Raymond Taams


12 maart 2022

Boven de Neude cirkelde woensdagmiddag een vliegtuigje met een spandoek erachter. ‘Oorlog is niet meer van deze tijd’, stond erop. Ik deed mijn best, toch kon ik niet bedenken waarom dit zo zou zijn. In de negentiende eeuw had je Napoleon, in de twintigste Hitler, waarom zou het in onze eenentwintigste opeens rustig blijven?

‘s Avonds wandelde ik naar winkelcentrum Overvecht. ‘United we stand with Ukraine’, schreeuwde een blauw-geel led-scherm langs de weg. Ik deed mijn best er iets bij te voelen, het lukte amper. Tijdens de eerste acht jaar van mijn leven lag Oekraïne achter een dik IJzeren Gordijn, ook daarna dacht ik weinig aan het land.

Het klinkt misschien egoïstisch, maar ik wil weer eens kunnen delen in een massahysterie. Waarschijnlijk lukt het binnenkort, wanneer we door overemotioneel, onnadenkend handelen – we moeten iets doen! – de Derde Wereldoorlog hebben ontketend. In dat geval is er geen ontkomen meer aan.
  

13 maart 2022

‘Een krijgszuchtige tijd’ is de titel van het gedicht dat Marieke Lucas Rijneveld naar aanleiding van de gebeurtenissen in Oekraïne schreef. Omdat ik onderdeel ben van deze tijd, overwoog ik laatst de stemacteur achter een bekende tekenfilmfiguur een doodsbedreiging via Twitter te sturen. We zijn allemaal gespannen, dan wordt het je gauw te machtig wanneer de kinderen eindeloos hetzelfde filmpje afspelen.

Vanmiddag probeerde ik antwoorden te formuleren op vragen van een culturele subsidieverstrekker. Ondanks dat er geen televisiekijkende zesjarigen op de achtergrond aanwezig waren, raakte ik op een gegeven moment geagiteerd. Met name de vraag ‘Waarom denkt u dat er behoefte is aan uw evenement?’ schoot in het verkeerde keelgat, terwijl dit toch een alleszins redelijke vraag was.

De waarheid is dat je er in een krijgszuchtige tijd niet komt met redelijkheid. Ik ga los op Twitter. Subsidies eis ik gewapenderhand op. Je moet mee in de vaart der volkeren.
  

14 maart 2022

De geboren televisiester slaagt erin om ieder onderwerp op zichzelf te betrekken. In Amerika is Donald Trump het ultieme voorbeeld, hij schopte het er zelfs tot president mee. In Nederland hebben we Eva Jinek, of liever gezegd: RTL heeft Eva Jinek, ze boffen maar bij de grootste commerciële zender.

‘Eva Jinek schiet vol in talkshow’, las ik gisteren in de krant. Na wat oorlogsbeelden uit Oekraïne barstte de presentatrice live op televisie in tranen uit. Daarna noemde ze Vladimir Poetin een klootzak. Twee volstrekt onbenullige feiten in het licht van een dreigende Derde Wereldoorlog, toch haalden ze het nieuws.

Ondanks de gespannen situatie in de wereld brak er tijdens Trumps presidentschap geen oorlog uit. Wellicht omdat het vier jaar lang alleen maar over The Donald zelf ging. Jinek, geboren in Amerika, is wat mij betreft de ideale opvolger als president. Zolang we over personen praten, is de mensheid relatief veilig.
  

15 maart 2022

Op een speelplein in Tuinwijk praten kinderen van een jaar of acht over de oorlog. "Er gaan Nederlanders naar Oekraïne om te vechten", weet een rossig mannetje met een bril. "Dat is toch niet handig? Zo duurt die oorlog alleen maar langer", maakt zijn leeftijdsgenoot een militair-strategische analyse.

Een moeder draagt een blauw-gele button op haar jas. Ongetwijfeld zag ze de beelden van een zwangere vrouw in Marioepol, die samen met haar ongeboren kind stierf na een Russisch bombardement. Hier zijn verder geen woorden voor.

