Ruim vijfhonderd mensen kwamen iets voor het middaguur maandag naar de herdenkingsbijeenkomst voor de aanslagen in Parijs op het Domplein. Nadat de Maria-bel in de Domtoren tien minuten geklonken had, volgde er een minuut stilte.

Burgemeester Jan van Zanen gaf geen speech, maar sprak na de stilte slechts de woorden: “Utrecht bedankt”, waarop er door de menigte geapplaudisseerd werd. 

Door Zita Eijzenbach - Het is kort voor het middaguur. Een schoolklas met kinderen, een pastoor, een zakenman in pak, tieners op scooters, ouderen met dikke winterjassen en kleine hondjes, de zusters Augustinessen en een moeder met twee zoontjes die nog te jong zijn om te begrijpen waarom iedereen bijeen gekomen is.

Het Domplein is gevuld met honderden mensen die minutenlang stil staan bij de aanslagen in Parijs. Vrijdag kwamen daar bij diverse aanslagen 129 mensen om en raakten er ruim 350 gewond, waarvan er zeker nog 80 vechten voor hun leven.

Op het Domplein vormt de menigte een open kring rondom de Utrechtse burgemeester. Die is duidelijk geraakt, zucht diep en laat zijn hoofd hangen. Nadat de laatste klanken van de Maria-bel in de klokkentoren vervagen, volgt een indringende stilte. Alleen het piepen van de vlaggenmasten en het suizen van de wind onder de toren is nog te horen.

Naast de burgemeester staan wethouder Lot van Hooijdonck en drie politieagenten. Verspreid in en aan de rand van de massa staan meer agenten en aan de zijkanten van het plein hebben ook motoragenten hun plaats ingenomen.

Stilte op het Domplein. Foto: Michael Kooren

Heel Europa is stil

Ook in tientallen andere Europese steden zijn om 12 uur stiltes ingelast en komen mensen bijeen. Treinen in Nederland blijven stil staan en Schiphol laat geen omroepberichten horen. De vlaggen op overheidsgebouwen in heel Europa hangen halfstok en de Domtoren werd afgelopen weekend verlicht in het blauw-wit-rood van de Franse vlag. Op het Domplein zijn bloemen neergelegd en in hekken geregen.

De burgemeester was duidelijk onder de indruk van het grote aantal mensen dat ‘op deze gewone maandagmorgen’ bijeengekomen is. Na de stilte, het korte dankwoord van Van Zanen en het applaus, staat de menigte dan ook even verdwaasd te kijken. “Is dit het?”, vraagt een omstander: “Gaat hij niet spreken?”. 

Als Van Zanen zich vervolgens richt tot de schoolkinderen en de pers is het duidelijk dat hij niet meer gaat speechen. De menigte gaat op in de stille straten van de Domstad, terwijl Van Zanen met de journalisten achterblijft.

Volgens hem is het een logische keuze dat hij geen speech geeft: “Het moet niet vanuit mij komen, maar vanuit de mensen zelf. Dit samenzijn van honderden mensen maakt veel meer indruk dan een speech met welke woorden dan ook.”

Maatregelen in Utrecht

Frans Vreeke, directeur van TivoliVredenburg liet afgelopen weekend al zijn veiligheidssystemen nalopen. In het Parijse poppodium Bataclan vielen vrijdag na een gijzeling zeker 80 doden, toen terroristen daar de zaal vol bezoekers onder vuur namen. “Wat er in Parijs gebeurd is, kan ook bij ons gebeuren,” zo verklaarde Vreeke.

Sinds de aanslagen vrijdag is er nauw contact tussen gemeente en politie. Er is geen sprake van onrust in de stad, maar ‘de aanslagen in Parijs zijn aanslagen op ons allen’, zo laat Van Zanen op de website van de gemeente weten.

Angst voor aanslagen in Utrecht heeft van Zanen niet. “Het is veilig in Utrecht, in Nederland en in Europa,” zegt Van Zanen na de bijeenkomst. “Er is geen reden voor actie en we moeten vooral niet bang worden, want dan hebben zij gewonnen,” zegt Van Zanen kordaat.