Door Tom Zonnevekd

De wijk Lombok bezit z'n eigen zonne-centrale, en die staat op het dak van de Parkschool aan de Van Riebeeckstraat. De school en bewoners uit de buurt gebruiken deze groene stroom, maar ook twee elektrische huurauto's worden er mee opgeladen.

“Zelf vind ik het vooral leuk dat ik stroom uit de buurt afneem, in plaats van een groot, log bedrijf”, vindt deelnemer Roelof Wolters.

Zowel de collectieve auto's als de stroom worden te koop aangeboden door het bedrijfje Lombox, van buurtbewoner Robin Berg. Ze zijn tevens onderdeel van het project 'Smartgrid: rendement voor iedereen', dat door bedrijven als Stedin, Atos en Nissan wordt gesteund.

Ook de gemeente Utrecht en de provincie doen hier aan mee. Maar het kleine Lombox is uitgekozen als partner om het project uit te voeren. We willen zonne-energie rendabeler maken”, vertelt Berg. “Investeren in groene stroom is nu niet zo interessant, omdat het rendement in Nederland beperkt is. Mensen willen vooral 's ochtends en 's avonds stroom, terwijl de zon juist in de middag het felst schijnt. Dat overschot gebruiken we nu deels voor het opladen van de twee elektrische deelauto's die we hebben. Dat werkt goed.”

De elektrische deelauto's zijn beschikbaar voor bewoners van Lombok. Hoewel ze toegankelijk en schoon zijn, kleven er volgens Wolters ook nadelen aan het concept. “Laatst moest ik veertig kilometer rijden. Dat ging prima, maar als het hard regent, waait en koud is, moet je goed nadenken over waar je eventueel kan opladen. Daar pas ik mijn routes op aan, zelf vind ik dat wel een leuke uitdaging.”

Al met al is hij vooral tevreden over de deelauto, die voor vier tientjes per dag is te huren. “Ik doe bijna al mijn ritten ermee, het rijdt heerlijk.”

Ondanks zijn deelname aan dit project, ziet Wolters zichzelf niet als een duurzaamheidsfanaat. “Het is niet zo dat ik elke dag naar mijn slimme meter zit te kijken om te zien hoe ik minder stroom kan gebruiken. Ik heb een cd-speler die niet uit kan. Dat vind ik jammer, maar ik laat de stekker er gewoon in zitten.”

Op dit moment is de smartgridpilot vooral gericht op het opwekken van stroom en energiebesparing, maar er zit meer achter. Met het opraken van de olievoorraden wordt de noodzaak van groene energie steeds groter, terwijl zowel het lichtnet en ons stroomgebruik hier niet op zijn aangepast.

In Duitsland – dat met twintig procent groene stroom wat vooruitstrevender is dan Nederland – zorgt dit op momenten van piekproductie zelfs voor negatieve energieprijzen. Gegevens over het stroomgebruik worden door de deelnemende bedrijven gebruikt om na te denken over hoe zowel het stroomgebruik als het netwerk zelf beter op de toekomstige situatie kunnen worden afgestemd.

Berg: “Zowel het toenemende aantal elektrische apparaten als het toenemende aantal zonnepanelen, zorgen voor pieken die niet op elkaar zijn afgestemd. Als je dat rechttrekt, scheelt dat voor de netbeheerder miljoenen aan extra investeringen.”

In de toekomst worden consumenten wellicht geadviseerd om bijvoorbeeld hun wasmachine overdag aan te doen, in plaats van 's avonds. Wolters ziet dit in ieder geval wel zitten. “Ik wil mijn stroomgebruik best afstemmen op de buurt, als dat er voor zorgt dat alles op zonne-energie kan draaien. Maar voor mij is het makkelijk, ik heb een tweepersoons huishouden. Mensen met kinderen hebben hier misschien meer moeite mee.”