Jeroen Wielaert - In Utrecht gaat de avondklok niet zomaar in, hoe er ook mee gedreigd wordt. Sharon Dijksma komt wouten te kort. Zaterdagavond sprak ze erover als gast aan tafel bij Charles Groenhuijsen en Carrie ten Napel in Op1. Het ging niet over Amsterdam, Den Haag, of Rotterdam, maar over Utrecht en Dijksma kon zich goed profileren als burgemeester. Ze zei: 'In mijn stad staat de spankracht van de samenleving enorm onder druk.'

Persoonlijk is de avondklok in mijn geheugen het moment in het weekend om er in het café nog een te nemen, want alle stamgasten zitten er nog om acht uur, het is reuze gezellig, we gaan nog niet naar huis en de restaurants zijn nog open, dus we hebben nog een half uur om te besluiten waar we uit eten gaan om de avond nog leuker te maken, het kan zijn dat het de Griek wordt, of toch dat leuke restaurant aan de gracht. Nu is dat nostalgie, maar ook een belevingsdoel voor later, liefst zo spoedig mogelijk, dat wil in deze tijd zeggen over een paar maanden, ja, laat in de lente alles weer open zijn.

Invoering van een avondklok is een zwaar paardenmiddel bovenop de lockdown. In veel dorpen zal het weinig uitmaken, behalve voor hen die toch nog graag even langs gaan bij vrienden, of oudere familieleden. Een stad is een ander verhaal, zoals Utrecht waar veel studenten die niet naar hun kroegen kunnen en die de hele dag achter hun laptop opgehokt zitten in hun privécollegezaal en er 's avonds graag nog even op uit gaan om jaargenoten op te zoeken die nu allen lotgenoten zijn geworden. Zij hebben niets aan een uurwerk waar de grote wijzer hen als een virtueel rolluik de verplaatsing belet. Dan heb ik het niet over al die andere burgers die elders in, of buiten de stad op bezoek willen. Samen leven is elkaar 's avonds kunnen zien met eigen regie van tijd.

Sharon Dijksma heeft dit alles natuurlijk ook ruim overwogen. Uit de geschiedenis van de oorlog kent ze de beklemmende werking van de spertijd. Voor de camera's van Op1 had ze moeite om haar weerzin tegen de invoering van de avondklok te onderdrukken. Ze stelde dat het voor haar alleen zin had als het zou dienen als 'mokerslag voor het virus.' Daarmee schaalde ze de hamer van Rutte als dodelijk werktuig stevig op.

Sharon kwam als een echte burgermoeder op me af in een betoog vol empathie: 'De eerste lockdown was nog overzichtelijk. De hoop was dat het na die periode klaar was en ondernemers het konden redden. Deze tweede lockdown is de nekslag voor ondernemers. Na tientallen jaren hun bedrijf gerund te hebben zien ze het verdwijnen. Je moet nu veel meer aan de mensen vertellen. Ik ben bezorgd over wat dit voor grote groepen mensen en hun weerbaarheid doet.'

Sharon legde uit dat ze in overleg met ter zake deskundigen de vraag had gesteld: 'Voor welk probleem is dit de oplossing?' En legde meteen een nieuw probleem op tafel: het gebrek aan capaciteit van het politieapparaat. Ze zei: 'Met het aantal mensen dat we nu hebben, kunnen we niet alles tegelijk.' Ze doelde daarbij ook op inbraakcijfers die weer naar het oude niveau terug gestegen zijn.

Het deed me denken aan de fortificatie van Washington voor de aanstaande inauguratie van Joe Biden. Voor de echt straffe handhaving van de avondklok in de grote Nederlandse steden is naast blauw ook veel groen op straat nodig, de inzet van militairen, overpeinsde ik, bij wijze van schrikbeeld. Hoewel de strijd tegen Covid steeds meer de trekken van een oorlog krijgt, zal Sharon dat niet willen overwegen. Als voormalig Haags politica weet ze wel hoe ver het allemaal gekomen is: 'Het kabinet is aan het eind van zijn Latijn, de gereedschapskist is leeg.' Dat komt natuurlijk ook, omdat die moker al apart gezet is. De vraag alleen is voor wanneer, en voor welk tijdstip. 

Invoering van de avondklok kan bijdragen aan het uitwoeden van het virus. Maar corona gaat met Britse variant en al zijn eigen grillige gang, wat nut en noodzaak weer twijfelachtig maakt. Logische vraag dus in Op1: gaat de burgemeester de inzet van de avondklok tegenhouden?

'Zo werkt het niet,' zei Sharon, 'we zijn collegiale bestuurders. Het kabinet staat voor een moelijke taak. We moeten eerst in gesprek: laat zien, overtuig ons dat het het beste middel is. En geef ook ruimte om het goed te kunnen uitvoeren.'

Ik ben benieuwd wanneer Utrechters door straten beginnen te sluipen in de nacht.