Sportjournalist Ton de Ruiter legt sportieve verbanden tussen toen en nu, tussen heden en verleden. Dit keer over de invloed van journalisten op het voetbal.


Tsjechië - Nederland is de eerste kwalificatiewedstrijd op weg naar de eindronde van het Europees kampioenschap voetbal in 2016. In de blessuretijd belandt een dramatische terugspeelbal van rechtsback Janmaat via de paal voor de voeten van Vaclav Pilar, die de Tsjechen moeiteloos naar de winst tikt. Bondscoach Guus Hiddink is witheet, moet zijn emoties de baas worden en laat NOS-interviewer Jack van Gelder lang wachten.

,,Ik moest mezelf in bescherming nemen. Ik was des duivels", zegt Hiddink, als hij achter de microfoon zit. ,,Kijk, in zo'n laatste seconde mag je hier nooit verliezen. Daarom bleef ik wat langer weg." Op de vraag waarom hij het 5-3-2 systeem verkiest en niet met het 4-3-3 begint reageert Hiddink kribbig richting Van Gelder. ,,Jij zei van de week nog tegen mij: misschien moet je eens even terugvallen. Ik heb naar jou geluisterd!"

Bondscoaches die luisteren naar sportjournalisten zijn van alle tijden. Deze anekdote uit 1956 wil ik u niet onthouden. In Dusseldorf speelt Nederland op 14 maart 1956 tegen West-Duitsland. De spelers komen op zaterdag 10 maart in Venlo bijeen en spelen op zondag een oefenwedstrijdje waarin ook bondscoach Max Merkel meespeelt. Onder de toeschouwers is sportjournalist Ad van Emmenes. Na afloop wordt hij door de keuzecommissie – heren met een hoed – gevraagd mee te praten over de samenstelling van het elftal.

Van Emmenes wordt gevraagd naar zijn voorkeur voor de positie van rechtshalf. De keuze gaat tussen Toon Brusselers van PSV of Aad Bak van Feyenoord. Volgens de verhalen is dit zijn antwoord: ,,Mijne heren, U vergeet dat de beste rechtshalf van Nederland hier niet is. De beste is Jantje Notermans van Fortuna ’54.’’ Dezelfde avond nog wordt de Limburgse dameskapper aan de selectie toegevoegd. Vier dagen later debuteert hij in Dusseldorf, waar Nederland een sensationele overwinning boekt op de wereldkampioen van 1954.      

Schrijver Godfried Bomans waarschuwt na die 2-1 overwinning voor teveel optimisme. Het staat in het Voetbal ABC van 1957. ,,Nemen we Notermans. Ik doe maar een greep. Als dribbelaar bevredigend, als zwoeger teleurstellend. Hij kwam namelijk, zoals we gelezen hebben, adem te kort. Voor een voetballer acht ik dit een ernstig gebrek. Adem is toch wel het eerste dat we van een speler verwachten mogen. Zonder dat doe je niets, gelijk bij veel sterfgevallen wordt aangetoond.’’

Jan Notermans komt tot 25 wedstrijden in Oranje, een aantal dat zijn collega-middenvelder Wesley Sneijder verre overtreft. Zondag heeft hij zijn 111e interland gespeeld. Het had zomaar zijn laatste kunnen zijn als Nederland van de Letten had verloren. Wil een nieuwe bondscoach nog wel verder met de 30-jarige dribbelaar uit het Ondiep.

30 jaar, op die leeftijd debuteert Humphrey Mijnals in het Nederlands elftal tegen Bulgarije. Na afloop gaat de Elinkwijker op de schouders van de supporters van het veld. Na zijn tweede interland een maand later tegen België schrijft Ad van Emmenes in Sport en Sportwereld dat een stopperspil rust moet brengen in de defensie en dat doet Mijnals niet. ,,Het is hard om te zeggen maar het staat vast dat Elek Schwartz hem niet meer kan opstellen.’’ En zo geschiedt het. In juli mag de verdediger in zijn geboorteland Suriname nog een keer opdraven als invaller, hoewel hem daar een basisplaats is toegezegd.

De gezaghebbende Ad van Emmenes kon je maken (Notermans) en breken (Mijnals). De schrijvers met gezag zijn in het heden vooral praters en heten Derksen, Van der Gijp. Mulder, De Mos. De laatste laat woensdagavond bij SBS6 in de rust van Nederland-Mexico het doek vallen voor Wesley Sneijder die het volgens hem niet meer kan bijbenen op het middenveld. De Utrechter haakt bij de eerste treffer van de gasten af in de achtervolging op zijn tegenstander, vandaar de conclusie van Aad. Wie denkt u overigens dat er wint als Wesley Sneijder en Daley Blind een sprintje trekken? Ik denk de 30-jarige.  
Sneijder is zo’n mannetje dat bij twijfels over zijn positie antwoordt met zijn benen. Een prachtige gelijkmaker in de tweede helft tegen de Mexicanen. Met zijn 28e doelpunt in Oranje schiet hij zich in de top 10 aller tijden. Voor hem Van Persie (49), Kluivert (40), Huntelaar (38), Bergkamp (37), Van Nistelrooy (35), Wilkes (35), Lenstra (33) en Cruijff (33). Op gelijke hoogte met Bakhuys en Robben. Middenvelder  Sneijder als enige tussen allemaal aanvallers.

De treffer van woensdag krijgt zondag een ijzersterk gevolg tegen de Letten. Natuurlijk zit er wel eens een foute pass tussen bij onze Wes maar op zeker ook enkele briljante voortzettingen. Willem van Hanegem schrijft in zijn AD-colum: ‘Sneijder-Clasie is een koppel dat van mij mag blijven. Elke eerste bal van die mannen gaat vooruit; niks breed en al helemaal niet terug’

En daar sluit ik mij gaarne bij aan. Op naar de 112 van Frank de Boer en de 130 van Edwin van der Sar.