Door Ton de Ruiter - Daar zijn ze weer. De kooplui uit Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven. Bart Ramselaar naar PSV, Sofyan Amrabat naar Feyenoord, Erik ten Hag naar Ajax, Yassin Ayoub naar Feyenoord. Zakaria Labyad naar Ajax, een kwestie van tijd.

De drie Nederlandse voetbalclubs in de top winkelen graag in Utrecht. Koopjesjagers zijn het, maar als het niet anders kan trekken ze de beurs. Gelukkig maar want het geld is hard nodig om het betaalde voetbal in deze stad in leven te houden. Neem PSV. De Brabantse topper maakt deze eeuw al 28 miljoen over naar de penningmeester van de FC.

In de prehistorie van het voetbal gaan Henk Hordijk (1911) en Piet van Reenen (1929) van DOS en UVV naar Ajax. De Utrechtse internationals Wout Buitenweg en Jan Vos zijn in de jaren twintig trainer bij PSV. Voor een baan, voor geld of uit liefde voor de club?

Dat laatste speelt steeds minder een rol als het betaald voetbal zijn intrede heeft gedaan. DOS, de kampioensploeg van 1958, is een aantrekkelijk object voor de kooplustige top-drie maar het eerste handjeklap geschiedt aan de Amsterdamsestraatweg. Reinier Kreijermaat – januari 2018 overleden - gaat voor 80.000 gulden van Elinkwijk naar Feyenoord. Het wordt een succes, drie nationale titels en de beker staan op de erelijst van de Zuilenaar.

Het smaakt naar meer. Mosje Temming is 18 als DOS kampioen wordt. Het neefje van Henk Temming is dan al een keer ingevallen in het eerste. Na de polonaise is de aanvaller Feyenoorder en ook verdediger Hans Kraay gaat de Kuip-club dienen. Via tussenstation Xerxes/DHC komt ook de in Utrecht opgegroeide Willem van Hanegem bij Feyenoord terecht. De laatste verhuizer van DOS naar Feyenoord is Amersfoorter Henk Wery.

Ajax roert zich minder in die periode. Er is interesse voor Ton van der Linden. Hij kan in Amsterdam slechts een fractie meer verdienen dan bij DOS. Spelen voor Ajax moet een eer zijn. De voetbal bedankt vriendelijk. Ajax en ook Feyenoord vinden ook het prijskaartje van 250.000 gulden te gortig.

Gert Bals, doelman van Velox, Zeist, ’t Gooi en PSV, komt via een omweg bij Ajax, waar hij de opvolger is van Bertus Hoogerman. Piet Schrijvers, geboren in Hoograven, verdient  eerder zijn geld bij DWS en FC Twente. Van 1 juli 1974 tot 1 juli 1983 staat ‘De beer van De Meer’ er onder de lat.

Dan al doet zich een nieuw fenomeen voor. Jonge voetballertjes zeggen op jonge leeftijd Utrecht vaarwel zeggen en gaan aan de slag bij Ajax en PSV. Koopjes mag je ze gerust noemen. Marco van Basten en Gerald Vanenburg gaan naar Ajax. Niet omdat de scouts van FC Utrecht slapen maar omdat de club de stichtingsvorm heeft en geen jeugdteams mag hebben.  Wesley Sneijder gaat op 7-jarige leeftijd naar Ajax en ook Jean-Paul de Jong en Dick van Burik zoeken het via de jeugd van Ajax hogerop. Elinkwijk heeft een samenwerkingsverband met PSV en haalt in de talentenvijver bij die club Ibrahim Afellay, Ismail Aissatti, Zakaria Labyad en Riechedly Bazoer boven

In 1970 wordt FC Utrecht opgericht.  Ajax maakt voor de eerste keer geld over naar de kassier in Galgenwaard. Jan Wouters wordt door Johan Cruijff in 1986 naar Ajax gehaald. Voor de balans in het elftal ziet hij de Utrechter als een onmisbare pion. Supporters van Ajax begrijpen de keuze niet maar moeten hun trainer al snel gelijk geven. Rob de Wit is na Jan Wouters de tweede speler. Hij doet dat in 1984 en moet de opvolger worden van Jesper Olsen (Manchester United).  In de zomer van 1986 krijgt Rob de Wit op vakantie in Spanje een hersenbloeding en is het gedaan met zijn carrière.

Leo van Veen maakt 165 doelpunten in de eredivisie maar in dienst van Ajax scoort hij in 23 duels niet. De aanvaller wordt in het seizoen 1982-1983 vooral gebruikt als centrale verdediger. Rob Alflenwordt als opvolger van Jan Wouters aangetrokken. Door blessures kan hij die rol niet waarmaken. Zijn aandeel in de twee landskampioenschappen tussen 1991 en 1995 is dan ook gering. In het eerste jaar speelt hij 9 wedstrijden, in het tweede 14, in het derde 4 en in zijn laatste contractjaar komt hij aan spelen in het eerste niet toe. Mike van den Hoorn komt op pupillenleeftijd naar Utrecht. Na een jaar in het eerste telt Ajax in 2013 3,8 miljoen voor hem neer. 

De Utrechters Ronald Spelbos (overgenomen van Club Brugge), Mark Verkuyl (FC Groningen), John van Loen (Anderlecht), Jan van Halst (FC Twente), Ferdi Vierklau (Tenerife), Jurgen Colin(Norwich City) en Riechedly Bazoer (PSV) komen via een omweg in Amsterdamse dienst.

