Door Henk Roozeboom

In het drama Macbeth van William Shakespeare komen we aan de weet dat zijn vrouw in het begin krijgt een brief van haar man Macbeth krijgt waarin staat dat drie heksen hem hebben voorspeld dat hij koning wordt. Vanaf dat moment wil ze dat zien gebeuren en hitst haar man op om de zittende koning te vermoorden

Macbeth zwicht en doodt niet alleen de koning maar ook iedereen die hem mogelijkerwijs zou kunnen tegenwerken. Maar tijdens die voltrekken van die moorden hoor je niets van Mevrouw Macbeth. En dan opeens, tegen het eind, zit ze met haar handen vol bloed en vol schuldgevoelens, wordt gek en pleegt zelfmoord.

Weiblicher Akt is een voorstellingenreeks waarin drie actrices, Annette Kouwehoven, Miranda Prein, Maureen Teeuwen, samen met Jan Joris Lamers voorstellingen maken vanuit het perspectief van de vrouw. Maar hoe doe je dat over iemand zoals Mevrouw Macbeth waarvan je niet eens weet waar haar gewelddadige ambitie vandaan komt?

“Haar dialogen geven ons wel een richtlijn over haar gedrag,” legt Prein uit. “Daarmee zijn we gaan spelen. Wij vinden het dan vreemd dat in ze het in het begin van het stuk al direct de koning wil vermoorden, terwijl wij denken dat je daar op zijn minst even over moet nadenken. Daar spelen we dan ook mee?”

Het viel Prein ook op dat er in die dialogen woorden staan als ‘ontvrouw’ of ‘ontsex’ mij. “Dat is natuurlijk interessant om op in te gaan. Want dan kun je je afvragen, kan alleen een man wrede daden kan verrichten? Mag een vrouw dat soort dingen niet denken of doen. Dat hoeft toch niet aan een sexe gebonden te zijn?”

In Weiblicher Akt 7/ Mevrouw Macbeth schrijft Prein dan ook, vanuit het nu, een brief terug aan haar man waarin ze commentaar geeft op de rol van de vrouw van toen. Hoe zou het zijn als lady Macbeth niet aan het einde van het stuk zelfmoord had gepleegd. Waarom moest dat? Paste haar ambitie niet in het vrouwbeeld?

In de voorstelling volgen de vrouwen de originele verhaallijn van Shakespeare’s Macbeth op de voet. “Daarin komen het mechanisme van de ambitie, de wreedheid en het schuldgevoel duidelijk aan de orde,” zegt Prein. Om dat mechanisme te benadrukken verwisselen de actrices steeds van personage.

Alle drie spelen ze de karakters van Macbeth, Banquo of Lady Macbeth. Dan kan het publiek zich niet personifiëren met één personage en laten de spelers zien dat je Shakespeare’s originele teksten op meerdere manieren kunt interpreteren. Want zeggen de theatermakers het gaat er om wat een personage doet of nalaat te doen.

Een belangrijke rol in Macbeth spelen de heksen. In feite bepalen die vrouwen de compositie van het hele stuk vanaf de zijlijn. “Dat doen we ook letterlijk op het toneel bij de tafel waar alle spullen staan,” vermeldt Prein. “We hebben de touwtjes in handen.” Over Weiblicher Akt gesproken!

 

Voorstelling: Weiblicher Akt 7/ Mevrouw Macbeth door: Maatschappij Discordia, door: Annette Kouwehoven, Miranda Prein, Maureen Teeuwen en Jan Joris Lamers te zien: 8, 9, 10 nov, in: Theater Kikker, informatie en reserveringen: www.theaterkikker.nl