Peter Oostveen - Sinds ik stukjes schrijf voor Nieuws030 gaan er deuren voor me open die voor anderen hermetisch gesloten blijven. En dat is bij tijd en wijle best heftig: geconfronteerd worden met de diepere en verborgen lagen van onder andere onze Utrechtse bestuurscultuur.

Dat betekent blijkbaar ook dat je voortdurend geconfronteerd wordt met bestuurlijke aangelegenheden die niet voor de openbaarheid bestemd zijn. Je moet je voortdurend afvragen “wat maak ik wel en wat niet wereldkundig, wat kan de stad schade berokkenen en wat niet?”

Zo werd op donderdag 15 februari jongstleden een 'betrouwbare bron' van mij blootgesteld aan twee Utrechtse collegeleden die zich in een uitermate precaire en verdachte situatie ophielden. Een situatie waarvan de gevolgen ernstig afbreuk zullen doen aan ’t karakter van onze stad.

Wat gebeurde er precies? Met mijn perskaart van Nieuws030 heb ik tegenwoordig vrije toegang tot sociëteit De Vereeniging aan de Mariaplaats. Ik was daar op genoemde dag met een “niet nader te noemen betrouwbare bron” (hoewel ik wel kan zeggen dat deze persoon tot voor zeer kort geleden een gevierd politicus was). Mijn “betrouwbare bron” had, na een tumultueuze periode, behoefte aan een goed gesprek, vandaar.

Toen hij op een gegeven moment toe was aan een sanitaire onderbreking passeerde hij richting toilet een VIP-ruimte waarvan de deur op een kier stond. Wellicht om de bedompte ruimte enigszins van ventilatie te voorzien.

Door de kier en nicotinewalmen heen was hij getuige van een op ’t oog koddige vertoning: een stuk of tien sjeiks verkeerden onder ’t genot van sigaren, whisky en bitterballen in een opgetogen stemming.  Het gezelschap verkeerde overduidelijk in kennelijke staat, zo verzekerde mijn “betrouwbare bron” mij.

Zijn eerste associatie was die met een opname van één van de de hilarische uitzendingen van de “Ralph Inbar(abier)show”. Hoewel de beste man al jaren dood is koesterde mijn “betrouwbare bron” onbewust toch de verwachting dat Ralph nu ieder moment in beeld zou verschijnen om de verborgen camera te onthullen. In plaats daarvan schrok hij zich kapot. Tot zijn grote ontzetting ontwaarde hij in het bonte gezelschap twee van onze wethouders, de heren Jansen en Geldof. Ongetwijfeld om herkenning te voorkomen beiden eveneens gehuld in kaftans en getooid met witte hoofddoeken. En voor de gelegenheid zelfs voorzien van oosterse tint.

Door deze ontdekking stokte de adem van mijn betrouwbare bron en hij voelde zijn hart in zijn keel bonken. Hij nam naast de deur een strategische positie in, probeerde uit beeld te blijven en spitste z’n oren. Onze twee wethouders hadden ’t hoogste woord, spraken verhit en overduidelijk met dubbele tong. Mijn betrouwbare bron hoorde wethouder Jansen overduidelijk ’t volgende zeggen: “If you give us seven beautiful houses, for each councilor one, in your gracious emirate of Qatar, then we’ll give you our historic “Dom-tower” for that in return. You can build lux apartments and a penthouse in it or make one big “sex palace” of it, we don’t care, as long as you guarantee us a life in luxury in Qatar”.

De overduidelijk benevelde sjeiks reageerden opgetogen, whiskyglazen gingen onder luid gejuich de lucht in, er werd getoast, broederlijk op schouders geslagen, er brak een drinkgelag uit. Een bij voorbaat historische deal leek glorieus bezegeld.

