Henk Westbroek - Ik heb een zwak voor mensen die wat voor een ander overhebben. Als ik een hiphopper was zou ik nu het tot op het bot versleten woord 'respect' routineus opboeren, maar ik ben geen hiphopper.

U moet het er maar mee doen dat ik alle vrijwilligers in Nederland een warm hart toedraag. Mensen die onbetaald in ziekenhuizen verdwaalde patiënten onder hun hoede nemen, mensen die kleedkamers schoonmaken op een sportvereniging, mensen die boodschappen voor bejaarden en zieken doen; al de drie miljoen Nederlandse vrijwilliger krijgen van mij wat ze dan wèl verdienen; respect!

Dat laatste woord typte ik min of meer onbewust, waardoor ik nu besef dat er diep in mij blijkbaar toch iets hiphoppers zit.

Van de bewonderenswaardige kant van Nederlanders wordt ook zwaar misbruik gemaakt. Door bedrijven, stichtingen, en door de overheid. Bedrijven adopteren bijvoorbeeld de berm van een stuk snelweg en het personeel moet vervolgens 1 dag per jaar een paar kilometer snelwegberm vrij van colablikjes maken.

Bedrijven doen dat niet omdat ze zo begaan zijn met het lot van snelwegbermen, maar het levert positieve publiciteit in de media op. 'Bankdirecteuren maken Nederland schoner' las ik een keer als kop in een publicatie waarin voor de verandering nou eens niet gesproken werd over het hebzuchtige graaien in de bankwereld.

De gemeentelijk overheid die zoals u weet altijd op zoek is naar bezuinigingen komt in steeds meer steden met het plan om 1 dag per jaar met zijn allen de hele stad op te schonen. Schoonmaken verbroedert wordt dan steevast beweerd, maar dat het een goede reden is om op het budget van straatvegers te bezuinigen wordt even steevast verzwegen.

Stichtingen maken op de meest effectieve manier misbruik van de bij Nederlanders ingebakken eigenschap om zich voor de medemens tegen een uurloon van 0 euro nuttig te maken. TivoliVredenburg bijvoorbeeld is er trots op dat steeds meer taken die in het verleden door betaald personeel verricht werden, nu door onbetaalde vrijwilligers gedaan worden. Die mogen dan natuurlijk wel eens gratis naar een concert toe dat toch niet helemaal uitverkocht was. Eigenlijk worden ze in natura betaald zou de directeur van deze organisatie kunnen opwerpen. Die zelf ook voor niks naar concerten toe kan maar geen haar op zijn hoofd die er om die reden aan denkt van zijn salaris af te zien.

Dat er in Nederland zoveel vrijwilligers actief zijn komt niet 100% omdat ons land vergeven is van idealisme. Dat het barst van de mensen die heel, heel moeilijk betaald werk kunnen vinden - denk aan iedereen boven de 45 - helpt ook. Die willen dan uit pure verveling wat om handen hebben èn zich als het even kan ook nuttig maken. Ze gaan dan bijvoorbeeld - als ze een instrument kunnen bespelen - op lagere scholen de muzieklessen geven die door de overheid in het recente verleden zijn wegbezuinigd.

Door de aanwezigheid van een groot reservoir mensen die niet te beroerd zijn om iets voor hun medemensen te willen beteken valt het cynisme van organisaties die daar misbruik van willen maken in vruchtbare aarde. Onze helaas overleden filosoof zei het al; elk voordeel heeft zijn nadeel.

(Deze column werd eerder gepubliceerd in De Oud-Utrechter en is met toestemming van de auteur overgenomen.)