Maarsseveen - Bruut, het boek van Ruud

Rene van Maarsseveen - Onlangs las ik in de NRC dat ‘De Bruut’, het boek van filmregisseur Ruud van Hemert, opnieuw wordt uitgegeven. Of eigenlijk voor het eerst in de boekwinkel komt want de eerste uitgave heeft dat nooit gehaald. Het doet me terugdenken aan een, achteraf beschouwd, memorabele boekpresentatie.

De avond zelf, 18 oktober 2010 in café Willem Slok in Utrecht, was gewoon ouderwets gezellig. Samen met een vriend die het leuk vond eens een boekpresentatie mee te maken stapte ik het café binnen. Het boek van Ruud van Hemert werd daar gepresenteerd, zo was ons verteld.

Aan de tafeltjes zaten voornamelijk vrouwen. Tegen de bar stonden twee mannen die ik kende van het blad De Oud-Utrechter. Ton, de eigenaar van het café, liep rond met een fototoestel. Bij het raam stond Hans, de broer van Ruud, te praten met een vrouw die ik (nog) niet kende. Bij de trap stonden Bert van der Roest en Peter Faber.

Waar was de schrijver zelf? Hij stond vlak voor me, met zijn rug naar me toe. Toen hij zich omdraaide viel me eerst de bontgekleurde mitella op, daarna zijn pretogen. ‘Zijn jullie daar eindelijk’ was zijn verwelkoming. Waarop ik niets anders kon zeggen dan ‘ja, het feest kan beginnen’.

Dat duurde echter nog even. We dronken een biertje bij de trap, bekeken de vrouwen en spraken er enkelen aan. Het bleek een verzameling oude vriendinnen, buurvrouwen en kennissen uit het Gooi. Sommigen woonden evenals Ruud inmiddels elders.

Bert van der Roest

De acteur van de film Schatjes - Peter Faber - kreeg uiteindelijk het eerste boek aangeboden. Even daarvoor was Bert van der Roest gevraagd Ruud te interviewen. Bert kende Ruud niet, maar was als kennis van de uitgever gevraagd die taak te doen. De vragen gingen over de jeugd van Ruud, het boek, zijn verblijf in Spanje en de herinneringen aan de Nederlandse Filmindustrie. Dat laatste bleek de rode draad van het boek. Een rode draad van leuke anekdotes, wellicht interessante filmgeschiedschrijving en opgelopen frustraties.

Hij zou nog graag een laatste film maken, vertrouwde hij me later die avond toe. Maar dat zou niet gebeuren bij de huidige tegenwerking en het klimaat in het Nederlandse filmwereldje. In zijn stem en formulering klonk pijn en teleurstelling. Zijn pretogen kwamen terug toen hij vertelde over Spanje. De plek waar hij rust vond. Hij beschreef de onbegaanbare weg naar zijn huis waardoor velen hem niet konden vinden.

Café Willem Slok

Café Willem Slok is zo’n klein, bruin café waar je snel contact hebt met de aanwezigen. In de loop van de avond sprak ik nog vele van de aanwezige vrouwen en uiteindelijk stond ik bij Dicky Wijngaarden. We spraken over uitgeven en ze vertelde me dat zij het boekje ‘Stadjeugd’ van Ton van den Berg had uitgegeven.

Het gesprek kreeg ineens een andere wending toen er een man naast haar kwam staan. Robin Logjes. Hij bleek de man van Dicky en de uitgever van 'De Bruut’. Kwam hij net binnen? Waarom had ik hem nog niet gezien?

Tien jaar eerder, rond de eeuwwisseling, luidde Logjes het eind in van een ruim vijftienjarige samenwerking met de vormgever waarmee ik een creatief team had gevormd. Een vormgever met wie ik sinds enkele weken weer contact heb en waardoor ik het NRC-bericht deze week over de heruitgave van De Bruut’, het boek van Ruud van Hemert, met extra belangstelling lees.

Spinrag

Het artikel in de NRC suggereerde dat Ruud het boek op eigen kosten heeft laten maken. De uitgever was volgens het krantenartikel een bedrijfje waar mensen een boek in opdracht kunnen laten maken. Die man achter dat bedrijfje was Robin Logjes. Wat er na die presentatie in 2010 gebeurd is, is mij een raadsel maar het boek verscheen niet in de winkels.

Het grootste deel van de oplage lag, volgens het NRC-bericht, spinrag te verzamelen in een schuur. Daar hebben de weduwe van Ruud en Jan Doense, filmmaker en journalist, nu wat aangedaan. Ze kochten de voorraad op en geven deze alsnog uit. Met een nieuwe boekpresentatie op 5 november.

Memorabel

Nog één keer denk ik terug aan de boekpresentatie vier jaar geleden in café Willem Slok. Een memorabele avond door wat daarna allemaal gebeurde. Niet per se omdat kort erna bij Ruud keelkanker werd ontdekt; hij overleed een jaar later.

De boekpresentatie was ook een hernieuwde kennismaking met Bert van der Roest, die ik een aantal jaren daarvoor bij enkele filmproducties had ingehuurd. In de krant lees ik nu over het verdere verloop van zijn carrière.

En Robin Logjes was er dus. Na ons laatste contact was ik hem nog tegengekomen in 2005 op een feestje van fotograaf Govert de Roos. Dat was een raar gesprek geweest, vond ook mijn toenmalige vriendin. Het kwartje daarover viel een paar weken geleden tijdens het gesprek met mijn oud-collega en het rolde door tot deze week. Toen  ik las dat het met ‘De Bruut’, het boek van Ruud uiteindelijk toch nog goed komt.

Ik denk nog even terug aan het boek. Het is goed dat het er nu is. Want onvergetelijke avonden mag je vergeten. Maar het verhaal van een filmmaker die een bijzondere plek in de filmgeschiedenis innam niet.