Nestorix - Vroeger werd er gewoon bezuinigd als de gemeente geld te kort kwam. Dan werden er zaken geschrapt om de tekorten te lijf te gaan.En toen noemde men dat dan ook gewoon bezuinigen. Tegenwoordig wordt er nog steeds bezuinigd maar dat mag je niet meer zo noemen.

Donderdag, een middagje raadsdebat in Utrecht volgen, levert je een scala aan misbruikte begrippen op. 'Optimalisaties' kennen we al heel lang, die betekenen niet dat iets beter wordt, wat toch niet zo’n vreemde gedachte is, maar uitsluitend dat het minder euro’s moet gaan kosten.

'Een kwaliteitsslag in de dienstverlening', ook zo’n misbruikt begrip. Het betekent altijd, in de eerste plaats, dat het goedkoper moet.

Verder kennen we sinds het begin van deze eeuw 'de taakstelling'. Dan mogen de programmamedewerkers zelf bedenken waar ze het geld binnen hun programma vandaan halen, maar op voorhand worden de benodigde besparingen wel vast afgeboekt.

Zo is er een aanbestedingstaakstelling geweest, nu heet het 'inkooptaakstelling', die inhield dat de organisatie zijn best moest doen om zo goedkoop mogelijk in te kopen. Je zou verwachten dat men dat altijd al deed, maar dat bleek een misvatting.

Een hele mooie, die nu niet meer gebruikt wordt, was de 'onderbestedingstaakstelling'. Geld besparen door niet alles te doen wat je afgesproken hebt met de stad, en zo geld overhouden.

De praktijk was dat programma’s die taakstelling jarenlang met zich meezeulden, omdat het niet lukte om de besparing te realiseren of omdat men het simpelweg verdomde om er werk van te maken.

Voor het totaal van de begroting maakte dat niet zo veel uit, want er bleef elk jaar wel ergens geld over door vertraging van projecten, zodat het totaal wel weer op een sluitend huishoudboekje te praten was.

De nieuwe vindingen op het gebied van misleidend taalgebruik, zijn de 'innovatietaakstelling' en het 'in hun/haar/zijn kracht zetten'.

Laten we het eerst over de innovatietaakstelling hebben. Geld besparen door te innoveren. Het college is de hele gemeentelijke organisatie rond gegaan om ideëen op te halen. Tijdens de commissievergadering over de begroting liet wethouder Kreijkamp doorschemeren dat het resultaat van deze ronde nogal tegen viel. Het leverde te weinig geld op, dus moesten ze misschien nog maar eens een rondje maken.

Onder druk van de raad is die lijst nu bekendgemaakt. Voor het doorlezen van de verzamelde ideëen, kan het geen kwaad om je eerst eens te verdiepen in het begrip innovatie. Het barst op het internet van definities en beschrijvingen die in ieder geval gemeen hebben dat ze gaan over vernieuwen, kwaliteit en verbetering, maar dat het geld op zou leveren, in de zin van bezuinigen op bestaande processen, kom je nergens tegen.  

Vanuit dat perspectief bekeken, blijkt uit de lijst dat veel ambtenaren beter begrepen hebben wat innovatie inhoud dan de wethouder. Natuurlijk zijn niet alle suggesties innovaties. Daar had de wethouder wel gelijk in. Alhoewel ik de suggestie om eerst maar eens alle bezuinigingen, die al lang geleden afgesproken zijn, ook daadwerkelijk uit te voeren wel een hele mooie vond.

'In de kracht zetten' duikt tegenwoordig ook regelmatig op. Ik hoorde het bij het debat over TivoliVredenburg voor het eerst. Maar ook bij het nieuwe zorgstelsel schijnt het een hoofdrol te spelen. Mijn vraag om uitleg kreeg ik via twitter van meerdere kanten beantwoord en inderdaad, ook hier weer een misbruikt begrip. Het is gewoon de nieuwe overheid die bestuurt volgens het principe: “Zoek het lekker zelf uit, bij de overheid hoef je niet aan te kloppen.” Zoals een van mijn twitter vrienden schreef: “Ik sta tot de kniëen in de eigen kracht”.

Wat zou de wereld toch simpel worden als we gewoon zouden zeggen wat we bedoelen en niet steeds nieuwe begrippen zouden misbruiken om de werkelijkheid te verhullen. Dat lijkt mij nou een innovatie waar ik warm van word.