Raymond Taams - Dat het denken van Charles Darwin in de twintigste eeuw tot rassentheorieën en andere horror leidde, neemt niet weg dat er in het dagelijks leven slechts twee beweegrichtingen bestaan: genereren en de-genereren. U kunt dit vergelijken met de hydraulisch aangedreven achterklep van een bestelbus. Wanneer u op de ene knop drukt, gaat de klep omhoog, drukt u op de andere, gaat hij omlaag.

Degeneratie treedt op wanneer men dingen stilzet, bijvoorbeeld in het geval van een lockdown. Corona-gevaren nuanceren zou ik niet durven. Toch is een mensenleven bij ons inmiddels zo veel waard, dat het leven zelf eronder lijdt. Mijn laatste twee bezoeken aan TivoliVredenburg illustreerden dit op pijnlijke wijze.

Het begon met kluchtige horeca-taferelen tijdens de Nacht van de Poëzie op 2 oktober. "Een fles pro-deco zei u?”, keek de barjongen vertwijfeld nadat ik mijn bestelling plaatste. “Pro-sec-co”, gilde ik even later voor de derde keer in zijn oor. Tijdens het evenement stonden er lange rijen voor de bar. Aan de bezetting lag het niet, bijklussende studenten in bedrijfskleding verdrongen elkaar tussen koelkasten en toog. Ze leken echter nauwelijks een idee te hebben wat ze deden. “Sorry, we hebben geen pro-deco”, kwam de jongen na overleg met zijn collega’s bij me terug.

De leercurve van dit jonge personeel werd afgelopen vrijdag gebroken door de zoveelste hyperintelligente, half-partiële semi-lockdown. Chagrijnig sloot ik zaterdagmorgen achteraan in de rij voor de corona-check in de hal van TivoliVredenburg. Ik had mijn zelfmoord op de lange baan geschoven, in ieder geval tot Nieuwjaar, want van vuurwerk, oliebollen en oudejaarsspecials op SBS6 kreeg ik nooit genoeg.

Manmoedig kwam ik verslag doen van Le Guess Who?, het internationaal gewaardeerde avantgarde-festival dat jaarlijks in Utrecht georganiseerd wordt. Experimentele kunst en muziek slaan gedurende vier dagen de maat in popzalen, expositieruimten en andere culturele instellingen in de stad. Onder andere de Janskerk, de Jacobikerk en theater Kikker aan de Oudegracht fungeerden als schouwtoneel.

Charmant aan festivals als Le Guess Who? is dat je je tussen uitersten beweegt. Na in de Ronda-zaal sereen vioolspel van de Kazachstaanse violiste Galya Bisengalieva te hebben beluisterd, besloten we twee verdiepingen hoger gesamplede mitrailleursalvo’s van de Fin Vladislav Delay te ondergaan. Tussendoor stonden we, zoals telkens wanneer we iets anders wilden zien, in een lange rij. Dit doodde de beleving dusdanig, dat ik me afvroeg of Madonna gelijk had toen ze in 1998 zong: creation comes when you learn to say no.

Sympathiek dat het Le Guess Who?-team een nacht doorwerkte om de zaterdagprogrammering in z’n geheel in de middag te proppen, doch wanneer de terreur van virusvrezende pennenlikkers te erg wordt, programmeer je echte kunst beter elders. Bij TivoliVredenburg vermaken ze zich ondertussen maar met ‘Suzan & Freek’ en tweehonderd liter ontsmettingsmiddel om hun oma van negenentachtig geen corona te bezorgen.