FC Utrecht bestaat 1 juli 2020 vijftig jaar. Sportverslaggever Ton de Ruiter kijkt met een knipoog naar het heden in een wekelijkse rubriek terug op het woelige verleden.  Kent U de 1 april grap van 1988? Het was geen grap.

Deel 32

Op 31 maart 1988 heeft het Utrechts Nieuwsblad een primeur. Een consortium van geldschieters wil van FC Utrecht binnen drie jaar een topclub maken met Johan Cruijff, die ruzie heeft met het Ajax-bestuur, als technisch directeur. Na de publicatie in de krant blijft het stil. De landelijke media denken aan een grap. En daar niet alleen. Sportverslaggever Hans van Echtelt vertelt in 40 jaar FC Utrecht: ,,Han Berger heeft mij getipt. De trainer voelde zich bedreigd in zijn functie. Ik heb voorzitter Theo Aalbers gebeld. Het was strikt geheim, maar Theo kon tegen mij niet liegen. Ik wist genoeg maar op de krant dachten ze dat ik er in was geluisd. Een dag later was het 1 april. Ik werd weggehoond.’’

Toch klopt het verhaal als een bus, zo lezen we in ‘40 jaar FC Utrecht’. Heineken, KLM, krantenmagnaat Maxwell en projectontwikkelaar Leon Melchior ondersteunen de plannen van de op 68-jarige leeftijd (24 maart 2016) overleden stervoetballer. Het bedrijfsleven staat garant voor 20 miljoen. De begroting gaat omhoog van 2,5 miljoen gulden naar 20 miljoen. Theo Aalbers staat in tweestrijd: ,,We hapten financieel en sportief naar adem. We trokken aan een kar die niet in beweging was te brengen. Het was een kans uit duizenden, maar ik wilde me niet met huid en haar overleveren. Behielden we onze clubnaam, onze clubkleuren.’’

Twaalf dagen wordt achter de schermen gewerkt aan de uitwerking van de plannen dan krijgt voorzitter Theo Aalbers het bericht dat Cruijff er vanaf ziet. De beoogde technisch directeur heeft al wel een papieren selectie van 22 man samengesteld met Jan-Willem van Ede, Gerrit Plomp, Kevin Young, Henk Fräser, Edwin de Kruijff, John van Loen, Erik Willaarts en Herman Verrips van FC Utrecht. John Metgod, Fred Rutten, Stan Valckx, Peter Bosz, Richard Witschge, Dennis Bergkamp en René van der Gijp moeten worden aangekocht. De plannen gaan niet door omdat de meeste spelers hun contract bij hun club al hebben verlengd en misschien nog belangrijker: FC Barcelona meldt zich bij Cruijff.

FC Utrecht en Cruijff. Zevenduizend optimistische Utrechtse fans reizen op 13 december 1970 voor de eerste confrontatie met Ajax naar De Meer en zien hoe hun club met 7-1 wordt vernederd. In het eenmalig verschenen FC Utrecht Jaarboek lezen we: ‘Ajax was niet te stuiten. Het dartelde, geleid door John Cruijff, door de volslagen ontwrichte Utrechtse verdedigingslinie.’ Henk van Ledden moet op 19 april van dat jaar als keeper van DOS  zeven keer vissen, acht maanden later overkomt het hem opnieuw. Sjaak Swart maakt de 1-0 en 2-0, Jan Groenendijk scoort tegen, Johan Cruijff maakt de 3-1 en 4-1, Dick van Dijk 5-1, Sjaak Swart 6-1 en Johan Cruijff 7-1.

De teleurstelling bij FC Utrecht is groot en dan vooral bij Co Adriaanse, Amsterdammer en tegenstander van Cruijff. ,,Als je zo van alle kanten voorbij gelopen wordt denk je; kan ik er eigenlijk wel wat van. Je bent zo vaak voor schut gezet. We werden compleet weggespeeld. Na zo’n afgang zou je het liefst ophouden met voetballen.’’

Bij de return in Utrecht op 23 mei 1971 ziet Jacobs winstkansen. Ajax kijkt uit naar de finale van de Europacup tegen Panathinaikos. Trainer Bert Jacobs belooft de beuk erin te gooien. Gerrie Muhren maakt 0-1 voor rust, twee minuten na de hervatting gooit John Cruijff de wedstrijd in het slot en ook de 0-3 komt van zijn voet.

Cruijff speelt tot de zomer van 1973 voor Ajax. De confrontatie met FC Utrecht staat vier keer op het programma, FC Utrecht wint nooit. In het seizoen 1983-1984 wordt Cruijff landskampioen met Feyenoord en ook dan kan FC Utrecht twee keer niet winnen.

Met Johan Cruijff als debuterende coach op de bank bij Ajax komen de eerste FC-successen. Op 20 oktober 1985 verslaat FC Utrecht de Amsterdammers met 1-0, de eerste overwinning in het 15-jarige bestaan. John van Loen scoort de enige treffer. Een tweede overwinning volgt op 10 mei 1987, het wordt 2-1. Het is drie dagen voor de finale van de Europacup tegen Lokomotive Leipzig. Technisch directeur Johan Cruijff is bang voor blessures en houdt Marco van Basten uit de ploeg. In de 41e minuut profiteert Erik Willaarts van een verkeerde terugspeelbal van Aron Winter. Twee minuten na de pauze benut Gerrit Plomp een strafschop. Scheidsrechter Keizer krijgt de schuld van Cruijff: niet objectief, pietluttig en anti-Ajax. Een compliment voor de winnende tegenstander komt niet over zijn lippen.

April 1988 blijft de helpende hand van Cruijff uit en gaan de plannen om van FC Utrecht een topclub te maken in de ijskast. In 1991 als Real Madrid in de Europacup de tegenstander van FC Utrecht is wil Cruijff, dan trainer van FC Barcelona, wel helpen. Na afloop van de Spaanse topper tegen Real zegt hij: ,,FC Utrecht is niet kansloos. Ze moeten het spel ontregelen, gaat de machine lopen, dan kun je het vergeten. Hoe dat ontregelen gaat? Ja, dat is niet in een paar woorden uit te leggen. Mijn vliegtuig gaat. Adios.’’