FC Utrecht bestaat 1 juli 2020 vijftig jaar. Sportverslaggever Ton de Ruiter kijkt met een knipoog naar het heden in een wekelijkse rubriek terug op het woelige verleden. Een voetbaldreumes uit Bosnïe maakt dit jaar een vroegtijdig eind aan het Europese avontuur. 38 jaar terug is het ook snel voorbij, niet tegen een dwerg maar tegen een Duitse reus.    

Aflevering 7

Het internationale hoogtepunt in de geschiedenis van FC Utrecht in de vorige eeuw is de overwinning op de Hamburger Spiel Verein op 17 september 1981. In de voorbeschouwingen wordt de wedstrijd omschreven als een duel tussen een miljoenenploeg en de ‘zeven stuivers uit Utrecht’.

Berger berekent dat zijn hele ploeg zo’n 350.000 gulden heeft gekost. De Utrechters staan voor hun zesde Europese treffen, de Hamburgers voor hun 84e. Een club met een dikke portemonnee. De grootste Duitse krant Bild schat de kans dat HSV de volgende ronde haalt dan ook op negentig procent. Het weerwoord van de Utrechters: ‘Het enige wat klopt in Bild is de datum’.

Ernst Happel is trainer van HSV, Günter Netzer manager en Franz Beckenbauer de bekendste speler. De aanvoerder van het Duitse elftal pakt in zijn nadagen nog een zak geld mee in de Noord-Duitse havenstad. Door blessures speelt hij beide keren niet. Bij FC Utrecht zijn Willem van Hanegem en Joop Wildbret vertrokken. Aan hun financiële eisen kan de club niet meer voldoen. Aad Mansveld (37) is nu de ervaren kracht. Leo van Veen speelt pas zijn eerste Europacupduels en ook voor Jan Wouters, Jan van den Akker, Jan Monster en Bert Gozems is de kennismaking met de Duitse miljonairs de eerste Europese ervaring. Als je dan met 1-0 wint in het hol van de leeuw mag de kurk van de champagnefles. 

Zo gaat het: ‘Hans van Breukelen trapt uit, Leo van Veen verlengt met het hoofd, Willy Carbo beweegt rapper dan Dieter Jakobs, via de kluts komt Jan Wouters in balbezit, die even voordat buitenspel dreigt teruggeeft op Carbo.’ De resterende elf minuten duren uren voor de spelers en de 3000 meegereisde supporters. Doelpuntenmaker Willy Carbo: ,,We stonden negentig minuten met de rug tegen de muur. Hans van Breukelen was die avond niet te passeren. Hij heeft wel twintig wereldreddingen verricht.’’

Carbo scoort voor FC Utrecht in Hamburg. Foto: archief FC Utrecht

Het internationale hoogtepunt in de FC-geschiedenis wordt twee weken later echter gevolgd door het dieptepunt. Het nieuwe stadion is nog in aanbouw, daarom speelt FC Utrecht in Arnhem op het sportpark Nieuw Monnikenhuize van Vitesse. Verdediger Ton du Chatinier destijds: ,,Je denkt aan een stunt. Iedereen was er echt van overtuigd dat we HSV konden wippen, maar in het veld liep het anders. We waren onze zenuwen niet de baas. Toen we alles op een rijtje hadden stonden we met 3-0 achter. We werden afgedroogd. Die Duitsers waren slim, geroutineerd, hoewel er daar ook een paar bijliepen die hun kop kwijtraakten. De opgefokte sfeer in het stadion sloeg over op de spelers.’’

Die 'opgefokte sfeer' is dat woedende supporters met zand en bier gooien naar de reserves van HSV, spuwen naar trainer Ernst Happel, gooien met blikjes naar de scheidsrechter en ze rukken verwoed aan de hekken. De politie is met twee mobiele eenheden aanwezig en vraagt om versterking uit Nijmegen, Apeldoorn, Renkum en Rhenen.

ME bij de wedstrijd FC Utrecht tegen HSV. Foto: Archief FC Utrechtboek

Op weg naar Arnhem waren al zes bussen van het gemeentelijk vervoerbedrijf vernield, ruiten ingeslagen, noodluiken naar buiten gegooid. Drie Utrechters worden opgesloten wegens openlijke geweldpleging, zeven wegens vernielingen en baldadigheid. Vooral Duitse auto’s moeten het ontgelden. De indruk bestaat dat de club veel te veel kaarten heeft verkocht voor de staantribune. Voor de verkoop van drank is een vergunning afgegeven.

‘s Middags in de stad valt het nog mee. Het blijft bij schelden: ‘Hé Adolf’ en ‘Stelletje fietsendieven.’ Na afloop sluit de Arnhemse horeca de deuren. Veel reden tot feestvieren is er na de uitschakeling en de 6-3 nederlaag ook niet.

Voor straf moet FC Utrecht twee wedstrijden spelen op een veld verder dan 150 kilometer van Galgenwaard. Dus speelt FC Utrecht in Groningen tegen FC Porto. De tweede wedstrijd (Dynamo Kiev, 1985-1986) wordt na een zitting van het Uitvoerend Comité van de Europese voetbalbond kwijtgescholden. De strafcommissie van de Europese voetbalbond moet gedacht hebben: ‘Van een kale kip valt niet te plukken.’