Het Stiltecentrum op Hoog Catharijne is onvindbaar geworden. Door verbouwingen is het nu in een doodlopend stuk terecht gekomen waar niemand komt. Diverse kerkelijk leiders uit heel Nederland slaan alarm hierover en hebben een brief gestuurd aan de eigenaar van Hoog Catharijne: het Franse bedrijf Kléppiere.

Aan de directie in Parijs beklagen de kerkelijk leiders zich erover dat het Stiltecentrum nu niet meer in staat is mensen een plek van stilte, gebed en ontmoeting te bieden. Pax Christi, die het Stiltecentrum beheert, heeft te horen gekregen dat het nog tot 2023 kan duren voordat er iets verandert. Dat betekent dat het Stiltecentrum feitelijk jaren uit het zicht is en eigenlijk ook onvindbaar.

           
Hieronder de brief die de kerkelijke leiders - waaronder die van de Rooms-Katholieke Kerk en de Protestantse Kerk - aan Kléppiere hebben verstuurd:


Door middel van deze brief willen wij als kerkelijke leiders in Nederland onze diepe zorgen met u delen over het Stiltecentrum. Dit is het gebeds- en ontmoetingscentrum dat centraal gelegen is in Hoog Catharijne te Utrecht, één van de grootste en drukste winkelcentra van Kléppiere in Nederland. 

Het Stiltecentrum is opgericht door en tot op heden in eigendom van de kloostercongregatie Zusters van de Eucharistie. Het Stiltecentrum functioneert als een voorpost van de kerken. De kapel biedt zowel nationale als internationale reizigers, alsmede bezoekers van Hoog Catharijne een moment van stilte, gebed of ontmoeting. De vrijwilligers die werkzaam zijn bij het Stiltecentrum bieden mensen in tijden van eenzaamheid en verdriet een luisterend oor en een troostende schouder. Het Stiltecentrum biedt pastorale hulp zonder aanzien des persoons en wijst, indien nodig, door naar de maatschappelijke hulpverlening. Zo is de Kerk midden in de samenleving present. 

Door de jaren heen wisten tienduizenden passanten dankzij de goede zichtbaarheid, herkenbaarheid en toegankelijkheid de weg naar het Stiltecentrum te vinden. De aanwezigheid van het Stiltecentrum wordt niet alleen door de gezamenlijke kerken op waarde geschat. Opeenvolgende burgemeesters van de stad Utrecht roemden het Stiltecentrum als de ziel van het winkelhart van Nederland. Ook Kléppiere, zo heeft uw raad van bestuur nog op 2 november 2017 schriftelijk aan Vredesbeweging PAX - zij behartigt met mandaat van de Zusters de belangen van het Stiltecentrum - verklaard, is zich bewust van de sociale functie die het Stiltecentrum vervult en waardeert deze. 

Hoog Catharijne wordt momenteel door Kléppiere op grootschalige wijze verbouwd. Uw directie heeft bij de invulling van de verbouwing een doorslaggevende rol. In uw oorspronkelijke ontwerp lag het Stiltecentrum niet langer direct aan de doorgaande voetgangersroute maar aan het einde van een doodlopende gang. Het Stiltecentrum dreigde voor passanten onzichtbaar en onvindbaar te worden.

Langdurig en bij tijd en wijle ook moeizaam overleg tussen vertegenwoordigers van Kléppiere in Nederland en die van Vredesbeweging PAX leidde tot een nieuw, voor beide partijen acceptabel ontwerp dat in de zomer van 2018 zou worden uitgevoerd. Vooruitlopend hierop is al in augustus 2017 en zonder voorafgaand overleg met Vredesbeweging PAX de doorgaande voetgangersroute langs het Stiltecentrum afgesloten. Daarmee is de onzichtbaarheid en onvindbaarheid van het Stiltecentrum al maanden een hard feit. 

Naar nu blijkt, is door een besluit van uw directie dit alternatieve ontwerp sinds januari jongstleden verleden tijd geworden. De reden hiervoor is, zo hebben wij begrepen, dat de planning voor de realisatie van het aan het Stiltecentrum grenzende bouwdeel (Moreelse park) door uw directie is verschoven van 2020 naar 2023. Voor dit deel zal in de tweede helft van 2018 gestart worden met het ontwikkelen van een volledig nieuw concept. Pas als de conceptontwikkeling is afgerond, zal uw directie een besluit nemen over de definitieve positie van het Stiltecentrum op Hoog Catharijne. Of, en zo ja, op welke wijze het Stiltecentrum betrokken wordt bij de conceptontwikkeling en of dit met behoud is van de reeds tussen partijen vastgelegde uitgangspunten is door uw directie niet verduidelijkt. Ook is onduidelijk op welke termijn de verbouwing zal plaatsvinden. 

