Struikelsteen op Maliesingel voor zeefmaker Raphael Wraslouwski

Door Jim Terlingen - Vanmiddag is voor Maliesingel 58 in Utrecht-Oost een struikelsteen geplaatst voor Raphael Wraslouwski (1885-1942). Hij woonde op dit adres met zijn vrouw Eva (1878) en dochter Ada (Adelheid, 1911).

Raphael had een bijzonder beroep: hij maakte zeven van paardenhaar die door bakkers gebruikt werden. Zulke zeven werden al eeuwenlang gebruikt om melk te zeven en om meel van onzuiverheden te ontdoen. Raphael verkocht deze en ook ander bakkersgereedschap tussen 1907-1930 in zijn zaak op Zadelstraat 28. 

In het handelsregister van de Kamer van Koophandel ontstond verwarring over de schrijfwijze van de achternaam. Daarom is in 1922 de volgende zinsnede toegevoegd: ‘De heer Raphaël Izaak Wraslouwski noemt en schrijft zich ook Wrazlowskij of Wrazlowsky terwijl zijn persoonlijke handtekening zo …… of ……… is.’ Op de puntjes zette Raphael twee verschillende handtekeningen.

Raphael’s dochter Ada werd coupeuse, trouwde in 1937 met de leraar Levie (“Lou”) Dekker (1906) en verhuisde naar Amsterdam.

Raphael en Eva zijn actief geweest in de Utrechtse Joodse gemeenschap. In 1935 staat hij op het stembiljet als hij lid wil worden van de kerkeraad. Deze verkiezing verliest hij overigens van de advocaat Alex de Haas, die in 1941 voorzitter van de Utrechtse Joodse Raad zal worden.

Raphael en Eva duiken in 1942 onder. Raphael wordt in Den Haag op straat opgepakt, waarschijnlijk was hij toen bij een van zijn zussen. Hij komt op 1 september 1942 aan in Westerbork, moet drie dagen later met de trein naar Auschwitz (samen met 713 anderen, slechts 8 overleefden), waar hij op 7 september wordt vermoord. Ook zijn dochter Ada en haar man Lou worden gedeporteerd. Ze bezwijken beiden in de eerste maanden van 1945 in Bergen Belsen. 

Eva overleeft de oorlog wel, mede door onder te duiken in Villa Catharina op Van Speijkstraat 17. Nog jaren na de oorlog plaatst ze advertenties waarin ze vraagt om informatie over haar omgekomen gezinsleden. Ze woont de laatste jaren op Maliesingel 58, waar ze blijft wonen tot haar overlijden in 1956. 

> Deze informatie is deels gebaseerd op twee bronnen: het verhaal van Trea Scholten in het boek Open Joodse Huizen 3 én het onderzoekswerk van Raoul Hennekam  (dat is hier te lezen).
  

Reageren? terlingenschrijft@kpnmail.nl 
Zie: meer artikelen van mij over struikelsteenplaatsingen