Van Oosten - Participatie als fopspeen (1)

Gepubliceerd: vrijdag 24 januari 2025 10:13
Kees van Oosten - Om drie flats te kunnen bouwen op Sportpark Thorbecke moesten de velden opgeschoven worden naar de Marnixlaan. Ten koste van bomen op de hoek van de Marnixlaan en de Royaards van de Hamkade. Daar zouden bewoners zeker problemen over kunnen maken. In elk geval bewoners van de Thorbeckelaan. Dus nodigde de gemeente bewoners uit om mee te denken: participatie.
Al snel werd duidelijk dat de participerende bewoners grote problemen hadden met de plannen. Het park zou een stuk kleiner worden en bovendien zouden er bomen moeten sneuvelen langs de Marnixlaan. Toen de gemeente moest toegeven dat de plannen al lang vaststonden, voelden de bewoners zich bedrogen. Kennelijk was de participatie alleen bedoeld om 'ja' te zeggen.
De bewoners weigerden verder te participeren, keerden zich tegen de plannen en stapten naar de rechtbank. Bij de rechtbank voerde Juridische Zaken aan dat de bewoners 'niet belanghebbend' waren en hun beroep dus niet door de rechtbank behandeld hoefde te worden. Ze woonden namelijk 102 meter van de te kappen bomen vandaan en hadden daarom volgens de gemeente geen direct belang.
De gemeente had bedacht dat je alleen belang had tot 100 meter. De rechtbank sloot zich daarbij aan. De rechtbank vroeg niet aan de gemeente 'maar waarom hebben jullie ze dan eerst uitgenodigd om mee te denken?' De rechtbank hielp de bewoners dus buitenspel te zetten.
Zo werkt het dus. Wij mogen meedenken, maar alleen zolang wij geen problemen maken over wat voor de gemeente al lang vast staat. Het doel van participatie is dat de gemeente kan zeggen dat het plan met participatie tot stand is gekomen.
Nog een mooi voorbeeld: de projectontwikkelaar en de gemeente bedachten dat er op het parkeerterrein Rachmaninoffplantsoen nog best plaats was voor een kolossaal gebouw. Dat zagen de omwonenden helemaal niet zitten. En dus werden ze uitgenodigd voor een digitale bijeenkomst (het was in de coronatijd). Via internet konden ze een stel ambtenaren en plannenmakers vragen stellen. De gestelde vragen kon je op het scherm volgen, zodat je ook kon zien welke vragen beantwoorden werden en welke niet.
Al na een kwartier werd duidelijk dat kritische vragen niet beantwoord werden. Die werden domweg genegeerd. De ene na de andere bewoner gaf er de brui aan en na half uur was de vertoning afgelopen. De ambtenaren schreven achteraf in de rapportage: de plannen zijn met inspraak voorbereid.
Nog één voorbeeld. Omwonenden werd gevraagd mee te denken met plannen voor Park Transwijk. Of ze wilden aangeven wat ze op hun hart hadden. "Minder XXL-festivals" scoorde het hoogst. Dat kwam niet in de rapportage, want dat paste niet in wat het wijkbureau horen wilde.
Kortom: participatie zoals de gemeente Utrecht dat ziet is een fopspeen. Bedoeld om bewoners het gevoel te geven dat ze mee mogen denken, zodat ze niet gaan protesteren en niet de straat op gaan om actie te voeren. Beetje hetzelfde als de ideeënbus die aan het eind van de week in prullenbak wordt geleegd.