De rubriek Welvaart Utrecht over de opkomst van de stad in de afgelopen vijftig jaar, iedere maandag, woensdag en vrijdag in Nieuws030. Vandaag deel 67.

Louis Engelman - De tramlijn door de binnenstad werd eind jaren tachtig nog een keer nieuw leven ingeblazen. Na de publicatie van de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening stelde het rijk geld in het vooruitzicht voor een dergelijk hoogwaardig openbaar vervoerstracé. Maar opnieuw bleek het politiek niet haalbaar. Bij de verkiezingen van 1990 wonnen de partijen die zich tegen de binnenstedelijke tram hadden gekeerd overtuigend. De tram bleef z’n eindpunt bij het station houden.

Althans, tot voor kort. Want de enorme groei van het hoger onderwijs in Utrecht (universiteit en hoger beroepsonderwijs gingen samen van circa 7000 studenten in 1967 naar 70.000 nu) legde een grote druk op het busverkeer naar De Uithof. De tijdens spitsuren berucht overvolle Lijn 12 kon de aanwas niet meer bolwerken. Vandaar dat de tram vanuit Nieuwegein volgend jaar, via Utrecht CS, naar het ‘Utrecht Science Park’ wordt doorgetrokken. Naar verwachting gaan daarvan 40.000 studenten per dag gebruik maken.

Maar of dat voor de toekomst genoeg zal zijn wordt nu al weer betwijfeld. Opnieuw gaan er stemmen op om ook de eerder afgeschoten tramlijn door de binnenstad weer op de kaart te zetten. Zelfs door mensen die daar eerder mordicus tegen waren, onder wie oud-statenlid van Groenlinks Jos Kloppenborg.

‘Ik vreesde aanvankelijk dat het te krap zou worden’, zegt hij. ‘Maar nu de ‘lijn om de zuid’ er komt, is het volgens mij denkbaar toch ook de lijn door de binnenstad aan te leggen, inclusief een doorverbinding naar Leidsche Rijn. De busbaan in de stad is er al geschikt voor. Daar kan je zo rails op leggen.’

Jos Kloppenborg. Foto: Nieuws030

Kloppenborg herinnert eraan dat de gemeente graag een tramlijn naar Leidsche Rijn had gerealiseerd. 'Maar in‘1997 werden de gelden daarvoor geschrapt van de rijksbegroting. Het geld was nodig voor de Betuwelijn.’ Hij verwacht dat het rijk daar niet snel op terug zal komen. ‘Het vervelende is dat de verkeersplanologie in handen van het rijk ligt vast gegoten in een begroting die tot 2028 loopt. Daar is bijna niets aan te wijzigen.’

Niettemin denkt nu ook het stadsbestuur serieus over een tramverbinding door het centrum. Mogelijk in combinatie met de ontwikkeling van de Merwedekanaalzone. In de Ruimtelijke Strategie 2016 ziet men een tramlijn van Westraven door de Merwedekanaalzone, via Utrecht CS en de binnenstad naar het Utrecht Science Park als een hoogwaardig OV-alternatief.

Dat het randstadvervoer rondom Utrecht wel sterk is verbeterd juicht Jos Kloppenborg toe. ‘Maar het wordt nog onvoldoende uitgenut. Utrecht is succesvol als fiets- en ov-stad, maar dat kan nog veel beter als je dit regionaal benut met de omringende stations.

‘Met name studenten moeten volgens hem nog beter weten dat ze gemakkelijk vanuit De Bilt of Bunnik via de regionale stations naar De Uithof kunnen komen. Ik verwacht echt dat het station Vaartscherijn een enorme trekker gaat worden. Zeker als straks de nieuwe tramverbinding klaar is. Dan kunnen ze daar zo overstappen op de tram naar De Uithof.’

Voormalig UU-bestuurder Hans van Ginkel kijkt toch nog met enige zorg naar die lijn naar De Uithof. ‘Er wordt nu al gesproken over te weinig capaciteit. Omdat er tussen de Albatrosstraat en De Uithof geen passagiersaanbod is, rijden er in het weekeinde geen trams.’

Dat er nu weer over het tracé door de binnenstad wordt gesproken verbaast hem niet. ‘Utrecht denkt niet altijd voor de lange termijn’, zegt hij. Het schrappen van de tram door de binnenstad indertijd beschouwt hij nog steeds als een gemiste kans. ‘De aanleg is nu allemaal veel duurder geworden.’

Van Ginkel ziet dat vaker terug in de stedelijke politiek. ‘Kijk naar het Westplein. Daar gebeurt hetzelfde. Een tunnel wordt niet haalbaar geacht. Maar iedereen weet dat die er op den duur toch gaat komen. Dan kan je het beter meteen doen.’

Volgende deel: Samenwerken bij bereikbaar houden regio. Deze aflevering is te zien vanaf woensdag 6 september want Nieuws030 gaat vanaf vandaag tot die dag op vakantie.