Vredenburgse schatten te zien in hal Stadhuis

Door Ton van den Berg - En voor je het weet zit je op een bankje van eeuwenoud hout, waar Karel V nog overheen gelopen is - misschien - of - ook misschien - Trijn van Leemput toen ze met haar pikhouweel het 16e eeuwse kasteel Vredenburg ging slopen.

Meubelmaker Saskia Bakker mocht uit de eikenhouten palen die in 2014 werden gevonden op het Vredenburg een bankje maken. Die palen hoorden bij de fundering van de voormalige hoofdpoort van kasteel Vredenburg (1529-1581). In het bankje zijn hier en daar nog duidelijk de verbindingen te zien die de palen aan elkaar moesten houden.

In de bodem van Utrecht zit nog veel archeologisch lekkers verstopt en soms komt het naar boven. Zoals in 2014 toen een groot stuk terrein op het Vredenburg bloot kwam te liggen als voorbereiding op de bouw van een parkeergarage. Archeoloog Jeroen van den Kamp en zijn team deden daar allerlei vondsten zoals een beschilderd en verguld beeld van de apostel Andreas. Dit beeld heeft waarschijnlijk boven de hoofdpoort van het kasteel gestaan. Helaas werd het hoofd niet teruggevonden.

Daarnaast is een gebeeldhouwde banderol gevonden met daarop de lijfspreuk van Karel V Plus Oultre (Latijn voor ‘steeds verder’). Ook zijn een zwaard, meer dan honderd kanonskogels, honderden musketkogels, fragmenten van wapens en wapenuitrusting en vele gebruiksvoorwerpen aangetroffen.

Bij de opgravingen in 2014 kwamen ook de fundamenten van de hoofdpoort van Kasteel Vredenburg en de zuidwestelijke toren tevoorschijn. Die laatste is nu terug te zien onder de Stadskamer van Hoog Catharijne. Dat gaat nog wel wat lastig door een glazen dak heen, maar vanaf volgend jaar als de singel opengaat (officieel gebeurt dat in september 2020 is de planning) is het ook te zien vanaf het water en een vlonder onder die Stadskamer. Woensdag mocht de pers er even een kijkje nemen.

resten van de Hoofdpoort zijn al enige tijd te zien in de parkeergarage Vredenburg. Maar wat niet zichtbaar te maken is zijn de resten van de Stadspoort die bij het kasteel stond, ter hoogte van wat nu de Catharijnebrug (Catharijneknoop) is. Dat heeft te maken met vervuiling van het gebied een eeuw geleden door de toenmalige gasfabriek die daar stond. Om er toch aandacht aan te schenken zijn er plannen voor een soort kunstwerkje van licht in het water van de singel aan de zijde van TivoliVredenburg. Daarnaast wordt er ook nog gedacht om de hele contouren van het kasteel op een of andere manier met een lichtinstallatie vorm te geven, wordt vervolgd dus.

Een stukje kasteel Vredenburg (waaraan zelfs ook nog resten zitten van het in de 16e eeuw gesloopte Catharijneconvent) waar de gemeente al jaren niet precies van weet wat ze er nu mee aan moeten, is de bonk stenen die nu nog in Leidsche Rijn op een verkeersplein staat. Vroeger stonden deze resten bij de hoofdingang van het Muziekcentrum Vredenburg. Het plan is nu het over te brengen naar de Hollandse Toren aan de achterzijde van TivoliVredenburg.

Terug naar de resten Vredenburg in het oude stadhuis. Het beeld van Andreas en het zwaard en vele andere vondsten zijn daar te zien tijdens de Nacht van de Utrechtse Geschiedenis op zaterdag 12 oktober. En het bankje krijgt daar een permanente plek.

Ook te zien is het ijzeren gedeelte van een pikhouweel wat wethouder Anke Klein, die woensdagmiddag de onthulling deed van het bankje, deed hopen dat dit misschien nog eigendom is geweest van Trijn van Leemput.