De IJzeren Man slaat zich door de coronatijd heen met dagelijkse bespiegelingen...

11 november 2020

‘Wanneer kunnen we elkaar weer omhelzen?’, las de IJzeren Man op een gevelvullende reclame-uiting van internetwinkel Zalando op de hoek van Lange Viestraat en Oudegracht. Onder de tekst gaven twee tengere, zacht uitgelichte mannen van rond de dertig met gemillimeterd haar elkaar een dikke knuffel. Hun kleren en de achtergrond waren uitgevoerd in zeer waterige pasteltinten.

De IJzeren Man dacht aan het artikel dat hij ooit las over de arbeidsomstandigheden in het Berlijnse distributiecentrum van Zalando. Het was een soort concentratiekamp in pasteltinten, compleet met bewakers die in de gaten hielden of er hard genoeg gewerkt werd. Gevoelige jongens zoals op de poster hadden het er niet lang uitgehouden.

Vanaf vandaag wilde de IJzeren Man weer even stoppen met zijn column. Hij had nog altijd de droom om een roman te schrijven. Maar het kon niet zo zijn dat ze over honderd jaar zulke misselijkmakende reclame vonden, en geen enkel kritisch stuk daarover.

 

12 november

Op YouTube bekeek de IJzeren Man de persconferentie die Mark Rutte en Diederik Samsom in oktober 2012 gaven bij de presentatie van hun regeerakkoord. “Er is zestien uur per dag gewerkt om dit binnen vijf weken mogelijk te maken”, zei Rutte. “Eén van de snelste formaties na de Tweede Wereldoorlog”, glunderde informateur Henk Kamp.

Reden voor de spoed was de ernstige economische crisis waarin het land verkeerde. Het tweede kabinet-Rutte ging zestien miljard aan ombuigingen doorvoeren, die iedere Nederlander zou voelen. “Nederland leeft nog steeds op te grote voet, we hebben te maken met vergrijzing en economische krimp”, galmde de premier als een donderende dominee.

Daarna kwam Diederik Samsom. “Met dit pakket bezuinigingen vragen we heel veel van mensen, blij ben ik daarom niet met het akkoord. Trots ben ik wel, omdat dit Nederland sterker maakt en een nieuwe crisis voorkomt.”

‘Nieuwe. crisis. voorkomt. Wat schattig’, dacht de IJzeren Man.

 

13 november

De IJzeren Man verwonderde zich tijdens de laatste twee oudejaarsavonden over de vuurwerkdichtheid. Zowel in 2018 als in 2019 vertrok hij veel te laat naar het feestje waarvoor hij was uitgenodigd, omdat hij gefascineerd uit het raam van zijn appartement in Transwijk bleef staren. Vanaf etenstijd tot middernacht leek het onafgebroken twaalf uur.

Een overspannen samenleving die stoom afblies, voelde de IJzeren Man. De massapsychose vanwege het virus waar nauwelijks gezonde mensen onder de vijfenzestig aan bezweken, bevestigde zijn beeld in het voorjaar van 2020.

Gelukkig waren er in de Tweede Kamer voldoende wereldvreemd opererende politici om een algeheel vuurwerkverbod aan het einde van 2020 mogelijk te maken. ‘Knaltouwtjes en sterretjes mogen gewoon worden afgestoken’, berichtte de NOS opgewekt.

Waarschijnlijk lag er in Nederlandse schuren en garages genoeg materiaal opgeslagen om er ook dit jaar een knalfeest van te maken, verwachtte de IJzeren Man. Hij keek er gespannen naar uit.

 

14 november

Het op de mat ploffen van vuurwerkfolders was voor de jonge IJzeren Man en zijn broer een magische gebeurtenis in het jaar. Gebiologeerd gleden hun vingers over glanzend papier vol grondbloemen, Romeinse kaarsen en knalfonteinen. “Waren jullie met je huiswerk maar net zo druk als met de vuurwerkfolders”, zuchtte hun moeder tegen Kerst.

