Hoeveel mensen lukt het in deze stad om hun droom te verwezenlijken? Hoeveel mensen zijn er die met een geweldig idee rondlopen maar die niet, na enige tijd van veel en hard werken, moe van alle regels en mitsen en maren, de handdoek in de ring gooien en berusten in het feit dat het een mooie droom was, maar dat het hen blijkbaar niet geven is, om het waar te maken? 

Vaak sterven mooie plannen, op die manier, een vroege dood. Vandaag beleeft deze stad echter wel de realisatie van een droom. Met de opening van Dom Under wordt de lang gekoesterde wens van Theo van Wijk en zijn, tijdens het wordingsproces opgepikte,  kompanen bewaarheid. Een ondergronds bezoekerscentrum onder het Domplein waar de geschiedenis van dit oudste stukje stad voor iedereen zichtbaar is gemaakt.

Theo van Wijk. Foto: Ton van den BergVan het Romeinse castellum via een reeks kerken en Dommen naar de dag van vandaag.  Gestapelde grondlagen die zich laten lezen als bladzijden in een geschiedenisboek. De bezoekers die hier hun ogen uit gaan kijken, zullen niet beseffen welk een jarenlange uitputtingsslag er geleverd is om zover te komen.

Een groot gat graven in het Utrechtse Domplein mag namelijk niet zo maar. We hebben het hier over  archeologisch erfgoed van internationale betekenis. Tot nu toe was het de gewoonte om er via opgravingen even naar te kijken, het te fotograferen, te meten en te tekenen en het dan snel weer dicht te gooien. Zo bleef het ongestoord bewaard in de bodem. Het idee om het blijvend aan den volke te tonen, was vloeken in de kerk. Het feit dat de rijksarcheologische dienst uiteindelijk toch is omgegaan en toestemming gaf, is op zich al een wonder en zegt veel over de vasthoudendheid van de initiatiefnemers.

Maar dat was niet het enige obstakel. Je hebt ook te maken met een scala aan (gemeentelijke) diensten en bewoners die je moet overtuigen van de uitvoerbaarheid van je plannen. Kabels en leidingen moeten verplaatst. Je graaft een heel groot gat in een kwetsbare omgeving met veel  historische gebouwen van unieke waarde die niet mogen verzakken en scheuren.

Alles wat je ondergronds blootlegt, moet wel zodanig geconserveerd worden dat het niet na een paar jaar uit elkaar valt door vocht, droogte of luchtvervuiling. En zo is er nog veel meer. En dan natuurlijk het onmisbare geld. Je hebt het over miljoenen. Wie zal dat betalen?

Vanuit de gemeenteraad hebben we die worsteling van dichtbij mogen mee maken. Gemiddeld een keer per jaar stond initiatiefnemer Theo van Wijk op de stoep om even bij te praten over de vorderingen en vaak ook om hulp te vragen als er weer een nieuwe beer op de weg verschenen was. Met zijn aanstekelijk enthousiasme wist hij een aantal raadsleden dan steeds weer zo ver te krijgen, dat ze mee zochten naar oplossingen en het college en het ambtelijk apparaat achter de broek zaten om de voortgang te verzekeren.

Daarbij had Theo als ijzersterk argument dat het hem gelukt was om heel veel geld op te halen bij sponsors vanuit alle hoeken van de samenleving. Banken, nutsbedrijven, lokale bedrijven, culturele fondsen en heel veel gewone Utrechters. Ieder droeg zijn steentje bij en toen de raad uiteindelijk besloot om borg te staan voor het laatste stuk hypotheek, kon de schop de grond in. Op die manier is Dom Under een beetje van ons allemaal geworden en kunnen we trots zijn op deze nieuwe parel in de binnenstad. Durf dus te dromen want: “Dromen zijn bedrog... maar een keer in de zoveel tijd, komen dromen uit”.

Vincent Oldenborg