De Utrechtse schrijver, journalist en theoloog Twan Geurts heeft een biografie geschreven over de enige Nederlandse paus die ooit in Rome aan het hoofd stond van het Vaticaan. Het betreft de in Utrecht geboren Adrianus (1459-1523).

Met nadruk heeft Geurts een publieksvriendelijk boek geschreven onder de titel 'De Nederlandse paus, Adrianus van Utrecht'. Het wordt zondag - toepasselijk - gepresenteerd in het Paushuize, het monumentale pand aan de Kromme Nieuwegracht dat speciaal gebouwd werd voor Adrianus maar wat hij nooit heeft mogen aanschouwen.

Adrianus was de zoon van een gegoede scheepstimmerman uit Utrecht. Hij studeerde theologie en werd rector van de universiteit van Leuven, opvoeder van keizer Karel V en diens stadhouder in Spanje. Hij was een vriend van Erasmus en kwam in conflict met Luther.

Hij was er zelf niet bij toen 39 kardinalen in de Sixtijnse Kapel hem op 9 januari 1522 onverwacht tot paus kozen. Zuchtend aanvaardde hij dit goddelijk lot, een onwaarschijnlijke levensloop voor iemand van zijn afkomst.

Eenmaal in het Vaticaan aangekomen wachtte hem een bijna bovenmenselijke opdracht. Rome balanceerde financieel en moreel op de rand van de afgrond. Adrianus verontschuldigde zich voor de misstanden in zijn kerk, maar kon Luther niet overtuigen om te blijven. Evenmin wist hij de christelijke staten te verenigen in een kruistocht tegen sultan Süleyman.

Met zijn hervormingsplannen en karige levensstijl maakte paus Adrianus VI zich niet geliefd in het Rome van de renaissance. Na een pontificaat van amper zeshonderd dagen overleed hij, moegestreden, onder verdachte omstandigheden. Pas ver na zijn dood kreeg hij erkenning als wegbereider van de katholieke contrareformatie.

Volgens uitgever Balans verscheen niet eerder er een volledige en verantwoorde publieksbiografie van deze enige paus uit de Lage Landen. Geurts beschrijft een meeslepend verhaal tussen riddertijd en renaissance, tussen adel en burgerij, tussen Rome en de vroegste reformatie.