Rene van Maarsseveen - Bij politieke beslissingen denk ik steeds vaker ‘ach, het zijn ook maar mensen’. En mensen worden weer dommer tonen meerdere onderzoeken aan. Dat geldt daardoor, volgens logica-regels van Socrates, ook voor politici.

Ik probeer nog steeds intelligent en logisch denkend naar politieke besluiten te kijken. Maar zoals ik hier eerder schreef, is dat lastig met al die halve waarheden en verborgen agenda’s. Bovendien zal het verdwijnend fatsoen in de maatschappij, niet aan de deur van politici voorbijgaan.

Schuiten in de Vecht

De verdwijnende seksschuiten in de Vecht opende ooit mijn ogen voor politiek onbenul. Mijn ogen gingen daarna niet meer dicht. Gelukkig behield ik mijn optimistische levenshouding. Bovendien leef ik met een opvoedkundige opmerking van mijn moeder, ‘als het je niet aanstaat, er zit een knop op de televisie’. Die was vanzelfsprekend bedoeld voor een ergerlijke tv-uitzending.

Het werkt echter ook voor het virtuele knopje van mijn gedachtestroom bij het lezen van de krant, een persbericht van de Gemeente Utrecht of welke ergernis dan ook. Dat is het voordeel van ergernis. Je doet het zelf, je ergeren, als reactie op iets dat op zichzelf niet ergerlijk hoeft te zijn. En je kunt er dus ook verder mee omgaan zoals je zelf wilt.

Objectieve ergernis

Maar kan er ook zoiets zijn als objectieve ergernis, vraag ik me af. Bijvoorbeeld wanneer je alle informatie hebt over die sluitende seksboten. Als politici dan blijven roepen dat het weg moest vanwege mensenhandel. Erger ik me dan alleen aan die berichtgeving of kan er sprake zijn van algehele verontwaardiging. Waarbij de meerderheid, evenals ik, dat virtuele knopje omzet.

De schuitenprostitutie is inmiddels een historisch voorbeeld van domme politiek. Het fenomeen oncontroleerbaarheid, dat ik eerder als belangrijkste dommigheid noemde, zag ik echter onlangs weer voorbijkomen. Letterlijk en figuurlijk. Het waren de koeriertjes met inmiddels verboden lachgaspatronen. Het is vanzelfsprekend slechts een voorbeeld uit de vele dommigheden die voorbij komen voor je de virtuele knop kunt omzetten.

Lachgas

Oktober vorig jaar stond ik met een kennis te praten. In kranten verschenen de eerste berichten over een lachgasverbod. ‘Kijk daar rijdt er eentje’, zei de kennis ineens, terwijl hij wees naar een jongen op een brommertje. Ik begreep niet direct waarover hij het had.

‘Die jongen brengt patronen van Utrecht naar Veenendaal, lachgas patronen’, verduidelijkte hij zijn opmerking. ‘Het is nog niet verboden, maar de crimineeltjes zijn al in het toekomstige gat gesprongen. Daar kon je op wachten’. Nu het daadwerkelijk is verboden zal het ongetwijfeld structurele handel zijn voor de jongens op hun ‘mobylettes’.

Dommigheid

De dommigheid van politici zie ik op verschillende terreinen. Bij het genoemde voorbeeld met lachgas is het dommigheid rond de psychologie van een hype. Oftewel te snel reageren op waarschuwingen van belanghebbende ‘deskundigen’. Had het een half jaar laten gaan en er was weer een nieuw product waar de jeugd zich massaal op zou storten. Nu blijft het langer bestaan… want niets leukers dan stiekem en verboden (zijn politici zelf nooit jong geweest?).

Overigens ben ik benieuwd hoeveel jongeren in Nederland wisten van lachgasgebruik voor de berichten in de kranten verschenen. Communicatieve dommigheid kun je ze wat dat betreft ook nageven, onze politici. Geen betere advertentie of aanbeveling, dan een politiek statement of proefballonetje.

