Publiek dolenthousiast over Transition Jazz Festival

Door Dries van Dijk - Ogen dicht bij deze muziek. De klanken roepen beelden op van Mongolische vlakten, gestoffeerd met Tuva-keelzang en paardenhoevengeroffel; langzaam vervloeiend met de klankgeur van Staphorster psalmgezang op hele noten onderstreept door zwevende donkere harmoniumtonen, echoënd tegen de vele ritmes van een roedel gemzen, vluchtend op een Alpenhelling.

Te mooi? Alleen als je je ogen open doet. Dan zie je hoog in het oplichtende donker van de Herz-zaal in TivoliVredenburg in een lichtlijst ‘Transition’ staan. In een paarse vloerbundel licht spelen vier donkere silhouetten piano, (contra)basklarinet en twee roedels slagwerk: de Zwitsers van Nik Bärtsch Mobile sussen tegen middernacht het muisstille publiek met verschuivende pianomotieven, onderaardse bastonen en wekken ‘t met tegendraadse tikken op bellen, bekkens, trommels, xylofoon en woodblocks.

Een duidelijk ‘hoji’ van pianist Bärtsch geeft een nieuwe ‘transitie’ in de bedwelming van Herz aan. De dromerige verlichting verschuift mee. Minimal transition. Zelfs de zwarte pofbroek van Nik past; Deze herinnert aan de dracht van Urker vissermannen of Khan-ruiters. Twee twintigers naast me is het minimal toch te veel: het Leffe Blond-gedrenkte gemonkel neemt toe, na nog een transitie vertrekken ze.  

Het Transition Jazz Festival groeit al in zijn eerste editie uit tot een volwaardig familielid van North Sea Jazz. Met vierduizend kaarten uitverkocht. Een hoge score voor een nieuw festival. Al zeven uur vóór het aantreden van het Zwitsers Mobile vult Yuri Honing Acoustic Quartet, de zon schijnt buiten volop, de grote zaal tot aan de nok. Grote, maar ook kleine namen lukt dat, de grote meerwaarde van zo’n festival met ‘jazz en aanpalende’ acts. Verrukt publiek!

Muziek met veel samenvloeiingen of transities. Yuri Honing dempt de Grote Zaal tot muisstilte met op sax en piano het Renaissance-lied ‘Lasciatemi morire’ van Claudio Monteverdi, toepasselijk gevolgd door ‘After All’ van David Bowie. Drummer Joost Lijbaart: ‘De muziek groeit in ons kwartet organisch, met invloeden van pop, klassiek, wereld- en jazzmuziek. Dat kan door de open structuren in de band, waarin ik zelf de drumpartijen kan invullen.’

Een kwartet Vlamingen uit Brussel en omgeving Gent, rij O13, is blij verrast door de relaxte toegankelijkheid van het festival en vragen zich af welke invloed de recente aanslagen in de Europese hoofdstad en Parijs in Utrecht en Nederland op massabijeenkomsten hebben. Dan genieten ze van de stuwende drums van Mark Guiliana met Bowies ‘Where are we now’ en de prachtige contrabassolo van Chris Morrissey. Hij geeft de strijkstok door aan Avishai Cohen, ronddansend met zijn omarmde contrabas, vol Jiddische humor en harmonische dwaasheid, gepareerd door een onstuimige pianosolo van Omri Mor.

Ook hier weerklanken uit oude Joodse en klassieke muziek met tot dans lokkende ritmes. Het publiek stroomt samen in de 6 zalen en pleinen, eet en drinkt aan houten tafels en makkelijke banken en rijgt de parels aaneen, licht gestuurd door bordjes met ‘De Ronda-zaal heeft nu haar maximumcapaciteit bereikt.’ Joost Lichtenvoorde uit Nijmegen vergelijkt met het Rotterdamse North Sea. ‘Prettige stromen mensen hier! Geen zalen met elk een thema, zoals daar. Dit is mooier en rustiger. Utrecht is ook dichtbij; ik kan na middernacht rustig terug!’

Na het fraaie ‘slotakkoord’ van Nik Bärtz Mobile in Hertz gaat het ontnuchterende zaallicht aan. Nee, geen 34 uur lang zachte transities en plotsklapse tikken bij Nik; het publiek mag naar beneden. Paaszondag is begonnen.

                                    Transities in TivoliVredenburg

Door Dries van Dijk -

Ook buiten dit geslaagde festival kun je als bezoeker sterke transities in en tussen zalen als Hertz en Cloud Nine beleven. Onlangs verzorgde toporkest ASKO/Schönberg ‘Swingende Kruisbestuivingen’: The Velvet Underground klinkt door onder Portugese titels in het werk van de Brit David Horne, de minimalist Steve Reich verwerkt songs van Radiohead, Junior-componist Joey Roukens gebruikt grooves en danceritmes op viool, die opeens romantisch doorstrijkt. Na dit concert de trap op naar Cloud Nine waar The Julian Sas Band op slidegitaar en Hammond klavier de klagelijke vioollijnen van beneden doortrekt en moduleert in Blues for The Lost and Found, met verwijzing naar de onrustbarend oprukkende onveiligheid rondom.