In december 2016 overleed ma plotseling, waarna de broers hun ouderlijk huis verkochten. Een jaar later, in de laatste dagen van 2017, vond de IJzeren Man een nieuw geestelijk thuis, toen hij bij de vuurwerkverkoop van het Utrechtse tuincentrum Koningsdal werd verwelkomd met een oliebol. Vanaf dat moment ging hij er elke dag even kijken.

Verrukt nam de IJzeren Man op de eerste verkoopdag van 2019 zijn gratis oliebol in ontvangst. “Was jij met huiswerk maar net zo druk als met vuurwerk”, zei de Marokkaanse man achter hem tegen zijn zoontje. Dit feest verbond op allerlei manieren.

 

15 november

“Loten lijkt me het eerlijkst”, zei de IJzeren Man tegen de vriend, “dan zou het kunnen dat er tien gekleurde kinderen achter de burgemeester lopen, of tien witte, en dat is allebei prima.” De vriend verbaasde zich over het gebrek aan diversiteit bij de Sinterklaasintocht op televisie. “Onze oud-burgemeester Jan van Zanen presteerde het om met tien witte Haagse kinderen bij Sinterklaas aan te komen”, mopperde hij.

“Ik weet niet wat het selectiecriterium was, maar het lijkt me eng als er een verdeelsleutel op basis van huidskleur komt”, huiverde de IJzeren Man. “In Hollywoodfilms streven ze ook naar een betere afspiegeling van de maatschappij”, wierp de vriend tegen.

“Tja”, staarde de IJzeren Man in de verte, “identiteitspolitiek is daar wellicht minder gevaarlijk omdat er een gemeenschappelijk verhaal bestaat: je wilt Amerikaan zijn. Hier wil niemand Nederlander zijn, dus voor de samenhang in ons dichtbevolkte land kunnen we beter individuen blijven.”

 

16 november

“In de Tweede Wereldoorlog dachten Nederlanders voortdurend dat die oorlog over drie maanden voorbij zou zijn”, vertelde journalist en Tweede Wereldoorlog-kenner Ad van Liempt tijdens een recente editie van de vrijdagmiddagtalkshow in de Neude-bibliotheek. “Nu merk je ook een beetje dat mensen denken: corona is volgende maand verdwenen”, trok hij een voorzichtige parallel met de huidige situatie.

Zittend in het publiek, achter een tafel met een groot glas bier, dacht de IJzeren Man aan 1 januari 2001. “Eindelijk dat rampjaar voorbij, dat dit maar een veel beter jaar mag worden”, hief zijn moeder kort na middernacht het glas. 2000 bracht een echtscheiding en een zeer ernstig ziekbed van de vader van de IJzeren Man. 

Natuurlijk werd 2001 nog erger, rampen zijn vloedgolven die over muren klotsen, anders waren het geen rampen. 2002 en 2003 waren ook beroerd, met een zich voortslepende vechtscheiding. Rust kwam er in 2004, toen pa overleed.

 

17 november

Voor een zieke buurman deed de IJzeren Man boodschappen bij de biologische supermarkt in de Adelaarstraat. Zelf kocht hij nooit biologische producten, omdat hij toekomstige nieuwsberichten over zwendel vreesde. Jaar in, jaar uit euro’s extra betalen voor wat later on-biologische broccoli bleek, zou hem geestelijk knakken. Hoeveel heerlijke Corendon-vliegreizen kon je wel niet boeken voor dat geld?

Na het afrekenen bladerde de IJzeren Man door een magazine dat de winkel uitgaf. Op pagina drie schreef de voorzitter van de coöperatie dat ze haar beeld over helden had bijgesteld. Aan verhalen over ridders en ontdekkingsreizigers zat vaak een bloederig randje of een machtsvraagstuk, constateerde ze.

De IJzeren Man dacht aan een uitspraak van journaliste Hanneke Groenteman die hem was bijgebleven: “Iedere menselijke relatie is een voortdurende machtsstrijd”. Als Joods kind had ze moeten onderduiken. In zo’n situatie leerde je waarschijnlijk meer over macht dan tijdens het bestieren van een biologische supermarkt.