Journalist Louis Engelman doet verslag van de wijze waarop vastgoedavonturiers tientallen miljoenen euro's binnensleepten in een nieuw te bouwen Utrechtse wijk: de Merwedekanaalzone.

De Merwedekanaalzone kent nóg enkele grondeigenaren die relatief grote stukken in bezit hebben. Dat zijn in de eerste plaats de Jaarbeurs en de gemeente Utrecht.

De Jaarbeurs laat de huidige autostallingen (garage en parkeerterreinen) in Deelgebied 3 vooralsnog bestaan. Wel verhuist het Casino naar de andere kant van de zone (Deelgebied 6), op het terrein naast de snelweg waar voorheen onder meer BCC en Toys XL waren gevestigd. De eerste paal daarvoor is al de grond ingegaan. Wat de Jaarbeurs met de vrijkomende grond gaat doen is nog onderwerp van studie.

De parkeergelegenheid van de Jaarbeurs blijft vooralsnog in gebruik. Foto: Ton van den Berg

Utrecht bezit twee grote stukken grond. Dat zijn het voormalige Defensieterrein (Deelgebied 4) dat aan het Jongeriuscomplex grenst en het vroegere OPG-gebied (Deelgebied 5), waar het fietsendepot en de busremise nu nog zijn te vinden (gekocht in 2004 voor 13,5 miljoen euro).

Over het Defensieterrein sloot de stad in 2007 een intentieovereenkomst tot koop met het ministerie. In mei 2018 werd het gesaneerde gebied van het Rijksvastgoedbedrijf daadwerkelijk overgenomen, ook voor de prijs van 13,5 miljoen euro.

Marcel Janssen, Ruimtelijk Regisseur Merwedekanaalzone, legt me uit dat de stad dit gebied niet zelf gaat ontwikkelen. Dat doet de projectontwikkelaar BPD (sinds 2017 een volledige een dochter van de Rabobank). Deze zal de grond aankopen en de bouw realiseren.

Volgens Janssen was het ‘een goede zet van de gemeente’ om het terrein van Defensie te kopen, ‘omdat de ontwikkeling nu onder voorwaarden van Utrecht kan plaats vinden’. Hij vermoedt ook dat de stad daar ‘in de huidige markt’ niet armer van wordt.
Aan de zuidkant blijft de Enecocentrale – zij het met een andere minder milieubelastende functie – bestaan.

Daarnaast wordt langs het kanaal de ‘Wilhelminawerf’ ontwikkeld, waarvoor KondorWessels de grond verwierf. Ook hier stuit ik weer op een verrassing. Want uit de koopakte van 6 mei 1997 valt te lezen dat de bouwonderneming het terrein voor 3,75 miljoen gulden (circa 1,8 miljoen euro) overnam van Jos van Vliet uit Nieuwegein.

Maar op 8 september 2017 verkoopt KondorWessels z’n bezit aan de eigen bv RW Utrecht, die de Wilhelminawerf gaan realiseren. Verkoopprijs: 20,7 miljoen euro. In twintig jaar tijd is het perceel dus zo’n elf tot twaalf keer duurder geworden. Is dat – zoals dat heet – marktconform? Ik weet het niet. In elk geval is hier sprake van een vestzak-broekzak-transactie.

KondorWessels wil in april met de werkzaamheden beginnen. Dat kan omdat de bezwaren van de Utrechtse roeiverenigingen tegen een verwachte toename van de recreatievaart vorige maand definitief door de Raad van State zijn verworpen.
Rond een nieuw uit te graven haventje zullen 167 huur- en koopappartementen worden opgetrokken. Ook komen er een half-ondergrondse garage en een parkje. De nieuwe bewoners zouden er al in 2020 hun intrek kunnen nemen.

Wel bestaat er over het beheer van de woningen nog een conflict tussen de projectontwikkelaar en de Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Koopvaardij. Die laatste meent aanspraak te kunnen maken op een deel van het project. Deze zaak ligt al geruime tijd bij de rechter. Maar volgens woordvoerder Michiel Cleij van het pensioenfonds is de uitspraak nog deze maand te verwachten.

Overigens blijven de gebouwen langs de Koningin Wilhelminalaan (waaronder het kantoor van Mitros) gewoon gehandhaafd. Wat niet geldt voor de vier kubusachtige woningen van de voormalige hondenbrigade van Defensie achter het Mitrospand. In de plannen zijn deze huizen niet meegenomen. Dat is wel het geval met de twee recentelijk gerenoveerde woningen langs het kanaal. Die blijven er gewoon staan.

Morgen deel 10: Ambitieuze plannen

Reageren? Klikhier!

De schoorsteenpijpen van de Enecocentrale worden behouden, ook al krijgt de centrale een andere functie. Foto: Ton van den Berg