Je vraagt je af wat je kinderen moet vertellen. Niks, denk ik, of in elk geval zo weinig mogelijk. De kans dat Nederland militair betrokken raakt, is gering. Tanks zullen niet in ons straatbeeld verschijnen, qua atoom-geweld zou ik niet weten waarom het principe van mutual assured destruction (MAD) minder goed zou werken dan in de jaren tachtig. Oorlog is een onderwerp voor onnadenkende volwassenen.
  

16 maart 2022

Geboren in 1981, had ik steevast de neiging de Koude Oorlog (1945-1989) te romantiseren. Hoe viel de intense kleurexplosie tijdens de jaren zestig anders te verklaren dan vanuit het collectieve gevoel dat elk moment de allesverwoestende bom kon vallen? Ik las over Beatles, seks, drugs, hippies, enzovoort. Vergeleken daarmee leek opgroeien in de jaren negentig behelpen. Thuis luisterden mijn ouders de godganse dag naar Skyradio, dat ieder uur een nummer van Celine Dion afspeelde. De nineties waren een decennium van slaapverwekkende burgerlijke zelfgenoegzaamheid 

Aan het staartje van de Koude Oorlog, dat ik zelf meemaakte, koester ik warme kinderherinneringen. “Eigenlijk best gezellig dat het weer Koude Oorlog is”, hield ik P. daarom vanmorgen voor. P. was er niet gerust op, hij dacht dat die rotzooi in Oekraïne uit de hand kon lopen. Ondertussen brak ik mijn hoofd over de vraag op welke datum de Tweede Koude Oorlog nu exact begonnen was.

  
17 maart 2022

Met mijn winterjas aan zit ik in de tuin. De zon schijnt vriendelijk, maar er staat een koude wind. Ik denk aan de dichtregel die jarenlang op een hek in de buurt van het Moreelsepark stond. ‘Dromen op de fiets, lopen langzaam leeg, als lente aarzelt.’

Het nieuws is guur vanmorgen. VS-president Biden heeft Vladimir Poetin een oorlogsmisdadiger genoemd. Hierdoor drijft hij de Russische dictator verder in het nauw, en dat terwijl Poetin het Westen gisteravond vergeleek met Nazi-Duitsland. Volgens hem is de NAVO, net als Hitler destijds, uit op vernietiging van Rusland.

‘Heel eng, als er geen akkoord komt is er een grote kans op oorlog met de NAVO’, twittert Rob de Wijk naar aanleiding van de ontwikkelingen. Gek genoeg voel ik nauwelijks angst. Misschien stelt het robuuste horloge dat Poetin tijdens iedere toespraak om zijn pols draagt mij gerust. Hij is beter bij de tijd dan wij vermoeden.

  
18 maart 2022

De dag begint met Claudia de Breij-nieuws, ze verzorgt dit jaar de oudejaarsconference. Gisteravond las ik kort voor het slapengaan op mediacourant.nl dat Claudia de Breij, uit angst voor een nucleaire aanval, tevergeefs jodiumpillen probeerde te kopen bij een drogisterij. 

Claudia symboliseert het begin van mijn media-carriere. In 1999 was ik redacteur en verslaggever bij een radioprogramma dat zij presenteerde. We waren erg jong, soms reden we samen naar huis in haar piepkleine Fiat Panda. Het kan ook een ander automerk geweest zijn.

Een kwart eeuw later hangen we allebei nog altijd aan het media-infuus. Ik tik mijn Oekraïne-weekboek, Claudia schrijft haar column voor de Vara-gids, waar de mediacourant uit citeert. Ontsnappen aan de actualiteit lijkt voor nieuwsgierige mensen zoals wij onmogelijk. 

Gelukkig schrijf ik op Nieuws030 wanneer ik zin heb, terwijl onze Utrechtse cabaret-trots verplicht het hele nieuwsjaar 2022 tot zich moet nemen voor voldoende oudejaars-stof. Sterkte Clau.