Door Zita Eijzenbach - In het Cremerpark, in Nieuw Engeland, moeten meer dan 150 bomen tegen de grond. De gemeente Utrecht verleende energiebedrijf Eneco onlangs een vergunning hiervoor. Het gaat om de bomen tussen het Cremerplein tot iets voor de Douwe Egberts-fabriek.

De kap, in de groenstrook langs de spoorlijn, is volgens de energieleverancier noodzakelijk voor de aanleg van twee warmteleidingen voor de stadsverwarming. Diverse buurtbewoners, GroenLinks, Partij voor de Dieren en de Utrechtse Bomenstichting zijn tegen de bomenkap. Laatstgenoemde bereidt inmiddels gerechtelijke stappen voor.

Vrijdagochtend: het blad van de bomen in het Cremerpark is lichtgroen tot donkerrood. De duiven koeren op de grond en de vogels zitten kwetterend in de bomen. Hond Ronda en pup Rover van buurtbewoner Frans Goldschmitz onderbreken kort hun pas wanneer op een meter of tien afstand een trein langsraast.

Goldschmitz woont zijn hele leven al in de buurt. Sinds 1995 woont hij in de Cremerstraat, tegenover het park, waar hij dagelijks zijn honden uitlaat. “Het zou fijn zijn als hij hier de komende tien jaar nog rond kan lopen,” zegt Goldschmitz, terwijl hij naar de pup aan zijn riem wijst. “Maar of dat ook gaat lukken, is zeer de vraag.”

Het park verdwijnt

Vanwege de werkzaamheden van Eneco, waarvan de start in januari 2016 gepland is, moeten 161 bomen gekapt worden. Voor 150 is een - inmiddels verkregen - kapvergunning nodig, voor de andere bomen is dat niet noodzakelijk omdat ze dood zijn of een stamdikte van minder dan 15 centimeter hebben.

De bomen over de strook van bijna een kilometer moeten vooral weg omdat het energiebedrijf de ruimte nodig heeft om te kunnen werken langs het spoor. Ter compensatie van de kap van de bomen, gaat Eneco 46 (jonge) bomen elders in de buurt plaatsen.

De bomen verplaatsen is volgens Eneco niet mogelijk; daarvoor ontbreekt de tijd. Er is haast bij de werkzaamheden: In januari 2017 moeten de leidingen er liggen, aangezien ProRail dan begint met de uitbreiding van het spoortraject Utrecht-Rotterdam. De spoorbeheerder wil aan de oostzijde van het park vijftien meter gebruiken voor de aanleg van twee nieuwe sporen en snoept daarmee ook een deel van het bestaande park op. 

Bezwaar

Door de werkzaamheden van beide bedrijven blijft er nog maar weinig van het park over en daar zit de buurt niet op te wachten, volgens een deel van de politiek. De Partij voor de Dieren en GroenLinks stelden het College van B&W in augustus al een aantal vragen over de kap en ook diverse buurtbewoners maken zich inmiddels druk over wat er te gebeuren staat.

Buurtbewoner Teus de Hoog ging met zijn camera op pad en schetste op YouTube een sfeerbeeld van zijn geliefde park dat onder dit artikel te zien is. Ook is hij een initiatief op Facebook gestart met als belangrijkste drijfveer de buurt van informatie te voorzien, want volgens hem ontbreekt het daaraan.

De Hoog: “De aankondiging van de bomenkap zal vast onder een kleine kop in het weekkrantje hebben gestaan, begin juni, maar dat heeft natuurlijk niemand gezien, zeker niet vanwege de vakantieperiode. De bewoners van de Cremerstraat zijn ook niet direct op de hoogte gesteld van de plannen, bijvoorbeeld door een brief, terwijl het bij hen voor de deur gebeurt.”

