Rene van Maarsseveen - Wie streeft er niet naar gemak en een leven zonder overdreven zorgen. Van overheden en onze medemens mogen we verwachten dat ze daar rekening mee houden. Het zijn immers ook mensen en zij streven hetzelfde na als wij allemaal.

Wanneer sociologen het hebben over toenemend egoïsme in de samenleving, hebben ze het dan niet ook over gemakzucht. Dat dacht ik afgelopen week bij een gesprek met vrienden. Dat gesprek begon erover dat iedereen, behalve wellicht enkele medemensen die de moed hebben opgegeven, vooral leuke dingen nastreeft in zijn leven. Of op zijn minst een zekere gelijkmatigheid in het vrij zijn van minder prettige dingen.

Want die minder prettige dingen zijn er genoeg. Niet die van het leven, zoals overlijden van naasten, ziektes, ontslag, verlies van goederen door diefstal en dergelijke. Nee, minder prettige dingen door gemakzucht van ambtenaren, besturen van semi-overheden en anderen. Tenminste ik hoop dat het gemakzucht is en geen kwaadwillendheid.

Wanneer ik de voorbeelden van minder prettige dingen van de vrienden terugbreng tot hun essentie, dan zijn het voorbeelden van maatregelen die wellicht noodzakelijk zijn, maar ondoordacht zijn doorgevoerd. Ze lopen uiteen van ‘als het kalf verdronken is’- maatregelen tot snelle oplossingen en tijdrovers.

Twee weken geleden kreeg één van de vrienden een brief van zijn gemeente. In zijn gemeente worden vier soorten afval gescheiden. ‘Liever gooi ik het in één bak’, zei de vriend in alle eerlijkheid, ‘we vinden het thuis echter geen probleem en scheiden het afval’.

De brief bevatte een uitgebreide opsomming van hoe dingen gescheiden moeten worden. ‘Nu verwachten ze dat we er een studie afvalscheiding van gaan maken’, roept de vriend geërgerd, ‘echt, je wilt niet weten hoe gedetailleerd en vooral onlogisch die lijst is. In plaats van een eenvoudige extra handeling moet je nu elke keer die lijst erbij pakken om te kijken wat waar hoort en bovendien zijn er twee extra. Welke idioot dat bedenkt’.

Iedereen bij het gesprek kan zich er wat bij voorstellen en sommige aanwezigen knikken, onderwijl hopend dat de betreffende ambtenaar bij hun gemeente wat praktischer denkt. Taken overnemen of uitvoeren omdat het wellicht handig is, maatschappijverbeterend of om een ander nobel doel is één ding. Maar het moet wel leuk blijven.

Eén van de aanwezigen komt met een ‘als het kalf verdronken is’ voorbeeld. De ‘terrorist’ in de Thalys. Eén gek, hoe vaak komt het voor, en in het vervolg kan iedereen in de rij voor zwaardere controles. Ik noem dat zelf de 98%-regel, oftewel de massa moet boeten omdat 2% iets verkeerd doet, een overtreding begaat etc.

Een voorbeeld dat ik daarbij zelf heb is nabij Utrecht. In De Bilt wordt een oud-wethouder doodgereden door twee klootzakken die met hun auto een wedstrijdje doen op de Hessenweg. De overheid wil als reactie daarop heuvels in de straat. Iedere goedwillige burger wordt daarmee belast, terwijl de veroorzakers hun wedstrijdjes allang ergens anders houden.

Er zijn talrijke voorbeelden te geven van onnadenkend, impulsief en burgerpestend gedrag. Ik denk dat de boodschap duidelijk is. Ben ik cynisch? Heb ik geen vertrouwen meer in politiek en overheid? Welnee. Ik streef veel te veel naar plezier en gemak in mijn leven om me er drukker over te maken dan ik hierboven heb gedaan.