Onthand, professioneel debuut regisseur Graffelman

Door Zita Eijzenbach -  De jonge regisseur Ludy Graffelman (1990) noemt zijn theatergroep Azijn ‘de kleinste en armste theatergroep van Utrecht’, maar kreeg het toch voor elkaar om bij zijn nieuwe voorstelling Onthand de professionele acteur Arie Rustenburg te betrekken. “Dat was wel even out of my comfortzone; niet een leeftijdsgenoot, maar een oudere, professionele acteur vragen voor de rol. Gelukkig stemde hij in!”

Graffelman vond de eerste twee jaren van zijn opleiding aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) nogal ‘basaal’ en richtte daarom, samen met Bram Hoestra de theatergroep Azijn op. 

“Op de HKU draaide het vooral om oefenen; het leverde te weinig productie op. Met Azijn konden we die wens wel realiseren. De eerste voorstelling Zal ik een taxi voor u bellen? was in 2011 in werfkelder De Kargadoor.”

Het gelijknamige nummer van Hauser Orkater, inspireerde Graffelman voor de naam van zijn theatergroep Azijn. “De regels ‘alles smaakt naar azijn, leven bezorgt mij pijn’ uit het nummer, hebben een bepaalde vorm van bitterheid. De tekst is hard, bitter, pijnlijk en grof; dat is wat we op het toneel ook willen laten zien.”

Als Graffelman de tekst van het toneelstuk Onthand van schrijver/regisseur Martin McDonagh heeft gelezen, besluit hij voor de rol van Carmichael een oudere acteur te kiezen.

“Ik heb een groot netwerk, maar dat bestaat veelal uit leeftijdsgenoten. Voordat ik de telefoon oppakte en Arie ook durfde te vragen, heb ik wel even getwijfeld. Die angst bleek achteraf helemaal niet nodig geweest te zijn; met een telefoontje, een e-mail en een afspraak was het rond.”

Rustenburg zelf voelt zich niet de oude rot van het gezelschap. “Natuurlijk, ik heb een heel ander leven, maar op het toneel merk ik niets van het leeftijdsverschil.” De ervaren acteur speelde de schurk Clayton in de musical Tarzan, had rollen in de televisieseries Kees & Co en Goede Tijden, Slechte Tijden en had een kleine rol in de film De Tweeling uit 2002.

In de zomer van 2015 speelde Rustenburg nog in de kindervoorstelling Momo; de overgang naar het stuk Onthand is dan ook een flinke, maar zeker geen vreemde.
“Ondanks alle uitstapjes is theater toch wel mijn grote liefde. Daarom speel ik deze rol ook. Ik sta alweer dertien jaar in het theater en het is goed om nu weer voor volwassenen te kunnen spelen. Vooral het ‘niet alledaagse’ aan de voorstelling heeft met getrokken.”

Onthand

De nieuwe voorstelling Onthand vertelt het verhaal van Carmichael die al 27 jaar op zoek is naar zijn hand, nadat deze werd afgehakt en meegenomen. Het stuk begint met een pistoolschot in een hotelkamer. Terwijl het publiek zich afvraagt of het zojuist getuige is geweest van een moordpartij, neemt de schutter rustig de tijd om met zijn moeder te bellen. Het blijft onduidelijk of Carmichael ooit zijn eigen hand nog terugkrijgt.

“De dialoog van Martin McDonagh is wel te vergelijken met de films van Quentin Tarantino, maar ze zijn slimmer en bevatten meer subtiele grappen,” vertelt Graffelman. “Het stuk is hard, vlot en agressief.”

Naast Rustenburg spelen de jonge acteurs Laurens van Lottum, Sarah Bannier en Ayrton Kirchner in Onthand. Graffelman speelt sinds twee jaar zelf geen rollen meer; in zijn nieuwe rol als ‘huisregisseur’ van Azijn wil hij dit jaar nog een voorstelling op de planken zetten.

Vanaf 20 november speelt Theatergroep Azijn de voorstelling Onthand vijfmaal; tweemaal in Het Huis Utrecht, tweemaal in het Polanentheater in Amsterdam om vervolgens op 9 december terug te keren in Het Huis Utrecht voor de laatste voorstelling.