Paul Schoolderman - Op de voorkant van de Utrechtse daklozenkrant ‘Straatnieuws’ staat een foto van een breeduit lachende paus Franciscus. Hij is het hoofd van de rooms-katholieke kerk en de plaatsbekleder van Jezus Christus op aarde.

De cover van Straatnieuws.

Straatnieuws had de eer om de paus exclusief te interviewen en dat interview staat in de laatste editie. Ik rijd langs de Albert Heijn op de Amsterdamsestraatweg en koop een exemplaar. De paus vertelt in het interview dat iedere persoon recht heeft op de drie t’s: trabajo (werk), techo (dak) en tierra (grond). In Nederland is dat ook nog niet voor iedereen geregeld, maar als troost hebben wij in ieder geval de muziek van de drie j’s.

Ik ben zeker geen fan van de rooms-katholieke kerk en ik zou zelf nog wel wat vragen hebben gesteld aan de paus. Bijvoorbeeld over homoseksualiteit, waarover hij recent nog zei dat homofilie ‘vreemd is aan de menselijke natuur’, terwijl het onderdrukken van seksuele gevoelens juist tegen de natuur indruist. En een instituut dat jarenlang kinderen heeft misbruikt, kan niet echt op mijn sympathie rekenen. In het interview staat dat de kerk de waarheid moet verkondigen, wat een opvallende uitspraak is voor een organisatie die jarenlang van alles onder het tapijt heeft geveegd.

De paus ziet graag een wereld zonder armen, maar zegt dat inhaligheid, egoïsme en gebrek aan solidariteit de mensen arm maakt. Hij zet zich in voor daklozen en vluchtelingen en met name over die laatste groep was er weer een hoop te doen afgelopen weekend in Utrecht. De Pegida-beweging wil nu zelfs elke maand gaan demonstreren. Zij zien liever geen vluchtelingen die moslim zijn. Mijn vraag is of niet- moslimvluchtelingen wel welkom zijn. Ik vraag me af, als er in Zweden oorlog uitbreekt en er komen duizenden lekkere Zweedse wijven deze kant op, of ze dan ook zouden gaan demonstreren.

Op de gevel van ACU, een politiek en cultureel centrum in Utrecht, hangt een spandoek met de tekst ‘no islamophobia racist Pegida’. Ik heb het idee dat racisme en islamofobie niet zoveel met elkaar te maken hebben. Iemand die islamofoob is, hoeft niet per se een racist te zijn, omdat racisme betrekking heeft op een groep mensen met een aantal erfelijke en lichamelijke kenmerken. Een geloof is geen erfelijk of lichamelijk kenmerk. Islamofobie is de angst voor en afkeer van alles wat met de islam te maken heeft en ik denk dat die angst met afkeer wordt vermengd. Om te kijken hoe ik zelf in deze vluchtelingenkwestie sta, heb ik een online test gedaan met de vraag: Ben ik een islamofoob? En ik merk dat ik inderdaad een bepaalde mate van afkeer heb van dingen die met de islam te maken hebben.

Maar ik heb ook wat andere tests gedaan en ik kan vooral zeggen dat ik een religiefoob ben. Ik heb een enorme afkeer van geloof, omdat waarheid niet gehaald kan worden uit tweedehands informatie. Vrijheid van godsdienst zegt dat je zelf bepaalt waarin je gelooft, maar als het er van kinds af aan al ingeramd is, kun je niet meer zeggen dat je het zelf bepaald hebt.

Geloof is voor mij een vorm van geestelijke armoede, waarbij je weigert zelf iets te onderzoeken. Demonstratie heeft als betekenis ‘een protestmars’, maar ook ‘laten zien hoe het werkt’. Aan de geestelijke armoede van de mensheid is toch te zien dat hoe we nu bezig zijn totaal niet werkt. Er moet toch iemand te vinden zijn die uitlegt hoe het wél werkt. Wat we nodig hebben? Een tussenpaus.