Mijn betrouwbare bron stond met z’n oren te klapperen, hier waren onze wethouders overduidelijk bezig onze Domtoren, onze icoon, trots, identiteit en levensader te verkwanselen. In ruil voor een na de aanstaande verkiezingen in Qatar te leiden luxueus leven. Ons lokale boegbeeld in handen van sjeiks en sultans, als onderdeel van een frauduleuze miljardendeal. Een deal die ons als stad onvermijdelijk in een financiële, ethische en morele afgrond zou storten. Tot in zijn vezels in shock keerde mijn betrouwbare bron terug naar onze tafel, sloeg in één teug een whisky achterover en deed aan mij verslag van hetgeen hij gezien en gehoord had.

NEPNIEUWS

Zo, geachte lezer, bent u daar nog, of bent u na dit bombardement aan nepnieuws al lang afgehaakt? Dat laatste zou ik me goed kunnen voorstellen. Was ’t maar altijd zo eenvoudig, ’t nepnieuws van ‘t echte nieuws te onderscheiden. Gelukkig zijn media en burgers meestal nog wel in staat al te heroïsche politici met hun dwangfantasieën te ontmaskeren.

COCkTAILNIEUWS

Waar ik me het laatste half jaar in Utrecht veel meer zorgen over maak is de voortdurende stroom aan, wat ik noem, “cocktailnieuws” die ons college over zijn vruchtbare akkertjes laat stromen: (halve?) waarheden in een benevelende mix van woordmanipulatie en (partij) propaganda. Informatie over bestuurlijke kwesties waarvan ’t waarheidsgehalte voor de media nauwelijks en “de gewone Utrechter” helemaal niet te toetsen valt.

Wat moet ik denken van ’t waarheidsgehalte van krantartikelen over bijvoorbeeld het financiële debacle van de “Uithoflijn” of de hoge kosten van de “Vuelta”, als de inhoud ervan niet gebaseerd is op grondig journalistiek onderzoek, maar op door de gemeente verstrekte informatie?

Hoeveel vertrouwen moet ik hebben in persberichten van de gemeente of beantwoording van raadsvragen als het sterke vermoeden bestaat dat de inhoud ervan gemanipuleerd is door de bestuurlijke propagandamachine? Hoe geloofwaardig is ’t als bij de behandeling van gevoelige dossiers als de Qatarflats en de Uithoflijn onze bestuurders keer op keer geen enkele blaam treft terwijl er bij die laatste elders wel koppen rollen?

VERKIEZINGEN

Op 21 maart gaat Utrecht stemmen voor een nieuwe gemeenteraad. In tegenstelling tot wat veel (kandidaat) raadsleden tegenwoordig denken gaan wij niet de deur uit om 45 vloggers en twitteraars te kiezen, maar voor volksvertegenwoordigers die vooral toch tot taak hebben ’t dagelijks bestuur van ’t college van B & W te controleren. Deze controle oefenen zij niet uit ter ere en meerdere glorie van hun eigen ego, maar in ’t belang van de democratie en rechtsstaat. En daarmee in ’t belang van de inwoners van onze stad.

Het behoeft geen betoog dat onze volksvertegenwoordigers ons dienen te behoeden voor onjuiste informatie. Een transparante overheid die zijn burgers zonder vooringenomenheid en met open vizier tegemoet treedt hoort daarbij de norm te zijn. Een onbereikbare utopie? Vanzelfsprekend, maar wij mogen van onze volksvertegenwoordigers wel verwachten een integere en uiterste inspanning hiertoe te leveren.

GENEN UTRECHTSE POLITIEK

Als ’t gaat om landelijke politici die de naam hebben informatie naar eigen inzicht en voorkeur in te kleuren neemt Utrecht een markante positie in. Immers, de heren Wilders en Zijlstra vonden in (de VVD fractie van) de Utrechtse gemeenteraad hun bakermat. Is dit slechts toeval, of zegt dit iets over de aard en de genen van de Utrechtse politiek door de decennia heen? Kwestie van “aardje naar z’n vaartje”?