Peter Oostveen - “Een dialoog is prima, maar er moet met respect en waardigheid met elkaar gesproken worden. Daar gaf deze club weinig blijk van”. Aldus VVD-fractievoorzitter Dimitri Gilissen in een reactie op het recentelijke nieuws dat de gemeente Utrecht de samenwerking met 'De Grauwe Eeuw' stopt.

De 'Grauwe Eeuw' is een actiegroep die onder andere wil meedenken over de duiding van het koloniale verleden en de zichtbaarheid daarvan in Utrechtse straatnamen. De VVD (en de gemeente) gaven aan de wijze van communiceren en debatteren van de actiegroep niet te kunnen waarderen. Deze zou, zoals opgetekend, weinig respectvol zijn en niet van waardigheid getuigen. Op zich uitstekend dat de VVD zich hier als hoeder van de wet en als bewaker van omgangsvormen en fatsoensnormen opstelt.  

Maar je zou zeggen dat onze hedendaagse politici, gepokt en gemazeld in mediatraining, toch ook aanvoelen dat sommige goed bedoelde en in het openbaar gedane uitspraken als een boemerang bij jezelf kunnen terugkeren. Immers, columnisten, opiniemakers, commentatoren, cirkelen 24 uur per etmaal als bloeddorstige haviken boven het medialandschap rond. Wordt er in dat landschap ergens een sappige uitspraak opgetekend, de haviken storten zich er in doodsverachting en met vooruitgestoken poten op. De scherpe klauwen planten zich ongenadig in het nekvel en zullen hun prooi pas weer loslaten nadat de betreffende uitspraak publiekelijk is gelogenstraft.

We leven in een tijd van massa- en sociale media. IJdele uitspraken van politici zullen hun weg naar de media probleemloos vinden. Jammer maar helaas voor diezelfde politici, hun eigen handelen en gedragingen zullen dat in dezelfde mate.

Het is spijtig voor de heer Gilissen, maar bij de hierboven opgetekende uitspraak, hoe goed bedoeld ook, kan ik de spreekwoordelijke guillotine probleemloos in stelling brengen. Nog een citaat uit de mond van de heer Gilissen: “De VVD spreekt mensen aan op hun gedrag. Wij doen dat op basis van argumenten, niet door mensen uit te sluiten”. Ook door het doen van deze uitspraak vraagt de VVD-voorman erom om publiekelijk geknipt en geschoren te worden.

Utrechtse politici bezondigen zich nogal eens aan hooghartige, aanmatigende, zelfoverschattende, zelfvoldane en egostrelende uitspraken. Uitspraken waarbij zij de morele lat voor zichzelf en hun partij astronomisch hoog leggen. Uitspraken dus waarbij zelfverloochening onvermijdelijk op de loer ligt.

Wat dit betreft is het feest van de gemeenteraadsverkiezingen van maart volgend jaar reeds in volle hevigheid losgebarsten. Het nieuws dat de heer Wilders met zijn PVV aan de verkiezingen gaat deelnemen laat reeds nu de Utrechtse politici wedijveren in uitspraken dat toch vooral hun partij qua democratisch gehalte aan de juiste kant van de streep staat, superieur is. Als een uit de dood opgeschrikte Lazarus laten zij nu de één na de ander citaten optekenen waarmee voor hun partij blijk gegeven wordt van een zeer hoog moreel, ethisch en democratisch gehalte.

Het is goed dat zij de heer Wilders gaan bestrijden met hun zorgvuldig geselecteerde mantra’s, zo behoort dat in een democratie immers ook te gaan. Maar bestrijden zij de heer Wilders dan niet met woorden waarvan het maar de vraag is of zij deze de afgelopen jaren wel zelf in de praktijk hebben gebracht?

Wat bijvoorbeeld aan te vangen met de zelfvoldane woorden van de heer Gilissen nu hij zo monter en gewillig plaats heeft genomen in de publiekelijke kappersstoel? Ach, op dit moment helemaal niets.

Ik zou kunnen uitweiden over VVD'er André van Schie die Maarten van Rossem tijdens een Maliebaandebat in het openbaar fileert (respect en waardigheid?). Ik zou kunnen beginnen over het ook door de VVD negeren van 1300 inwoners van Utrecht die in een Duic-poll te kennen geven dat het nachtelijke gebeier van het Dom-carillon te veel overlast geeft (niet buitensluiten?, op basis van argumenten?). Ik zou nog eens kunnen wijzen op het ook door de VVD-fractie stelselmatig negeren van mails van Utrechters die gebruik wensen te maken van hun democratische rechten met betrekking tot inspraak en rechtsbescherming (waardigheid?). En ik zou ook de politieke schandvlek van ’t afgelopen jaar “bitterballengate” nog eens in herinnering kunnen brengen (waardigheid?). Maar, ik doe het allemaal niet.

Het zou, nu de Utrechtse politici zich collectief bezondigen aan ijdele uitspraken, een beetje flauw zijn slechts de heer Gilissen en zijn fractie langs de morele meetlat te leggen. En het zou ook een beetje sneu zijn om hem nog voor de kerst, als zijnde een 'Flappie' uit de kerstvertelling van Youp van ’t Hek, publiekelijk op te souperen. Hij moet het hele eerste kwartaal van 2018 immers ook nog mee. Wat dat betreft gun ik het hem en zijn fractie om deze kerstdagen zo ongestoord mogelijk van de door hun o zo gewaardeerde bitterballen te genieten.

Na de jaarwisseling zal de strijd om de Utrechtse kiezer voluit losbarsten. Ik kijk uit naar alle voorspelbare, ijdele, zelfvoldane, aanmatigende, zelfoverschattende, moreel en ethisch hoogstaande uitspraken van onze Utrechtse politici. Ik spreek echter wel de hoop uit dat de Utrechters hun politici uiteindelijk niet zullen beoordelen naar hun zalvende woorden, maar op de door hun de afgelopen jaren getoonde daden.

En dan heb ik het niet over de daden van megalomane expansiedrang, waarvan we de sporen overal in de stad zien, maar over de daden waarin de menselijke maat tot uitdrukking wordt gebracht. Van die “menselijke maat” hoop ik vurig dat deze, na de verkiezingen in maart volgend jaar, net zoals Lazarus in het evangelie, door de politiek weer opnieuw tot leven wordt gewekt.