Dit besluit van uw directie raakt het Stiltecentrum hard. De afsluiting van de doorgaande voetgangersroute waaraan het Stiltecentrum is gelegen heeft niet langer een beperkte maar onbepaalde duur. Door de voortdurende onzichtbaarheid en onvindbaarheid voor passanten dreigt de vitale functie van het Stiltecentrum verloren te gaan. Dat baart de kerken in Utrecht grote zorgen. En wij delen deze zorg. 

U heeft tevens verklaard dat de onderhandelingen in goed vertrouwen plaats zullen vinden met het doel tot een rechtvaardige oplossing te komen waarbij gestreefd wordt naar afronding niet later dan 1 december 2017. 

Ondanks het feit dat uw recente besluit ten aanzien van het conceptontwerp voor het Moreelse park deze verklaring doorkruist, kunnen wij er alleen maar op vertrouwen dat u uw invloed ten volle zal aanwenden voor het realiseren van een rechtvaardige, dat wil zeggen van een spoedige en kwalitatief passende, oplossing voor het Stiltecentrum. Voor een royaal gebaar is het nooit te laat. 

Wij roepen op tot een nieuw dialoog over de plannen voor Hoog Catharijne/Godebaldkwartier/ Moreelse park teneinde te waarborgen dat de zichtbaarheid, herkenbaarheid en bereikbaarheid van het Stiltecentrum in iedere ontwerpfase wordt meegenomen. Dit is niet alleen een nadrukkelijk vereiste voor het functioneren van het stiltecentrum, maar dit is ook vastgelegd in het gemeentelijke bestemmingsplan voor de herontwikkeling van Hoog Catharijne. Wij vragen daarnaast om snelle initiatieven van uw kant om de negatieve gevolgen van de huidige onzichtbaarheid en onvindbaarheid zo veel mogelijk te mitigeren. 

Wij schrijven u omdat de ontwikkelingen over de afgelopen jaren daar aanleiding toe geven, een en ander zoals hiervoor beschreven. Wij zouden het bijzonder op prijs stellen indien u onze zorgen zou wegnemen en zien daarom reikhalzend uit naar uw antwoord. 
                 

Mgr. Dr. Gerard J.N. de Korte, bisschop referent voor Kerk en Samenleving, Room-Katholieke Kerk in Nederland 

Ds. Karin van den Broeke, praeses van de generale synode Protestantse Kerk in Nederland 

H. Korff, voorzitter Utrechtse Stedelijke Raad van Kerken 

Mgr. dr. Joris A.O.L. Vercammen, oud-katholieke Aartsbisschop van Utrecht 

The Rt. Revd. Dr. Robert Innes 

Diocesan Bishop 

Holy Trinity Anglican Church Diocese in Europe 

Prof. dr. mr. P.J.E. Chatelion Counet l.i.c. 

Hoofd Bureau & Bestuurssecretaris 

Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR) 

Leger des Heils Kerkgenootschap 

Commissioner Drs. J.C.IJ van Vliet Territoriaal Commandant Leger des Heils in Nederland, Tsjechië en Slowakije 

Majoor Drs. R.W.E. de Vree 

Operationeel Directeur (Veldsecretaris) 

Ds. J. Welschen, 

lid van het Provinciaal Bestuur van de Europees-Continentale Provincie van de Evangelische Broedergemeente 

Ds. Joost Röselaers, algemeen secretaris van de Remonstrantse Broederschap 

De Algemene Doopsgezinde Sociëteit, 

F. Dukers, voorzitter Broederschapsraad 

H.W. Stenvers, algemeen secretaris/ directeur 

Ds. R.K. de Raad 

Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten 

Voorzitter Nederlandse Unie 

The Rev. Angel Cano Jr. 

Senior Pastor Word International Ministries - Netherlands 

Broeder Birassa Ayana, 

leider (Ethiopische) Oromo Christelijke kerk 

Broeder T.W. Hairapetian, 

Leider Evangelische gemeente Huis van God 

Ds. Rhoinde Mijnals-Doth 

Voorzitter Samen Kerk in Nederland (SKIN) 

predikant Evangelische Broedergemeente Amsterdam 

Broeder Cho Noh Noe, 

Leider Myanmar Christian Fellowship