Vijf struikelsteentjes op de Havikstraat in Vogelenbuurt
Gepubliceerd: donderdag 15 mei 2025 18:03
Door Jim Terlingen - Voor Havikstraat 18 bis, in de Vogelenbuurt, zijn vanmiddag vijf struikelsteentjes geplaatst voor joodse mensen die hier woonden en die zijn vermoord in de oorlog.
Het gaat om:
Marcus Weisz (1899-1943)
Erna Weisz-Rathheim (1902-1943)
Edith Weisz (1929-1943)
Manfred Moses Israel Weisz (1943-1943)
Margarethe Goldstein (1902-1942)
Margarethe Goldstein was huishoudster van het gezin. Het meisje Edith moest in 1941 in Utrecht naar de joodse school omdat de nazi's niet meer toestonden dat joodse kinderen naar gewone scholen gingen. De Utrechtse onderzoeker Victor Frederik, die alles rondom deze school onderzoekt, heeft veel uitgezocht over Edith en haar gezin (lees hier). Hij was vandaag een van de sprekers.
Een andere spreker was straatbewoonster Mireille Cornelis. Zij vertelde meer over deze vijf mensen. Haar buurman is de initiatiefnemer voor de struikelsteenplaatsingen, filmmaker-editor Noël van Rens. Eerder was hij dat al bij het steentje op nummer 37 in de straat. Van Rens is betrokken bij de organisatie 'Na de Oorlog', die mensen opleidt om gastspreker te worden op scholen en bij openbare bijeenkomsten.
Een deel uit zijn toespraak:
Marcus, Erna, Manfred, Edith en Margarethe waren vluchtelingen. Kwetsbare mensen die alles hadden achtergelaten. Gevlucht voor een systeem dat erop uit was om joden zoals zij met alle mogelijk middelen uit de geschiedenis te verwijderen. En dat is ook bijna gelukt: voor het plaatsen van deze stenen waren Marcus, Erna, Edith, Manfred en Margarethe niet veel meer dan een paar namen in de archieven.
In deze stad werd meer dan driekwart van onze joodse medeburgers vermoord in werk- en vernietigingskampen van de nazi’s. En wij, burgers van Utrecht, keken toe. We verscholen ons na de oorlog achter “wij wisten het niet”. En als je niets weet, wat kun je dan doen? Dat dat geen hele leugen was, maakt dat zwijgen niet minder onverteerbaar.
Daarom hebben we ervoor gekozen om deze stenen te leggen samen met leerlingen van de Koekoekschool. Om moed te kweken bij een nieuwe generatie. Moed om te kunnen handelen wanneer de ander ons nodig heeft. En dat dat hard nodig is, kunnen we elke dag in de krant en op sociale media lezen.
PS1. Zie ook:
PS2. En zie ook dit mooie videoverslag, gemaakt door Jan van Hassel: