Nestorix - Jan van Zanen is dinsdagavond, op voordracht van de Utrechtse gemeenteraad, door de Koning herbenoemd als burgemeester van Utrecht voor een nieuwe periode van zes jaar.  

Het najaar van 2013, nu ruim zes jaar geleden, was voor de volgers van de Utrechtse gemeentepolitiek een spannende tijd. Wie zou de opvolger worden van burgemeester Aleid Wolfsen?

Met name het journaille van de lokale pers probeerde op vaak slinkse wijze een lek te forceren bij de vertrouwenscommissie, welke tot taak heeft om een eenduidige voordracht voor de gemeenteraad op te stellen en daarenboven de plicht heeft om die voordracht onder volledige geheimhouding voor te bereiden. 

Op 5 november 2013 bleek dat de commissie op beide beide fronten geslaagd was. De Utrechtse gemeenteraad koos de als eerste op de voordracht geplaatste kandidaat en ook de geheimhouding was in stand gebleven. Zo kon Jan van Zanen op 1 januari 2014 het stokje overnemen van zijn voorganger. Inmiddels zijn we zes jaar verder en is hij herbenoemd voor een nieuwe ambtsperiode. 

Jan van Zanen met familie en rechts commissaris van de koning Hans Oosters in de raadzaal. Foto: Ton van den Berg

Zo’n herbenoeming is niet bij voorbaat een gelopen race, zoals sommigen wellicht denken. Als de gemeenteraad in meerderheid van mening is dat een burgemeester niet heeft gebracht wat men ervan verwacht had, dan wordt hem meestal al ruim voor het aflopen van zijn termijn duidelijk gemaakt dat een herbenoeming er niet in zit en dat hij dus beter naar een andere baan kan gaan zoeken. Niemand zit immers te wachten op een rel over een herbenoeming. 

Het feit dat een burgemeester wordt herbenoemd, mag dus zeker als een goed rapport over de afgelopen periode beschouwd worden. Terugkijkend lijkt dat ook een terechte conclusie. In die zes jaar zijn er hoogtepunten en dieptepunten geweest. 

Een absoluut hoogtepunt was zonder twijfel de nagenoeg vlekkeloos verlopen tourstart in de zomer van 2015. Een week lang stond Utrecht internationaal in de spotlights en onder aanvoering van Jan van Zanen rolde we van de ene festiviteit in de andere. 

Natuurlijk doet een burgemeester dat niet in zijn eentje, zeker niet. Maar uiteindelijk is er maar één die uiteindelijk verantwoordelijk is als het mis gaat. Een druk waar je makkelijk onder zou kunnen bezwijken, maar Jan bleef zijn blijmoedige zelf als trotse burgervader, die zichtbaar genoot van wat zijn medewerkers en burgers allemaal presteren. 

Een dieptepunt van bijzondere orde was de schietpartij in de tram op 18 maart 2019. Een terroristische aanslag op onschuldige burgers. Utrecht opnieuw wereldnieuws. Ook dan staat een burgemeester volop in de spotlights. 

Bij die trieste gebeurtenis toonde Van Zanen zich een bekwame bestuurder die in een, voor Nederland, unieke situatie het hoofd koel hield en probeerde met rust en kalmte de zaak in de hand te houden. Blijkens de naderhand verschenen evaluatierapporten is hem dat behoorlijk goed gelukt. 

Een dossier wat hij nog niet tot een goed einde heeft weten te brengen, is de realisatie van een nieuwe raamprostitutie-oplossing in Utrecht. Die erfenis van zijn voorganger Wolfsen is ondanks alle plannen en goede bedoelingen nog altijd niet op een bevredigende wijze afgerond. Wat betreft valt er nog het nodige te doen voor de portefeuillehouder openbare orde en veiligheid.

De vertrouwenscommissie zocht in 2013 naar een 'burgervader' en daarvan heeft Utrecht regelmatig mooie voorbeelden kunnen zien. Ook hebben we een burgemeester gezien die bereid is zijn nek uit te steken voor Utrecht en voor de veiligheid van haar bewoners als hij dat nodig acht. 

De toekenning van de 'Duidelijke taalprijs' in 2018 voor de burgemeester met het meest heldere en begrijpelijke taalgebruik zal voor de Utrechters, die hem ooit ontmoet hebben, geen verrassing geweest zijn.

Behaalde resultaten in het verleden zijn, zoals dat heet, geen garantie voor de toekomst maar met de keus voor herbenoeming heeft de gemeenteraad een keus gemaakt die door heel veel Utrechters van harte gesteund zal worden. 

Jan van Zanen met oud-burgemeester Lien Vos-van Gortel. Foto: Ton van den Berg

Jan van Zanen met plaatsvervangend raadsvoorzitter Pepijn Zwanenberg. Foto: Ton van den Berg