Kees van Oosten - Bij mijn  weten is er nooit onderzoek gedaan naar wat 'reaguurders' beweegt om in media en onder pseudoniem tekeer te gaan tegen iedereen die iets beweert wat ze in het verkeerde keelschat schiet.

Doorgaans met felle hekelschriften waarin vooral de persoon tegen wie de reactie gericht is het moet ontgelden. Zo word ik af en toe uitgemaakt voor beroepszeikerd en lees ik af en toe dat ik moet oprotten naar mijn geboortedorp. Overigens is dat niet hier want Nieuws030 biedt geen plek voor 'reaguren' maar kunt u nog gewoon een reactie via een e-mail sturen en als die als zinnig wordt beschouwd wordt die geplaatst.

Onderzoek naar de motieven van anonieme reaguurders is moeilijk, want het is niet eenvoudig om te achterhalen wie dat zijn. Daarom kunnen we over die motieven alleen maar theorieën ontwikkelen in de hoop dat er eens wat reaguurders bereid zijn om uit de anonimiteit te treden en op die theorieën te reageren. 

Een bruikbare theorie is de rancune- of ressentimentstheorie. Deze theorie houdt kort gezegd in dat wat eigenlijk zou moeten, maar waartoe men de moed niet heeft of waar men niet toe bereid is, wordt verdraaid tot iets minderwaardigs. Door zichzelf en anderen wijs te maken dat een bepaald gedrag minderwaardig is valt het makkelijker te accepteren dat men niet tot dat gedrag bereid of in staat is. 

Bijvoorbeeld. Iedereen weet dat het de verkeerde kant uitgaat met het klimaat en dat er niets anders op zit dan ons energiegebruik drastisch terug te dringen: minder autorijden en vliegen en minder consumeren. Mensen die dat niet op willen of kunnen opbrengen weten dat ze tekortschieten en degene die ze daar op wijst vinden ze dus een vervelende zeurpiet.

Iedereen weet dat onze welvaart niet zou kunnen bestaan zonder uitbuiting in lage lonen landen en zonder voor een grijpstuiver grondstoffen uit arme landen te halen. Maar wee degene die voorstelt arme landen schulden kwijt te schelden of meer vluchtelingen uit arme landen toe te laten. Hij kan rekenen op hoon.

Kortom, dat waartoe men zelf niet bereid of in staat is wordt omgelogen tot iets minderwaardigs om schuldgevoel te verdringen. En als de stem van het geweten niet makkelijk tot zwijgen kan worden gebracht, dan moet er harder geschreeuwd worden. Dat reaguurders de anonimiteit verkiezen is een duidelijke aanwijzing voor dat schuldgevoel.

Het zou een slechte zaak zijn reaguurders de mogelijkheid te ontnemen anoniem aan hun rancune uitdrukking te geven. Immers, als die rancune bestaat is het beter te weten dat die bestaat. Een probleem is echter dat mensen die het niet met reaguurders eens zijn het voor gezien houden omdat ze geen zin hebben zich af te laten zeiken.

Politici maken de fout te denken dat de mening van reaguurders min of meer representatief is. Vooral politici die geen eigen mening hebben kiezen er dan voor de opvattingen van reaguurders over te nemen. Een bedenkelijke ontwikkeling die alleen maar gekeerd kan worden door niet voor reaguurders te zwichten.