Wielaert - Een verlate Tour in Utrecht

Jeroen Wielaert -  De ochtend kwam met Facebookherinneringen aan die miraculeuze zaterdag, 4 juli 2015, nu tien jaar geleden. Hoe hilarisch was het en hoe heet: het begin van de Grand Départ van de Tour in Utrecht.

Op Facebook zag ik foto's terug van een boom in de Zadelstraat, gehuld in de bolletjestrui, met de Domtoren op de achtergrond, een renner in de bocht in de tijdrit en een vrolijke borrel, na afloop op de Neude. Zo moeten er nog honderduizenden foto's zijn, alleen al van die zinderende zaterdag.

Mijn eigen herinnering van die zaterdag gaat terug naar een ochtendlijke fietstocht naar Binnen Best op de Biltstraat. Het liep tegen elven. Ruim voor de start zaten er al een aantal Vlamingen aan het bier. Bij de schouwburg konden we bij vrienden op een balkon terug, pal boven het parcours. Een eerste renner kwam langs op parcoursverkenning, de Ethiopiër Daniel Teklehaimanot die kennelijk nog wat extra warmte wilde opdoen. Spoedig volgde de reclamekaravaan met al zijn kakafonie.

Er was nog tijd om naar de start te fietsen bij het Village Départ aan de Truus van Lierlaan. Het asfalt van het parkeerterrein was snoeiheet. Vlakbij stond de enorme VIP-tent waar Koning Willem-Alexander de hoogste gast was. Ik heb hem niet gezien, omdat ik mijn vrouw niet mee mocht nemen - volslagen belachelijk.

Bij de start stond het volgepakt met publiek. 'La folie!' hoorde ik Tourdirecteur Christian Prudhomme zeggen, met een brede grijns. Wat een gekte. Burgemeester Jan van Zanen zat er in bretels te puffen in de stand van de directie. 'Het zit als een jas,' zei hij, 'maar het is te heet voor een jas.'

De televisie schakelde in hoog tempo tijdens de tijdrit. In een oogwenk verplaatste het zich van de Biltstraat naar de Croeselaan en met al het publiek langs de weg herkende ik mijn eigen stad nauwelijks meer.

Voor de finish zijn we naar de binnenstad gereden. Op de niet minder hete Ganzenmarkt stond een groot scherm. Graag was ik nog naar het Ledig Erf gereden, maar ik had domweg de puf niet meer. Het moet daar bij het Louis Hartlooper Complex een heksenketel zijn geweest. De eerder nog wat sceptische Jos Stelling beleefde er wat het is om de Tour in je stad te hebben.

De Australiër Rohan Dennis won het rondje tegen de klok. Tom Dumoulin werd vierde, op acht seconden. Het was ook té mooi geweest als hij die middag in Utrecht de gele trui had veroverd.

Tien jaar geleden, als de dag van gisteren. Het had ook vijftien jaar geleden kunnen zijn gebeurd, in 2010. Dat bleek bij de feestelijke terugblik, afgelopen zaterdag in Willem Slok. Het kwam tot een mooie uitwisseling tussen de voormalige wethouder Hans Spekman en de oud-ambassadeur voor de Tour, de Limburger Bennie Ceulen die als liaison fungeerde tussen Nederland en de Tourirectie.

Spekman vertelde dat hij zich bij het opperen van het idee voor de Tour in Utrecht in 2002 direct realiseerde wat een geweldig volksfeest het kon worden. Dat deelde hij meteen met de toenmalige burgemeester Annie Brouwer die meende dat de Tour de stad kon opstuwen.

Ceulen stond in die beginjaren in nauw contact met Tourdirecteur Jean-Marie Leblanc. De Parijzenaar had wel wat vreemd aan gekeken tegen de buitenissige kledingstijl van de wethouder. 'Wat vreemd, die man in zo'n kazuivel' had hij tegen Ceulen gezegd, doelend op de katholieke habijten van priesters.

'Heb geduld!' hield Leblanc mij zelf in die jaren voor. Bij een bezoek aan Utrecht in het voorjaar van 2005 raakte hij sterk gecharmeerd van de stad. Hij deelde dat gevoel met de toenmalige wedstrijddirecteur Jean-François Pescheux. In Willem Slok vertelde Ceulen dat ook het hoofd aankomstplaatsen, Jean-Louis Pagès steeds meer geporteerd raakte voor Utrecht. Hij liet dat in 2008 blijken aan Brouwers opvolger Aleid Wolfsen.

Er was alleen een vervelende moeilijkheid: de concurrentie van Rotterdam, gekandideerd door de voormalige burgemeester van Utrecht, Ivo Opstelten. Leblancs opvolger Prudhomme was in 2007 in Utrecht geweest, kende de voorkeuren van Pescheux en Pagès. Toch moest hij lusiteren naar zijn eigen meerderen, de Godmother van de ASO voorop: Marie-Odile Amaury. Zij had nog geen voet in Utrecht gezet en vond Rotterdam als wereldhavenstad beter op het affiche staan. Het Grand Départ 2010 viel toe aan Rotterdam. De aankondiging in 2008 werd Opsteltens finest hour. Zijn opvolger Ahmed Aboutaleb ging de gastheer worden.

Utrecht moest het wel afleggen tegen Rotterdam, maar was daarna van de Maasstad verlost. Bennie Ceulen was er al spoedig van op de hoogte dat Prudhomme Utrecht koesterde als volgende Nederlandse stad voor een Grand Départ. De bekendmaking moest wachten tot de herfst van 2013.

Zo is 2015 een memorabel jaar geworden in de geschiedenis van Utrecht. Voorlopig is het de laatste Nederlandse stad waar de Tour is begonnen. De enige stad ter wereld die alle drie de Grote Rondes heeft ontvangen (etappeaankomst Giro 2010, vertrek Giro 2022). Burgemeester Sharon Dijksma is niet geporteerd voor het idee van Cor Jansen om ook nog eens de Giro te laten vertrekken onder de Dom, mogelijk in 2029. Het is wel mooi geweest met al die ronden, al ziet Jansen weer kansen als Dijksma zelf vertrokken is uit Utrecht.

Bij het Grand Départ van de Tour in Lille is het vooral erg leuk om terug te denken aan Utrecht, 2015.