Peter Oostveen - Op de eerste zaterdag van dit jaar vond ik mezelf in een mystieke seance. Een seance waarin de vrije geesten van Jezus Christus en Johannes den Doper de rivier de Jordaan lieten aanzwellen tot een ruige watermassa, een kolkende en onophoudelijke stroom tranen van ontroering.

In zaal I van filmhuis Springhaver zag ik hoe Aretha Franklin, in het kader van een plaatopname, met een tot de nok toe gevulde kerkzaal bezit nam van een sacraal universum. Aretha, gehuld in een hemels wit gewaad, bracht zichzelf en haar band/publiek in een zodanige trance, dat de alom aanwezige Heilige Geest verder musiceren nagenoeg onmogelijk maakte.

Gospels, soul, spirituals, magie maakte de hele filmzaal tot één grote open zenuw. De volle duur van de concertregistratie liepen er stromen zout vocht vanuit mijn ooghoeken tot onder mijn kin. Toen de aftiteling aanving voelde ik me gedoopt met de Heilige Geest en tot op het bot toe gereinigd van mijn demonen.

De opname van Franklin’s “Amazing Grace” stamt uit 1972, het waren de hoogtijdagen van wereldsterren als Elvis Presley, Neil Diamond, Glen Campbell, Johnny Cash en Roy Orbison.

Toen ik Springhaver verliet was het 2020: het tijdperk waarin meer dan ooit de zielloze talentenjachten van commerciële zenders, de (amusements)industrie en de opgeblazen ego’s van influencers en vloggers de dienst uitmaken.

Op 24 januari jongstleden echter leek 1972 onverwachts toch opeens weer een beetje dichtbij. Geen wereldsterren nog van het kaliber Presley en Cash, geen Baptistenkerk in Los Angeles.

Maar, wat dan wel?: de Utrechtse band Valentino, geen trendsetters, geen trendvolgers, maar wel volledig ambachtelijk en authentiek. En met gevoel voor stijl: plaats van handeling was het Utrechtse Rietveldhuis, waar voor de allereerste keer een optreden (in drie sessies) mocht plaatsvinden. En waar ging het om?: de lancering van de single “Like I haven’t been killed”. Vooruitlopend op de EP “Valentino” die op 14 maart aanstaande uitkomt en in het Amsterdamse Cinetol ten doop wordt gehouden.

Op 29 mei 2018 schreef Nieuws030 al eens over de multi-instrumentalist Stijn Grul. Steekwoorden waren toen: jong, fris, genderneutraal, muzikaal grenzeloos, excentriek, onbevangen, ontwapenend. Aan deze steekwoorden is niets veranderd, wel aan het format.

Stijn Grul transformeerde tot de band Valentino. Een zes koppige alternatieve band met blazerssectie. De band bio spreekt over een authentieke sound verpakt in catchy songs en een energieke live show. De band won vorig jaar de Utrechtse popprijs, een clubtour volgde, waaronder deze maand twee optredens in het kader van het prestigieuze Eurosonic/Noorderslag.

Zoals gezegd, geen Baptistenkerk in Los Angeles, wel het Rietveld-huis in Utrecht. Niet de sfeer van een gezegend en gewijd Godshuis, maar wel een stijlvolle locatie die qua ambiance ontzag voor kunst, cultuur en geschiedenis inboezemt. Deze ambiance maakte dat de band niet koos voor de gebruikelijke volledig versterkte uitvoeringen, maar voor een soberdere, intiemere, akoestische setting.

De band trekt live en versterkt doorgaans ongegeneerd alle registers open. Voor het kleine, selecte, publiek van deze avond werd alles echter klein gehouden. Ego’s verdampten ten gunste van de kunst. Monumenten van songs werden afgeschild tot kwetsbare miniaturen.

Valentino. Foto: Herman Sixma/LSM

En met het woord “kwetsbaarheid” is de sfeer van de avond gepakt. Buiten is het donker, koud en vochtig, maar als verdovende buffer hiertegen legt Valentino in het Rietveldhuis een deken van warme klanken om de bezoekers heen. Gebarsten vocalen in een decor van een ingetogen geluidspanorama. Geen heftig trompetgeschal of andere instrumentale uitbarstingen, maar muzikanten die hun subtiele klanken als bloesem in een rustig voortkabbelende beek laten mee stromen.

En dit allemaal in een opstelling waarin publiek en band elkaars nabijheid tot in de haarvaten konden voelen. Geen plaats voor een act, trucjes, maskers of dubbele bodems. Deze huiskamer van het Rietveldhuis laat slechts ruimte voor kunst. Integere kunst waarbinnen de grenzen tussen de makers, de creatie en ontvangers vervagen.

Rietveldhuis, 24 januari 2020. Elvis Presley zou zeggen “There is peace in the valley”, Aretha Franklin had gezegd “er is AMAZING GRACE in Utrecht”.