- acteur Teun Luijkx speelt de grootmoeder in deze tragikomedie van Herman Heijermans.

Tijdens de tournee moet hij zich iedere keer weer omtoveren tot een oude vrouw van boven de 80. Na vele tips van de vrouwelijke cast, kan hij zich nu, in een uur tijd, perfect tot een heuse oma schminken. Daarna scheurt hij, alsof hij nooit anders heeft gedaan, met een scootmobiel de bühne op.

“Met onze opgeplakte neuzen of dik-maak-pakken, zien we er met zijn allen een beetje, overdreven en niet realistisch uit,” zegt Luijkx. “Desondanks hebben alle karakters een goede uitstraling. We zijn geen karikaturen.” Zijn personage omschrijft hij als een oude vrouw die zich nog de koningin van het bal voelt maar te verstrooid is om nog mee te kunnen komen. Luijkx:  “Ze denkt nog dat alles om haar draait, maar het draait daar alleen maar om haar schoonzoon en het gebrek aan geld.”

De noodleidende pensionhouders familie, Bien Aimé, lijkt op hun wenken bediend wanneer broer Gerrit hen komt opzoeken en tijdens een spelletje kaart het leven laat. Want Gerrit laat tegelijkertijd twee miljoen guldfen achter. Terwijl de familie de erfenis onderling al aan het verdelen is, verschijnt plotseling de vrouw van Gerrit waarmee hij slechts een week voor zijn sterven getrouwd was, op het toneel.

“Wat er dan allemaal, in het derde bedrijf, gebeurt, is in mijn ogen het leukste gedeelte van het stuk,” zegt Luijkx. “Iedereen is dan helemaal kreupel van ellende. Vooral als ze horen dat de vrouw nog zwanger is ook. Ze proberen oplossingen te zoeken die allemaal op niets uitdraaien. Hun droom lijkt in rook op te gaan. De verhoudingen staan op scherp. Zelfs oma begint haar schoonzoon, gespeeld door Rick Paul van Mulligen, verwijten te maken waarop hij haar vernietigend afblaft. Op dat moment staan de verhoudingen echt op scherp.”

Luijkx kan de hebzucht van de familie niet veroordelen. “Ze doen natuurlijk nare dingen maar vanuit de familie gezien stijgt het water hun naar de lippen. De problemen stapelen zich op en als die dan eindelijk opgelost kunnen worden en dat vrijwel direct wordt afgepakt, snap ik hun reactie wel. Dat vind ik het mooie aan dit stuk. Dat je ondanks alles wel begrip voor deze familie kunt opbrengen.”

Volgens Luijkx moeten de mensen ook erg lachen om de voorstelling hoewel dat per zaal en stad kan verschillen. Het allermooiste dat we hebben meegemaakt was dat er een man tijdens een staande ovatie, na afloop van de voorstelling, ons met een luid boegeroep weghoonde. Daar begrepen wij niets van, tot we een mail van die man ontvingen. Hij schreef dat hij de voorstelling fantastisch vond. Het bleek dat hij zo met de personages en het verhaal meeleefde, dat hij zijn afkeuring wel heeft moet en uiten.” Een mooier compliment voor Beschuit met muisjes kun je eigenlijk niet bedenken.

Voorstelling: Beschuit met muisjes, door: Toneelgroep Oostpool, regie; Joeri Vos, met o.a. Teun Luijkx en Rick Paul van Mulligen, te zien: 21-01 in: Stadsschouwburg Utrecht, reserveren en kaarten: www.stadsschouwburg-utrecht.nl