Rene van Maarsseveen - Vorige week schreef ik dat het probleem met de schuiten op de vecht is uitgekauwd. De afgelopen week stonden er echter weer veel berichten in de diverse kranten over de prostitutieproblematiek in Utrecht.

Laat ik, voor deze column te vervolgen, eerst even melden dat ik nog nooit betaald heb voor seks en dat ik in mijn hele leven drie keer over het Zandpad ben gereden. Ook heeft het onderwerp niet mijn bijzondere belangstelling. Er zijn echter twee redenen of aanleidingen, het er hier nog eens over te hebben.

Kaartenhuis

De afgelopen drie weken heb ik de serie ‘House of Cards’ gebincht. Deze serie geeft een interessant, en volgens sommigen realistisch, kijkje in de wereld van het politieke spel. Een wereld van halve en hele waarheden en leugens. Als er één onderwerp is in het Utrechtse waar voor buitenstaanders (burgers) eenzelfde mist omheen wordt gelegd, dan is het de problematiek rond de hoerenschuiten aan de Vecht. Het enige verschil met de serie is dat ik nog geen Frank Underwood heb kunnen ontdekken in deze farce rond de meisjes van plezier. 

Hoerenmist

Bij de problematiek rond de seksschuiten zijn in de afgelopen jaren meerdere ‘waarheden’ een rol gaan spelen. Zo is er het bericht dat justitie al jarenlang vermoedt dat de organisatie van seksexploitanten onbetrouwbaar is en mensonterende omstandigheden creëert voor de dames van lichte zeden. Dan is er Wegra, de exploitant die 75% van de raamprostitutie in Utrecht beheert en een manager heeft die vanaf 2000 met maatregelen schoon seksschip maakte langs de Vecht.

Een uitgestorven Zandpad in 2014. Foto: Ton van den Berg

In 2007 wordt de Duits-Turkse crimineel Saban Baran ontmaskerd als de kwade genius achter mensenhandel in Nederland. Dat is in 2008 reden voor de dan net geïnstalleerde burgemeester Wolfsen, topprioriteit te maken van de bestijding van mensenhandel in Utrecht. In de jaren daarna volgen vanuit de gemeente diverse maatregelen, zoals cameratoezicht, registratieplicht en aangepaste huurregels.

Vanaf 2006 verschijnen onderzoeksrapportages van het WODC (Wetenschappelijk Onderzoek- en DocumentatieCentrum) waarin wordt geconcludeerd dat uitbuiting en mensenhandel voornamelijk voorkomt bij illegaal verblijvende prostituees (dus de dames zonder verblijfsvergunning). De Utrechtse politie komt in 2013 met een rapport over mensenhandel waarin iets wordt gesuggereerd over betrokkenheid van de exploitanten. Vier vergunningen van exploitanten zijn dan al niet meer verlengd. Midden 2013 worden ook de boten van Wegra dichtgespijkerd.

Mensenhandel

Het steeds herhaalde argument voor sluiten van de schuiten is mensenhandel. Na de sluiting moeten de dames zelf uitzoeken waar ze hun nering voortzetten. De belofte van de gemeente ze te ondersteunen bij zelfstandig ondernemerschap en de trieste uitvoering die op de belofte volgt, laat ik hier maar buiten beschouwing. Inmiddels vinden de vrouwen werkplekken in veel onveiliger en minder controleerbare omgevingen dan bij hun oude situatie. De hoerenlopers worden thuis ontvangen of in een auto of hotel (afgezien van de paar vrouwen die in andere gemeenten een raam bemachtigen).

Het kan niet anders dan dat er rond Utrechts oudste beroep Underwood-praktijken plaatsvinden met verborgen agenda’s, manipulaties en halve berichtgeving. Mensenhandel is waarschijnlijk het minst geldige argument, gelet op de rapporten van het WODC. Want waar kun je verblijfsvergunningen en exploitatie beter controleren dan op één langgerekt zandpad.

Utrecht promotie

De tweede reden dat ik het prostitutieprobleem hier aansnijd is Utrecht promotie. De drie keren dat ik over het zandpad reed was met bezoek uit het buitenland. Eerder schreef ik al over Mark, de Engelse vriend die me een Deense folder liet zien met een foto van de Utrechtse seksschuiten.

Die hoerenschuiten zijn in de afgelopen tientallen jaren, het begon kort na WOII, wereldberoemd geworden. De feeërieke verlichting ‘s avonds, waarbij het nauwelijks sprookjesachtige beroep wordt uitgeoefend, doet me denken aan de Magerebrug in Amsterdam bij nacht.

Die schuiten aan de Vecht zijn een even grote toeristische attractie. En voor wie er niet naar toe wil, op zijn minst een spraakmakend onderdeel van Utrecht. ‘Ik kan me de stad niet zonder prostitutie voorstellen’, zei burgemeester Van Zanen. Wat is er mooier, als het er dan toch moet zijn, om het te gebruiken als Utrecht promotie (zonder daar verder veel nadruk op te leggen).

Schuitenprostitutie

Er bestaan allerlei vormen van prostitutie, zoals bordeel-, thuis- en raamprostitutie. Utrecht heeft als enige ter wereld (ik weet het niet zeker) schuitenprostitutie. Vergeet het eigen bordeel, maak van het Zandpad de Gemeentelijk gecontroleerde hoerenstraat.

NB. De rapporten van het WODC zijn te vinden op hun website (www.wodc.nl).

De Magere Brug herinnert aan het verlichte Zandpad. Foto: Polyvisie/collectie Van Maarsseveen