Door Zita Eijzenbach - “Hier blijven! Hier blijven!”, roept Edwin Utrecht met een Duits accent nog door de microfoon, maar de dertig Pegida-leden die de tegendemonstranten aan de andere kant van het plein te lijf gaan, luisteren niet.

Zie ook het filmpje dat Raymond Taams maakte voor Nieuws030.

Bij de eerste woorden van Utrechts speech op het Vredenburg, is ook de eerste escalatie van de eerste Pegida-demonstratie in Nederland een feit. De speeches van Pegida fungeren als achtergrondmuziek tussen de vele escalaties op het plein. Het plein wordt hermetisch afgesloten door de (bereden) politie en de ME op deze frisse zondagmiddag.

Het plan van burgemeester Van Zanen was duidelijk: demonstraties waren toegestaan, mits Pegida op het Vredenburg zou blijven en de Internationale Socialisten (IS) op het Janskerkhof. De Neude, die als bufferzone zou dienen, werd aan het begin van de middag al bezet door de Mobiele Eenheid, maar beide partijen treffen elkaar toch, wanneer de tegendemonstranten zich naar het Vredenburg
begeven.

Lutz Bachmann speecht terwijl Edwin Utrecht (r) hem op de achtergrond aanmoedigt.
Als de demonstratie daar om twee uur begint, is de politie met een honderdtal agenten aanwezig op het Vredenburg. Het is rustig en het winkelend publiek loopt nietsvermoedend tussen de leden van Pegida, die veelal met een 'je doet mij niets-blik' alert om zich heen kijken. Met een puntzak friet in de hand blijft een vader met zijn twee dochters op het plein staan. “Pegida? Nooit van gehoord.”

Het blijkt de stilte voor de storm: een klein half uur later volgen de vechtpartijtjes en confrontaties tussen de leden van Pegida en de tegendemonstranten elkaar in hoog tempo op. Het aantal agenten wordt flink uitgebreid, de bereden politie treedt aan en ook ME-busjes komen in groten getale aanrijden. Het plein wordt hermetisch afgesloten, want de links georiënteerde partijen zijn niet op het aangewezen Janskerkhof gebleven. Op het Vredenburg laten ze hun tegengeluid horen en daar zitten de Pegida-leden weer niet op te wachten.

Politieagenten vormen een buffer tussen de partijen. Foto: Zita Eijzenbach
“Oprotten! Oprotten!”, klinkt het na de eerste woorden van de eerste speech aan de zuidzijde van het plein. Daar is de eerste confrontatie een feit, wanneer een viertal mensen met een spandoek met opdruk ‘Antifa actief tegen rascisme’ het Vredenburg oploopt. Een aantal leden van Pegida gaan de vier te lijf, maar worden teruggedreven door agenten met een wapenstok.

De sfeer wordt grimmiger wanneer de eerste rookbommetjes naar de Pegida-leden worden gegooid en deze weer bierblikjes naar de tegendemonstranten werpen. Winkeliers sluiten hun deuren en de klanten worden op last van de politie binnengehouden.

“Hoe lang dit gaat duren? Geen idee mevrouw, gewoon lekker binnen blijven, drink maar een kopje koffie", zegt een agent tegen een dame die wordt opgesloten in de Starbucks. Protesteren helpt niet en de deur wordt op slot gedraaid.
Niemand mag het Vredenburg meer op of af. Foto: Zita Eijzenbach
Het Vredenburg is van alle kanten afgesloten. Foto: Zita EijzenbachDe Zakkendragerssteeg, de Drieharingstraat en de Lange Elisabethstraat worden inmiddels door de ME afgesloten; niemand mag het Vredenburg nog op of af. De toegestroomde tegendemonstranten staan met ongeveer honderd man sterk ter hoogte van de Zara en starten een fluitconcert. Het busvervoer dat van het station richting het Vredenburg rijdt, is volledig stil gelegd en ook taxi’s en fietsers stuiten op de blokkade op de kruising voor de Bijenkorf.

De speeches op het Vredenburg gaan onverstoord verder, maar de aanwezigen lijken meer oog te hebben voor de tegendemonstranten die door politieagenten op afstand worden gehouden. Wanneer ze de kans krijgen elkaar te treffen, volgen er opstootjes die direct door de politie uit elkaar gedreven worden. Er wordt een tiental arrestaties verricht, voornamelijk aan de zijde van de tegendemonstranten.
Een tegendemonstrant wordt gearresteerd ter hoogte van de Zara. Foto: Zita Eijzenbach
Na de laatste speech van Pegida kondigt Edwin Utrecht aan over een week of twee nogmaals in Utrecht te komen demonstreren. Als hij en Pegida-oprichter Lutz Bachmann het plein rond 17.00 uur verlaten, trekken hun leden ook mondjesmaat weg van het plein.

De spanningen nemen af en steeds meer van de honderden agenten die uit Utrecht en omliggende steden zijn aangetreden, worden teruggeroepen. De tegendemonstranten, die op dat moment nog steeds voor De Bijenkorf staan, krijten daar de straat vol teksten als ‘Refugees welcome’ en zijn rond 18.00 uur ook allemaal vertrokken. 
De tegendemonstranten roepen ook leuzen als 'Fuck the police'. Foto: Zita Eijzenbach

Ben en Wim Hendriks maakten voor Nieuws030 een sfeerverslag van de gebeurtenissen op en rond het Vredenburg. Zie hieronder.