Jeroen Wielaert - Hij kwam niet om zijn greatest hits te zingen, maar werd wel ontvangen als een oude rockstar. Bernie Sanders in TivoliVredenburg, de populaire democratische senator van Vermont, een kleine staat in het noordoosten van de VS. In de grote zaal ging hij een politiek duet aan met die andere grijsaard, Frans Timmermans. Sanders had geen album, maar een boek om te promoten: Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme, accurate vertaling van It's OK to be angry about capitalism. 

Geen Hotel California, Child in Time, of Halleluja – evergreens voor boomers. In plaats van protestsongs wel veel politiek engagement en systeemkritiek over het kapitalisme en de klimaatcrisis. Bernie en Frans hadden genoeg op hun repertoire over een eenvoudige afkomst en vechten voor gelijke rechten.

Sanders (1941) werd ook in Nederland bekend als democratische kandidaat in de presidentsverkiezingen. In 2016 verloor hij de voorverkiezingen van Hillary Clinton, in 2020 van Joe Biden. Voor menige Amerikaanse democraat is hij te links. In Nederland zou hij als twintiger goed hebben gepast bij Nieuw Links. Het bleek genoeg voor een uitverkocht huis. Ook leuk voor Timmermans (1961) die Nederlandse zielen moet trekken voor Verenigd Links. 

In TivoliVredenburg was het publiek gemiddeld 50 jaar jonger dan de Amerikaan. Ze kwamen voor een boodschap zonder leeftijd, niet voor grijsheid, maar voor universele menselijkheid.

'Hij is een inspirerende spreker,' zei een van de jonge bezoekers vooraf.

Een ander vulde aan: 'Hij heeft een mooie voor-elkaar-zorgen-mindset.'

Een oude, opstandige Amerikaan in Utrecht. De presentatrice kondigde hem aan met de woorden: 'Ze zeggen hoe ouder, hoe conservatiever. In dit geval is het hoe ouder, hoe bozer.' 

Daar kwam hij het podium op, onder luid gejuich. Bruin kostuum, energieke tred, een man die al ver voorbij de 20 was toen Woodstock het wereldfestival was van love, peace & hapiness en Richard Nixon de president om tegen te protesteren. Op foto's van toen ziet hij eruit als een adolescente hippie. Hij is twee jaar ouder dan Joe Biden. En gaat onvermoeibaar op de barricaden tegen ongelijkheid en rijke stinkerds.

Sanders' verhaal is niet nieuw, maar hogelijk urgent. Hij opent fel: 'We gaan naar een totaal andere maatschappij met een kleine groep vol rijkdom en veel mensen die steeds verder afzakken. In Amerika zijn 3 mensen rijker dan meer dan de helft van de Amerikaanse bevolking.'

In Utrecht loopt de Kargadoor nauwelijks nog voor de helft vol voor dit soort betogen. Nu joelt en juicht TivoliVredenburg vol jong publiek voor een niet aflatende Amerikaanse democraat. 

Hij zegt: '60 jaar geleden wisten de bazen van grote bedrijven van hun wetenschappers al hoe gevaarlijk CO2 was. Die CEO's kenden de waarheid en ze logen. Houd hen verantwoordelijk en laat ze de rekening betalen!'

Applaus, gejoel.

Bernie had nog een ding: 'Er zijn sterke aanvallen op onze democratie. In de States hebben we een oude president wiens naam ik niet zal noemen die de democratie dag in dag uit ondermijnt. Mensen verliezen hun geloof in democratie, ook in Europa. Het mag niet meer gebeuren, het fascisme van Duitsland, Italië. Maar waarom komen autocraten aan de macht? Omdat de mensen onder grote druk leven, geen goede gezondheidszorg hebben. Ze zijn wanhopig. De rijken slaan geen acht op hun pijn en lijden. De arbeidersklasse heeft stemrecht, maar moet ook samen komen en de moed hebben om tegen de top te zeggen dat ze niet alles kunnen hebben.'

Of Frans Timmermans ook zo boos is? Jazeker. Hij zegt: 'Vooral vanwege de klimaatpolitiek, maar ook vanwege de huisvesting. Er leven hier 800.000 mensen in armoede. Een schande!'

Applaus, gejoel. Ook als de man die links premier wil worden zich ferm uitspreekt tegen de subsidie op fossiele brandstoffen, voor een samenleving met meer gelijkheid en rechtvaardige belastingen.

De jeugd, de jonge kiezer? Daar moest Sanders even over nadenken. Dan zegt hij: 'Ze zijn duidelijk minder racistisch, kennen minder homohaat.'  

Het bleef bij de afgesproken set. Geen woord over Israël en Hamas, terreur en oorlog, ook niet als publieksvraag.

Backstage is na afloop burgemeester Sharon Dijksma present. Ze vertelt: 'Hier stond inderdaad een grote oude man. Heel indrukwekkend. Ik ken zijn werk niet heel grondig. Er waren veel mensen in de zaal die enthousiast werden van zijn verhaal. Ja, veel jeugd.'

Mooi dat Bernie ook Utrecht had geïnspireerd. De leukste man die nooit president werd.