De Hoog vermoedt een ‘onderonsje’ tussen ProRail, Eneco en de gemeente Utrecht. Hij noemt het een dubieuze zaak dat Eneco de kapvergunning binnen een aantal maanden al binnen had. “Op een bouwvergunning voor een dakkapel moet je een half jaar wachten, maar deze vergunning lag er na een maand of drie al,” zegt De Hoog flink geëmotioneerd. 

De informatievoorziening door de gemeente, ProRail en Eneco over de bomenkap en de andere werkzaamheden die voor de deur staan, laat volgens De Hoog sowieso te wensen over. “Zo’n negentig procent van de mensen die ik spreek, weet niet precies wat er gaat gebeuren of is niet op de hoogte van het exacte aantal bomen dat zal verdwijnen. Voor Eneco gaan er 161 weg, maar bij de werkzaamheden die ProRail volgend jaar begint, worden het er zeker 200. En een park zonder bomen, dat is natuurlijk geen park.”

Gerechtelijke stappen

Dat nogal wat bewoners toch wel op de hoogte zijn van de naderende bomenkap blijkt uit de reactie van Kees van Oosten, voorzitter van de Utrechtse Bomenstichting. Hij zegt: “Naar aanleiding van de aanvraag door Eneco in de zomer, zijn 70 zienswijzen ingediend bij de gemeente, voornamelijk door bewoners van de Cremerstraat.”

Van Oosten diende zelf op 13 oktober een bezwaarschrift in bij het college van B&W om de bomenkap in het Cremerpark te voorkomen. Met zijn kantoor Rechtsbescherming vertegenwoordigt hij ook de bewoners die eerder al hun beklag bij de gemeente deden. Hij zegt een gerechtelijke procedure niet te schuwen.

In het bezwaarschrift haalt Van Oosten onder meer de waarde van de bomen als geheel aan en noemt hij de fauna in het Cremerpark: ‘het leefgebied van vogels en vleermuizen zal verdwijnen’. De compensatie van 46 bomen ten opzichte van de kap van 150 bomen, noemt Van Oosten ver onder de maat.

Van Oosten: “Het is de bedoeling dat niet alleen de Utrechtse Bomenstichting bezwaar maakt, maar dat de gemeente overspoeld wordt met bezwaarschriften van allerlei partijen, buurtbewoners en andere betrokkenen." Met die actie wordt bereikt dat de komende zes weken van inspraak in ieder geval geen werkzaamheden plaatsvinden. "Als we daarna naar de rechter stappen, zal er ook geen werk uitgevoerd worden; dit gaat naar verwachting zeker nog een maand of drie, vier duren.”

Van Oosten is ervan overtuigd dat een gerechtelijke procedure invloed kan hebben, maar bewoner De Hoog is minder optimistisch: “Ik verwacht dat het alleen maar om uitstel van executie gaat. Wel kunnen we in de tussentijd kijken naar alternatieven. Bijvoorbeeld het plaatsen van de leidingen onder het wegdek; zoveel auto’s gaan er niet door de Cremerstraat en als een groot deel van de bomen daarmee gered is, verwacht ik geen commotie over de tijdelijke onbereikbaarheid.”

Terug naar het park, vrijdagochtend. Hondenbezitter Frans Goldschmitz heeft niet meegewerkt aan het bezwaarschrift, aangezien hij niet verwacht dat de gemeente de vergunning zal intrekken. “Als de gemeente iets wil, dan gebeurt het toch wel. Dan kan je hoog of laag springen, maar dat helpt toch allemaal niets."

Goldschmitz noemt de verbreding van het spoor een ingrijpender besluit voor het Cremerpark. “Er gaat hier vijftien meter af en dus zullen het pad en de grasheuvel verdwijnen. Daar maak ik me eigenlijk meer zorgen over.”

Zijn honden Ronda en Rover gaan er kwispelend vandoor in het natte gras, niet wetende dat dit misschien wel hun laatste herfst in het Cremerpark is.

Op donderdag 29 oktober 20.00 uur is er een informatiebijeenkomst van de Bomenstichting in het EMMA-centrum aan de Cremerstraat. Een van de sprekers is Kees van Oosten.