De transfer van John Steen Olsen in 1974 naar Feyenoord is noodzakelijk vanwege de moeilijke financiële positie van de fusieclub. Willem van Hanegem keert in 1981 terug bij Feyenoord als FC Utrecht zijn financiële verplichtingen niet kan nakomen. Geldnood speelt ook in 2003. Dirk Kuijt gaat voor één miljoen naar Rotterdam vertrekken. De lage transfersom is een gevolg van een regeling vanwege het niet doen van afdrachten aan het pensioenfonds door de club. Jaren later betaalt FC Liverpool 16 miljoen euro aan Feyenoord.
 
Pascal Bosschaart komt uit Rotterdam en de overgang in 2004 naar Feyenoord is een droom die uitkomt. Dwight Tiendalli levert FC Utrecht in 2006 2,5 miljoen euro op. Jens Toornstra wordt in 2014 voor een kleine miljoen euro overgenomen van ADO Den Haag en 38 wedstrijden en 18 doelpunten later voor 4 miljoen euro verkocht aan Feyenoord.
Sofyan Amarabat is opgeleid in de jeugd  bij FC Utrecht. Zijn eerste seizoen in de basis levert hem een contract op bij de landskampioen en FC Utrecht ontvangt 4 miljoen euro. Het contract met  Yassin Ayoub loopt in 2018. Hij vertrekt transfervrij en zelfs op opleidingskosten kan de club geen aanspraak maken.    

John van Loen gaat van Ajax naar Feyenoord, Willy Carbo komt naar de havenstad via Club Brugge  en Gerrit Plomp via VFL Bochum. Raymond Victoria speelt in de jeugd van de Rotterdammers en doet een keer mee in het eerste, Ridgeciano Haps maakte vorig seizoen de overstap van AZ naar de Kuip.


PSV handelt  vooral de nieuwe eeuw met FC Utrecht. Daarvoor (1996) gaat alleen doelman Jan-Willem van Ede transfervrij naar Eindhoven. John de Jong komt in 2000 voor 750.000 gulden met Mark Wotte van FC Den Haag en gaat voor 8 miljoen gulden naar PSV. Erik Pieters komt uit de eigen opleiding en verhuist in 2008 voor 3,5 miljoen euro naar Eindhoven, Dries Mertens en Kevin Strootman gaan in 2011 in een gezamenlijke deal voor 15 miljoen euro naar PSV. Tweede doelman Khalid Sinouh is transfervrij. Bart Ramselaar komt uit de eigen opleiding en wordt in 2016 op 20-jarige leeftijd overgenomen door PSV. De Eindhovenaren betalen 6 miljoen euro. In euro’s totaal 28 miljoen. Drie spelers gaan de omgekeerde weg, van FC Utrecht naar PSV. Het zijn drie huurlingen die terugkeren in Brabant: Theo Lucius in 1999, Michael Lamey in 2003 en Menno Koch in 2016.
 
Hans van Breukelen verlaat FC Utrecht voor Nottingham Forest en keert terug in Nederland bij PSV. Jurgen Colin is een voetbalnomade, hij gaat van HMS naar PSV en speelt verder voor NAC, Ajax en RKC in Nederland en verder bij RC Genk (België), Norwich City (Engeland), Sporting Gijon (Spanje), Anorthosis Famagusta (Cyprus), Hapel Tel Aviv en Hapeol Ashkelon (Israel). 17 jaar later is Torpedo Koetaisi in Georgë zijn werkgever.

Van FC Utrecht naar de topclubs is een stapje hoger, de omgekeerde weg is een stapje terug. Gingen er miljoenen van de kooplui uit Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven naar de FC, omgekeerd ging het om een grijpstuiver.  

Ton Pronk maakt in december 1970 de overstap naar de fusieclub. De internationaal is bij Ajax zijn basisplaats kwijt. Een transfersom wordt niet betaald. Ton Wickel kan in Amsterdam geen basisplaats afdwingen en wordt overgedaan aan FC Utrecht. Edwin Godee wordt in 1984 door Marco van Basten en Gerald Vanenburg aanbevolen bij Ajax maar komt tot slechts drie wedstrijden in het eerste. Patrick Zwaanswijk speelt in het zaterdagteam van Ajax en komt in 1998 voor een amateurvergoeding over. Vito Wormgoor wordt in 2008 door Ajax ontslagen vanwege een uit de hand gelopen kaartschuld. Jeroen Verhoeven krijgt als tweede doelman geen contract meer en wordt transfervrij overgenomen door FC Utrecht       

De lijst van afgedankte Rotterdammers die richting Utrecht gaan is langer. FC Utrecht haalt er vooral afdankertjes op. Aad van der Val, Jan Lecker, Errol Refos, Bernard Schuiteman, Ali Boussabon en Arco Jochemsen. Henk Wery is in 1974 bij Feyenoord niet meer zeker van zijn plaats en kiest voor een terugkeer naar stadion Galgenwaard.

John Steen Olsen wordt in 1974 door FC Utrecht verkocht aan Feyenoord. Een succes wordt het niet en de Deen keert terug. Ook Gerard van der Lem komt niet meer in aanmerking voor het eerste van Feyenoord als hij bij FC Utrecht één van de spelers is die zwart geld ontvangt. Wlodi Smolarek is in 1989 ontevreden bij Feyenoord. FC Utrecht beleeft nog veel plezier aan de Pool.

PSV stuurt in de loop der jaren de huurlingen Theo Lucius, Michel Lamey en Menno Koch naar Utrecht. Tot een langer verblijf leidt het niet.