Door Ton van den Berg - Zit je een fotoboek over Oss door te kijken, zit daar ineens een foto van de legendarische standwerkster Jopie Kassing tussen. Dit overkwam mij onlangs. Het is een schitterende zwart/wit foto waarop Jopie, zoals veel (oudere) Utrechters haar kennen, haar bloemen staat te verkopen op de markt in Utrecht.

Heeft Jopie de foto ooit gezien? Vermoedelijk niet. Jopie is er allang niet meer en de maker van de foto, Leo van den Bergh, stierf tien jaar geleden. Pas sinds kort is de foto boven water gekomen uit het archief van deze fotograaf en kreeg het een plek in een boek met zijn werk dat eind 2017 uitkwam. 

In Oss was Leo van den Bergh zeer bekend, hij had fotozaak in het centrum van de stad. Naar aanleiding van het uitkomen van het boek kwam er ook een expositie in het Museum Jan Cunen en daar schreef men toen over zijn foto's: Kleine werelden die op zichzelf staan. Als stills uit een vergeten zwart-witfilm, de laatste overblijfselen van een verloren klassieker. De foto’s van Leo van den Bergh (1912-2009) hebben geen toelichting of verduidelijking nodig. In zowel esthetisch als documentair opzicht zijn de beelden een lust voor het oog.

Het boek met de titel ‘Geboren fotograaf, Oss en de wijde wereld door de ogen van Leo van den Bergh’, omvat bijna 250 foto's van voornamelijk Oss en omgeving tussen 1930 en 1960. Alle foto's zijn na zijn dood ondergebracht bij het Stadsarchief Oss.

Maar Van den Bergh fotografeerde overal en ging er vaak met zijn vrouw en kinderen in een gehuurde auto op uit. Zo is hij ook dagjes uit in Utrecht geweest. De initiafiefnemer voor het boek, Stadsarchief Oss, besloot daarom ook enkele foto's uit onder meer Leiden en Utrecht erin op te nemen:

"Leo heeft schitterende foto's gemaakt, vandaar dat we er tijdens de productie van het boek voor hebben gekozen juist ook foto's van buiten Oss en omstreken mee te nemen", aldus Jurgen Pigmans van het Stadsarchief Oss die de foto's aan Nieuws030 ter beschikking stelde. 

Het fotoboek Geboren Fotograaf is te koop via het Stadsarchief Oss, voor informatie klikhier.

Notabene: De Utrechtse oud-wethouder Yet van den Bergh (Leefbaar Utrecht) maakte via facebook bekend dat Leo van den Bergh een oom van haar was en dat de winkel van de fotograaf niet meer bestaat, dat is dan ook in de tekst aangepast.

Achter de Dom (1957). Foto: Leo van den Bergh/collectie Stadsarchief Oss

Schepen aan de Bemuurde Weerd (1957). Foto: Leo van den Bergh/Collectie Stadsarchief Oss

Terug naar Jopie. In het fotoboek van Stadsie naar Stad schreef ik over haar: Een overbekende verschijning op de markt, Bloemen Jopie. Vanuit de vrachtwagen brengt ze haar bloemen aan de man. Haar capaciteiten als standwerkster zijn onovertroffen: onafgebroken prijst ze de bloemen aan, met scherpe stem (‘Die plant? Da’s ’n an-me-reet-ica, meneer’), onweerstaanbaar, onvermoeibaar.

Jopie Kassing heet ze, maar stond ook bekend als Tante Jopie en Moe Jopie, Utrecht is haar uitvalsbasis, maar ze trekt ook langs jaarmarkten in het hele land waar ze andere standwerkers ontmoet. Ze is menigmaal in de prijzen gevallen als standwerker.

Toen ze vier jaar was wist ze al dat ze koopvrouw zou worden. Ze werd een topper, met een geheel eigen stijl. Ooit wond ze zich zo op over een lastige, eindeloos zeurende klant dat ze hem te lijf ging en een paar klappen verkocht. De toeschouwers gaven haar groot gelijk. Meestal gaat ze vrolijk in discussie met de klanten. En als de markt is afgelopen, heeft ze de gewoonte om haar publiek te bedanken voor de aanwezigheid, als een theaterartiest na een optreden.

(Wil je Bloemen Jopie aan het werk zien, klik hier voor documentaire uit de jaren tachtig vorige eeuw.)