Racistische uitspraken

Dat denken de voetbalfans met hun racistische uitspraken ook. Dat fatsoen aan het verdwijnen is, zei ik al. Een racistische uitroep is echter niets meer dan een stroom lucht door stembanden van een onfatsoenlijke onbenul op een tribune. Door er aandacht aan te geven komt die luchtstroom in een andere fase. In plaats van vervluchtigen stolt het en blijft het hangen. Interessant genoeg voor het vriendje onbenul om het hem na te doen.

En de oplossing van de voetbal-politici in Zeist, in naam van de koning: laat de verenigingen betalen. Dat is ook zo’n mooi voorbeeld van politieke dommigheid: de eigen onmacht een echte oplossing te bedenken afwentelen op een ander. Het is in dat geval eigenlijk niet eens dommigheid, maar lafheid.

Witwassen

Domme politiek kom je overigens op alle niveaus tegen. Neem bijvoorbeeld de maatregelen van onze minister van Justitie en Veiligheid (onder mijn vrienden minister Grappenmaker genoemd) rond vuurwerk en witwassen. Het maakt niet uit hoe je over vuurwerk denkt (persoonlijk heb ik er niets mee), maar het is weer de massa die moet wijken voor een paar raddraaiers. En ook daar weer een fraai voorbeeld van de veel gebruikte afwenteltechniek, in de wandelgangen ook wel ‘de makkelijkste weg’ genoemd.

En wat denkt hij met zijn maatregelen tegen witwassen te bereiken. Het zijn vooral de mensen, die hij beschouwt als het meest gevoelig voor illegale geldstromen, die worden tegengewerkt door het anti-witwasbeleid bij banken. Weg is daarmee de openheid en de gewenste controle, zoals bij de seksschuiten. De bedoelde personen kunnen niet anders dan weer met envelopjes hun zaken buiten het zicht van de overheid regelen. Dat zo’n man dat zelf niet kan bedenken. Wat ik zeg, domme politiek.

Doel van de column

‘Wat wil je met plaatsing van deze column?’, vraagt een vriend, ‘ben je boos, waar wil je heen?’.

‘Nee, ik ben niet boos’, antwoord ik hem. ‘Er gaat ook heel veel goed in de politiek. Maar zie het als een prachtig boek dat je schreef en dat net van de drukker komt. Je laat het iemand zien en het eerste dat je hoort is “die foto is wel erg donker” of “het lettertype is te klein voor oude mensen”.

‘Dat fenomeen is mij helaas bekend’, reageert de vriend.

‘Je moet de column zien in die traditie van alle moois negeren en het minder mooie of slechte belichten’.

Na een mager hoofdknikje van de vriend vertelde ik hem een voorbeeld van hedenmorgen. Want over domme politiek, of politici, kun je natuurlijk eindeloos doorgaan.

Muur rond de noordzee

Twee wetenschappers hebben een idee geventileerd over een muur rond de Noordzee. Ze zijn het idee nog aan het uitwerken en gaan het eerdaags presenteren. De NRC berichtte er vorige week al over. Vanmorgen stond het in het AD en kwam het als onderwerp ter sprake bij Goedemorgen Nederland.

CDA Tweede Kamerlid Harry van der Molen was te gast en hij werd om een reactie gevraagd. Een verstandig politicus had op dit onderwerp gereageerd met nog enige terughoudendheid. Al was maar zoiets als ‘ze moeten het idee nog presenteren, ongetwijfeld zullen ze dat goed en wetenschappelijk onderbouwen met cijfers en dergelijke. Ik kan er nu nog niet veel over zeggen’. Van der Molen antwoordde echter ‘ik heb het plaatje gezien, het kanaal wordt afgesloten. Ik vind zo’n muur niets’.

Slotwoord

Zo zijn er talrijke voorbeelden te geven. Met weemoed denk ik daarbij, in al mijn optimisme, aan het favoriete motto van de 17e eeuwse wetenschapperr Herman Boerhaave: simplex sigillum veri (eenvoud is kenmerk van het ware). Oftewel in mijn uitleg: kies niet de makkelijkste weg voor jezelf, maar denk logisch na en kies de goede weg voor iedereen. De dan gevonden oplossing zal eenvoudig blijken, misschien zelfs wel voor de hand liggend.