Cultuurjournalist Henk Roozeboom presenteert nieuwe theatervoorstellingen op Utrechtse podia. Dit keer over 'Stads/Einder dat te zien is tijdens de Gaudeamus Muziekweek.

Componist Arthur Wagenaar verruilde zijn woonplaats Amsterdam voor, het volgens zijn vrienden saaie boerengat, Wijdewormer. De muziekkunstenaar schreef er zijn muziekvoorstelling Stads/Einder, over de totaal verschillende levens van stedeling en boer.

Wagenaar ontdekte dat stads- en plattelandsmensen heel anders in het leven staan en dat zich dat vooral uit in hoe ze met hun tijd omgaan. Een plattelandsmens creëert zijn eigen tempo en is zich veel bewuster van het jaar dat zich aan hem voorbijtrekt. Voor hem is iedere maand verschillend en staat in het teken van een ander werk.

            De boer heeft bepaalde maanden waarin het land bemest, geoogst of gezaaid moet worden. De veehouder ziet in maart weer lammetjes in de wei staan. De boer schikt zich naar de natuur en straalt, volgens Wagenaar ook een soort aardse rust uit. Stedelingen hebben veel meer last van stress. In de stad bepaalt de klok het ritme van de dag. Daar merk je alleen aan de kou of de warmte welk jaargetijde het is.

            “De boeren en stadsmensen hebben,” zegt Wagenaar, “ook allerlei ideeën over elkaar en omdat hun levens zo verschillend zijn, kunnen ze maar moeilijk tot elkaar komen.” Zelf heeft Wagenaar in Wijdewormer de stadsmens nog een beetje in zich. Hij voelt zich als in de dichtregel van dichter Jacob Passander: ‘De hemel ligt verdwaald tussen einder en begin, en ik zit er, zoals gewoonlijk, weer middenin’; de subtitel van Stads/Einder.

            Wagenaar beziet beide werelden en vraagt zich af waar hij zich het meest thuis voelt. In de horizonveroverende stad of daar waar het platteland begint en ergens in de weidse verte verdwijnt. Het blijkt een kwestie van kiezen te zijn. In Stads/Einder verklankt en verbeeldt hij de verschillen tussen stad en platteland zonder een voorkeur uit te spreken. Die keuze laat hij aan zijn publiek.

            Stads/Einder is een muziek- en live animatie voorstelling bijeengebracht in een rondtrekkend stad- en landfestival. De live animatie bestaat uit een imposante installatie waarop wordt getoond hoe het leven er in de stad en het platteland gedurende twaalf maanden uit kan zien. Pianomuziek klinkt en beeldenmaker Sofie Doeland volgt en interpreteert die muziek op eigenzinnige wijze. Daarmee voegt ze een extra creatieve laag aan de voorstelling toe.

            Pianiste Keiko Shichijo bespeelt de piano die nu eens klassiek dan weer modern zal aandoen. “Mijn muziek is onderdeel van een vertelling,” legt Wagenaar uit. “Dat verhaal en de tijd waarin het zich afspeelt staat bij mij altijd voorop. Het aardse plattelandsleven vraagt om pastorale klanken en doet daarom ook klassiek aan.” Maar als dat verhaal vraagt om een nieuw geluid schroomt Wagenaar niet om nieuwe klanken te creëren.

            Wagenaar: “Muziek, en zeker de moderne, is vaak een zoektocht. Je ziet dat veel stijlen steeds meer doorbroken worden met nieuwe technieken en andere disciplines.” Zo heeft hij de pianosnaren “met allerlei dingen” bewerkt om het gevoel en het geluid van de stad beter te kunnen weergeven. “Maar,” benadrukt hij, “ik wil dat mijn muziek absoluut toegankelijk is en dat je er ook veel in kunt blijven ontdekken.”

Voorstelling: Stads/Einder, door:Stichting Goed Bezig!, Gaudeamus Muziekweek, Rood Noot Concept, Compositie: Arthur Wagenaar, Beeld: LABland: Juul Dekker, Sofie Doeland, Roos Matla, Piano: Keiko Shichijo. Speellijst: zie www.stadseinder.nl