Kees van Oosten - In 2030 zou Utrecht 400.000 inwoners moeten hebben. Dat betekent 60.000 erbij. In het document waarmee de gemeente dat beleidsvoornemen wereldkundig heeft gemaakt wordt de belangrijkste vraag niet beantwoord: waarom is het huidige aantal van 340.000 niet meer dan genoeg? De gemeente is bij het huidige aantal al niet eens in staat om leefbaarheid en veiligheid voor iedereen te garanderen.

De kreet 'duurzame' groei heeft inmiddels plaats gemaakt voor 'gezonde groei'. Wat is er eigenlijk gezond aan de groei die de gemeente voor ogen staat? Het kost handenvol geld, zo schrijft de gemeente. Daarom wordt "parallel een investeringsstrategie opgesteld, waarin wordt aangegeven op welke wijze de gemeente middelen beschikbaar kan krijgen en welke publieke en private inzet wordt verwacht".

Ooit werd de groei van een stad bepleit met het argument dat daarmee een groter financieel draagvlak zou ontstaan voor hoogstedelijke voorzieningen. Maar kennelijk wordt groei nu om andere redenen nagestreefd, want, zo blijkt uit de website van de gemeente, het wordt nog een hele toer om het geld bij elkaar te krijgen voor Utrecht 400.000.

Om nóg meer inwoners (en bedrijven) in de bestaande stad op elkaar te kunnen proppen, zal er veel meer hoogbouw gerealiseerd moeten worden. Met andere woorden: er gaat laagbouw gesloopt worden (bijvoorbeeld de kop van Lombok) om plaats te maken voor hoogbouw. Dat niet alleen: de schaarse stukjes groen in en rond het centrum zullen ook volgebouwd worden. De plannen voor een studentenflat op het Smakkelaarsveld liggen al klaar.

Het onvermijdelijke gevolg van het intensiever gebruik van de ruimte door hoogbouw is dat er nog meer auto's en fietsers komen en dat er dus ook meer ruimte nodig is voor parkeren en stallen. Kortom, meer asfalt en kostbare kunstwerken om al dat verkeer te kunnen verwerken. Dure, ongelijkvloerse kruisingen bij het 5 Meiplein en het Anne Frankplein worden dan onvermijdelijk, evenals het vervangen van de Marx-Schweitzerdreef door een 6-baans snelweg.

Een verhaal waarin de kosten en baten van nog meer groei naast elkaar worden gezet ontbreekt. Dat groei gezond is wordt als vanzelfsprekend aangenomen. Ten onrechte dus, want er zijn ook heel veel nadelen. Nadelen voor het milieu (bijvoorbeeld CO2-uitstoot van al die bouw) heb ik nog niet genoemd. Dat al die nadelen niet op een rijtje worden gezet is om te voorkomen dat wij kritische vragen gaan stellen, waardoor die groei veel minder 'gezond' en vanzelfsprekend blijkt.

Dat roept de vraag op: wie heeft er welk belang bij dat er ondanks tal van voor de hand liggende bezwaren toch gegroeid wordt? De vraag stellen is haar beantwoorden. In de eerste plaats de ondernemers en financiële instellingen die verdienen aan asfalt, beton en hypotheken. In de tweede plaats de afdeling stadsontwikkeling, want slopen en groeien betekent werk op de plank.

Kortom, de financiële schuld van de gemeente (inmiddels ruim een miljard), de verder toenemende drukte door het verkeer en het verlies van schaars groen in de stad, het zijn allemaal offers die gebracht worden om banken, bouwend nederland en de afdeling stadsontwikkeling aan geld en werk te helpen. Welke belangen er door dit college gediend worden is duidelijk. Niet die van de inwoners en niet die van het milieu.