Onder de noemer ‘Zwerfhond’ schrijft Raymond Taams onregelmatig korte columns, die hij in viertallen op Nieuws030 publiceert. Vandaar de titel ‘Zwerfhondjes’.

 

Meimaand (25-5-23)

Het is eind mei en ik ben verkouden. Omdat ik nooit ziek of verkouden ben als de R uit de maand is, zorgt dit voor een voortdurende staat van sluimerende gealarmeerdheid in mijn hoofd. ‘Is er sprake van een defect immuunsysteem, moet ik mij ergens op laten testen?’, pieker ik onbewust.

Deze – weliswaar zeer lichte – bijkomende stress kannibaliseert – uiteraard in navenant onschuldige mate – op mijn fysieke en mentale afweer, hetgeen het uitdrijven van de verkoudheid waarschijnlijk vertraagt. Wat moet u hier als lezer mee? Het volgende:

Naarmate ik het parcours om de zon vaker afleg, in gewonemensentaal: ouder word, valt me de geestelijke intensiteit van de meimaand meer op. Voorbijgangers zoeken gretig oogcontact als ik langs de Oudegracht slenter, collega-dichters mailen ongedurig hun vragen over het Dichtersfestival dat we op de Neude organiseren.

Volgens mijn vriendin word ik gewoon oud en zwak, met mijn inmiddels tweeënveertig meimaanden op de teller.

  

Autoriteitsprobleem (31-5-23)

Voor een Utrechts theaterproject deed ik research in het Amsterdams gemeentearchief. Tussen de stukken zat een brief uit 1944 van het Gewestelijk Arbeidsbureau aan de directie van een Utrechts warenhuis, waarin werd gevraagd om een volledige lijst van al het mannelijke personeel tussen de 18 en 45.

‘Namens de militaire Oberfahlhaber gebied ik u op 4 februari om 11 uur ‘s ochtends de gevraagde gegevens bij mijn bureau af te leveren, op straffe van gevangenneming’, blafte de brief. Bijgesloten zat een lijst met formulieren waarop de in te vullen gegevens eerst in het Duits stonden vermeld, en daarna in het Nederlands.

‘Ik trek dit toontje slecht, zeker van mensen die ik niet in mijn land heb uitgenodigd’, gromde ik 79 jaar na dato inwendig achter mijn bureautje in het archief. Misschien was je met een autoriteitsprobleem of een dwarse geest sowieso veroordeeld tot het verzet, of je wilde of niet. 

 

Amateurhistoricus (1-6-23)

Geïnspireerd door mijn bezoek aan het Amsterdamse archief, bekijk ik het Utrecht van 2023 alvast in retrospectief. De juni-editie van de Uitagenda die ik bij Albert Heijn meeneem, belandt in een denkbeeldige kartonnen map, waar hij tegen het einde van de eeuw door een amateurhistoricus wordt uitgevist.

‘Toen begon de internationalisatie’, concludeert de amateurhistoricus op basis van de roze balk met ‘Also for English readers’ op de voorkant. Het decembernummer van 2022 dat hij daarnet bekeek, was nog volledig in het Nederlands.

Vluchtig bladerend ontdekt hij op de bladzijden 10 en 13 eenzelfde soort foto. ‘Typisch, een magere man die in de verte tuurt’, glimlacht hij meewarig, denkend aan de documentaire die hij zag over de zoektocht van mannen naar hun rol in de maatschappij aan het begin van de eenentwintigste eeuw.

Op zijn beurt zal de amateurhistoricus fantaseren hoe hij over tachtig jaar als amateurhistoricus zijn eigen tijd naspeurt. 

 

Zelfhulpboek (3-6-23)

'Grip op je leven door inzicht in je familiesysteem’, vermeldt de kaft van een of ander zelfhulpboek. Voortslenterend door boekhandel Broese aan de Oudegracht, denk ik aan alle vervelende dingen die er in mijn familie gebeurden. Het lijkt me extra pijnlijk wanneer achter dit onheil een systeem schuilgaat, waarschijnlijk ga ik dan geloven dat het Universum een hekel aan ons heeft.

‘Ik zal aan de patiënt geen schade doen’, zweren Nederlandse artsen als ze afstuderen. Hoe zit dat eigenlijk met zelfhulpboeken? Waarschijnlijk vallen die onder de vrijheid van meningsuiting, deze staat tegenwoordig al genoeg onder druk.

We nemen dus maar voor lief dat er dolende zielen zijn die nog erger in de war raken na aanschaf van een titel als ‘365 dagen succesvol’ of ‘Leef je mooiste leven’. Zelf lees ik overigens geen zelfhulpboeken meer. Hoe ouder je wordt, hoe meer je beseft dat succes uiteindelijk een saai verhaal is.