Kees van Oosten - In de media verschijnen steeds meer berichten van "klimaatontkenners". Die klimaatontkenners ontkennen niet dat er sprake is van een geleidelijke opwarming van de aarde, maar ze beweren dat dat een natuurlijke ontwikkeling is waar mensen nauwelijks of helemaal geen invloed op hebben. En dat het dus grote onzin is om mensen op hoge kosten te jagen door het gebruik van aardgas af te schaffen, mensen te dwingen aan te sluiten op de veel duurdere stadsverwarming, de prijs van benzine en diesel te verhogen, de btw te verhogen om de kosten van klimaatmaatregelen te bekostigen, mensen hun goedkope vliegreisjes en andere genoegen te ontzeggen en ze een vegetarisch dieet op te dringen.

Dat mensen met een kleine beurs gevoelig zijn voor de boodschap van klimaatontkenners ligt voor de hand. Een verhoging van de kosten voor energie, vliegen, isolatie, verwarming en de verhoging van het "lage" btw-tarief raakt mensen met een hoger inkomen niet omdat het maar een kleine fractie is van wat ze verdienen en uitgeven.

Maar bij mensen die van een laag inkomen rond moeten komen en toch al niet weten waar ze hun maandelijkse kosten van moeten betalen komen al die klimaatkosten hard aan. Nu worden de extra kosten die wij moeten maken voor het klimaat voor een deel verzacht door allerlei subsidies, maar die subsidies komen (zoals veel subsidies!) voornamelijk terecht bij mensen met een hoger inkomen. Logisch dus dat vooral mensen met een kleine beurs gevoelig zijn voor de boodschap van klimaatontkenners.

Wat die klimaatontkenners enorm in de kaart speelt is niet alleen dat mensen met een kleine beurs veel meer worden belast dan mensen die die extra klimaatkosten makkelijk kunnen betalen, maar vooral dat de overheid zelf niets doet om rekening te houden met het klimaat. Terwijl bewoners van het goedkope gas af worden gesloten en gedwongen worden aan te sluiten op de veel duurdere stadverwarming en kosten moeten maken om elektrisch te koken, besluit de gemeente om flink wat extra asfalt aan te leggen langs Overvecht en daarvoor ruim duizend bomen te kappen en om het stationsgebied vol te laten bouwen met kantoren en hotels. Alsof al dat asfalt en al die bouwactiviteiten geen CO2 uitstoten en niet slecht zijn voor het klimaat. 

Begrip
Ik kan niet anders dan veel begrip opbrengen voor mensen die redeneren: "Zolang de gemeente zich in de ruimtelijke- en wegenplanning niets aan het klimaat gelegen laat liggen, waarom zou ik dan moeten afzien van een vliegvakantie?" Het gaat er niet alleen om dat een overheid moet doen wat zij van de burger verlangt, het gaat er ook en vooral om dat de CO2-uitstoot die een burger (door hoge kosten te maken) kan beperken in het niet zinkt bij de CO2-uitstoot die de overheid kan beperken door van allerlei wanstaltige CO2-verspilling af te zien.

De productie van beton, staal, glas, asfalt, bakstenen, aluminium, kunststof kozijnen heeft enorm veel CO2-uitstoot tot gevolg. Niettemin doet de gemeente er alles aan om daar zoveel mogelijk van te verspillen, maar de burger ondertussen op te roepen om dure spaarlampen te gebruiken en de thermostaat wat lager te zetten.

De manier waarom de gemeente "berekent" hoeveel CO2 er in Utrecht wordt uitgestoten is veelzeggend. Bij elkaar worden opgeteld wat wij met elkaar uitgeven aan elektriciteit en gas en hoeveel autokilometers wij maken. En dat is het, waarbij de gemeente niet kan uitleggen waarom dat aantal dagelijks gereden kilometers in 2006 werd geraamd op 4.138.499 en in 2015 op "slechts" 2.569.648.

Al dat beton, staal, glas, asfalt, aluminium, kunststof en andere bouwmaterialen die van buiten Utrecht komen en het transport dat daarvoor nodig is worden niet in de berekening meegenomen, alsof voor de productie en het transport daarvan geen CO2 wordt uitgestoten. Door alleen de CO2-uitstoot in de berekening op te nemen die samenhangt met onze gas- en lichtrekening en autokilometers wekt de gemeente de bedrieglijke suggestie dat de CO2-reductie voornamelijk van burgers afhankelijk is en dat het dus redelijk is de klimaatkosten volledig op burgers af te wentelen.

Energieprestatie-berekening
De gemeente zal tegen dit verhaal aanvoeren dat aanvragen voor bouwvergunningen worden beoordeeld op hun energieprestatie-berekening. Maar dat is helemaal godgeklaagd. Als nieuwbouw wordt aangesloten op de stadsverwarming mag er bij de berekening van het rendement van stadsverwarming worden uitgegaan van een rendement van pakweg 160%. Het gevolg daarvan is niet alleen een CO2-reductie die alleen maar boekhoudkundig bestaat, maar ook een aanzienlijke kostenbesparing voor de bouwer die immers nog maar weinig kosten hoeft te maken voor isolatie. En natuurlijk hoge kosten voor de aansluiting op de stadsverwarming, maar daar draait de koper voor op.

Dat de overheid zelf niets doet om haar eigen CO2-uitstoot terug te dringen (en de CO2-uitstoot van haar eigen ruimtelijke- en wegenplannen) maakt het voor klimaatontkenners erg makkelijk gehoor te vinden bij burgers, vooral burgers met een smalle beurs. Dat politieke partijen als GroenLinks mensen oproepen om 10 maart tegen het klimaatbeleid van de regering te demonstreren, terwijl ze in gemeenten waar ze zelf de lakens uitdelen geen haar beter is dan de regering is natuurlijk ook koren op de molen van klimaatontkenners.