Kees van Oosten - Veel van wat er door de insprekers tijdens de Raads Informatie Avond (RIA) naar voren werd gebracht had weinig te maken met de door TNO uitgevoerde 'quick scan' brommers, scooters en snorfietsen. Dat ze te hard rijden, het fietspad onveilig maken en veel herrie maken is allemaal waar, maar daar ging het TNO rapport niet over. Misschien had niet iedereen het gelezen, want TNO kreeg eerst het woord om te vertellen wat er in stond. 

De 'quick scan' werd in mei 2014 door wethouder Van Hooijdonk aangekondigd. De aanleiding was een artikel in het wetenschappelijk tijdschrift Nature, waarin verslag werd gedaan van een onderzoek naar de luchtverontreiniging door tweetakt scooters. De conclusie was dat die tweetakt scooters een 'dominante bron' van luchtverontreiniging vormen in veel steden.

Auto's en vrachtwagens, in het bijzonder diesel voertuigen worden beschouwd als de grootste luchtvervuilers, maar op grond van het onderzoek is die opvatting aan herziening toe, aldus het Nature artikel. De uitstoot van tweetakt scooters zou 'up to thousands of times' groter zijn dan die van andere voertuigen. Althans wat betreft de meest schadelijke stoffen.

Al jaren zijn deskundigen het er over eens dat wat luchtverontreiniging zo schadelijk doet zijn voor de gezondheid vooral het zogenaamde ultra fijnstof is, omdat dat zo fijn is dat het diep in de longen doordringt. En, voor zover het van verbranding afkomt, bovendien bijzonder giftig is. De uitstoot van dat giftige ultra fijnstof zou bij tweetakt motoren dus een veelvoud zijn (enige duizenden malen!) van wat het bij doorsnee auto's en vrachtwagens is. 

Een 'quick scan' werd het niet, want het in mei aangekondigde onderzoek kwam pas in september op gang en werd pas op 18 februari bekendgemaakt. Maar wat erger is, informatie over hoeveel van dat giftige ultra fijnstof nu door die tweetakt scooters in de lucht wordt gebracht biedt het rapport niet. En evenmin om wat voor giftige stofjes het gaat en hoeveel schade die doen aan de gezondheid. Het rapport gaat dus niet in op het probleem met het oog waarop de wethouder de 'quick scan' aankondigde. Volgens de zegsman van TNO was dat omdat dat geen deel uitmaakte van de opdracht. Misschien iets voor raadsleden om dat uit te zoeken.

TNO heeft wel een schatting gemaakt van het aandeel tweetakt scooters en brommers. Dat zou zo'n beetje een kwart zijn van alle scooters en brommers. Uit het Nature onderzoek weten we wat de uitstoot is van giftige stoffen door tweetaktmotoren. Om aan de oorspronkelijke bedoeling te beantwoorden zou TNO dus alsnog een berekening kunnen en moeten maken van de mate waarin die Utrechtse tweetakt scooters en brommers samen onze lucht en onze gezondheid bederven. Waarschijnlijk is een verbod op die tweetakters heel wat effectiever dan de milieuzone voor personen- en bestelwagens.