Sportjournalist Ton de Ruiter haalt heden en verleden bij elkaar, legt verbanden tussen toen en nu, dit keer over Marco van Basten in Galgenwaard.

Marco van Basten komt zondag 8 maart (16.45 uur) in een nieuwe rol naar stadion Galgenwaard. Het publiek in de Utrechtse voetbaltempel heeft hem gezien als speler van Ajax, als speler van Oranje, als coach van Ajax, als bondscoach, als clubcoach van Heerenveen en begroet de beste voetballer van de wereld in 1988 en 1992 nu als assistent van hoofdtrainer en provinciegenoot John van den Brom bij AZ.

Speler van Ajax
Tussen zijn debuut op 3 april 1982 en zijn laatste duel voor de Amsterdammers op 8 juni 1987 spelen FC Utrecht en Ajax in de competitie 11 keer tegen elkaar. Utrechts internationaal meest gelauwerde voetballer speelt slechts vijf keer mee, drie keer in de hoofdstad en slechts tweemaal in de Galgenwaard. Op 21 augustus 1983 en op 20 oktober 1985, beide keren slaagt Ajax er niet in te winnen.

Op 24 april 1983 ontbreekt de voormalige UVV-er in het Utrechtse stadion bij de wedstrijd van het jaar door een blessure.  
Op 21 augustus 1983 is het de eerste wedstrijd van de competitie. Piet Schrijvers, Johan Cruijff en Soren Lerby zijn vertrokken. Dick Schoenaker is geblesseerd. Een nieuwe leider ontbreekt bij de jonge gasten (22,1 gemiddeld). FC Utrecht heeft in het bestaan nog nooit van Ajax gewonnen en ruikt winstkansen.
De nieuwe coach Barry Hughes doet nog wat kolen op het vuur. ,,We slachten ze. Als we ooit een kans hebben dan is het nu.’’  Na 4 minuten is het 0-1 door Marco van Basten, een intikker op het randje van buitenspel. FC Utrecht loopt storm en maakt gelijk door Frans Adelaar. De jonge Rob de Wit, spelend voor de geblesseerde Jan Monster raakt nog de lat maar op de volle winst blijft het wachten
Op 23 april 1985 is Marco van Basten bankzitter. Trainer Aad de Mos vindt dat zijn aanvaller niet in vorm is. Van Basten antwoordt hem: ,,Jij bent al jaren niet in vorm.”  Op 6 mei – Ajax is koploper met drie punten voorsprong - wordt Aad de Mos weggestuurd. Marco van Basten en zijn vriend John van ’t Schip worden door hun medespelers gekscherend ‘De FC Vinkenveen’ genoemd omdat zij regelmatig bij Cruijff op bezoek gaan. De laatste wordt dan ook de opvolger van De Mos.

Op 20 oktober 1985 is Marco van Basten een belangrijke getuige bij de historische eerste winst van FC Utrecht op Ajax. Het is de 27e minuut. Stanley Menzo pareert een schot van Edwin Godee onvoldoende en John van Loen glijdt de 1-0 binnen. Marco van Basten mag een minuut voor rust vanaf elf meter op doelman Jan Willem van Ede vuren als Ton du Chatinier de bal tegen zijn hand heeft gekregen. De UVV-er ziet hoe de bal van de rechterpaal naar de linkerpaal gaat en na een scrimmage door de defensie van FC Utrecht kan worden weggewerkt. Het is de week van België-Nederland in Brussel. Op de avond van de wedstrijd wordt zijn moeder getroffen door een hersenbloeding.   

Op 10 mei 1987 wint FC Utrecht voor de tweede maal van Ajax: 2-1. Marco van Basten moet toekijken. Johan Cruijff spaart zijn spits voor de finale van de Europacup tegen Lokomotive Leipzig. John Bosman is voor dat duel geschorst en de technisch directeur wil met zijn andere spits tegen de keiharde defensie van FC Utrecht geen risico nemen. ,,Dat het een knokwedstrijd weet je bij voorbaat.’’ Marco zelf heeft weinig begrip voor de keuze van Cruijff. 

International
Lukt het als speler van Ajax niet in Galgenwaard te winnen als internationaal lukt het wel. Op 30 mei 1992 verslaat Nederland Wales met 4-0. Van Basten maakt één van de vier doelpunten.



Bondscoach
Twaalf jaar later keert hij terug in Galgenwaard, als bondscoach. Nederland verslaat op 3 september 2004 voetbaldreumes Liechtenstein met 3-0. Het is de eerste interland in het verbouwde stadion. De internationals klagen over de toeschouwers, spelers van Ajax worden uitgefloten. Ligt het aan bondscoach Marco van Basten dan is de eerste keer ook de laatste keer. Dave van den Bergh speelt een halve wedstrijd mee. Het is zijn tweede en tevens laatste interland.

Coach van Ajax
Weer vijf jaar later is Marco van Basten coach van Ajax. De Amsterdammers winnen op 1 maart 2009 met 2-0.

Coach van Heerenveen
In 2012 wordt Van Basten coach van Heerenveen. In Galgenwaard vertrekt hij drie keer met lege handen. Op 16 december 2012 in de competitie (3-1) en later in de play-offs (2-1) en vorig seizoen op 3 november (2-0). Van Basten protesteert bij de tweede treffer en wordt door scheidsrechter Kamphuis naar de tribune gestuurd. De coach heeft wel gelijk, het is buitenspel.

Assistent-coach AZ
Zondag is Marco terug als assistent van John van den Brom, die in 2011 door clubeigenaar Frans van Seumeren wordt gezien als de favoriete opvolger van de ontslagen Ton du Chatinier. De keuze valt op Erwin Koeman, de meest geschikte kandidaat volgens technisch directeur Foeke Booy.

Vlak voor de Kerst zegevierde FC Utrecht verrassend in Alkmaar. Sindsdien kent FC Utrecht een magere periode en heeft het duo Van den Brom – Van Basten hun formatie naar de derde plaats geloodst.